Sử dụng chiến thuật "đọc suy luận" trong dạy học đọc hiểu văn bản ở trường phổ thông

SU^ DUNG CHIEN THUAT "DOC SUY LUAN"

TRDNG DAY HOG DOG HIED VAN DAN jj TRUi G PHD THONG

O TS. PHAM THI THU HLTONG*

1. Chiln thudt «dgc suy ludn* (DSL) dugc d l khi thuc su DSL vdn bdn vdn hgc, HS dd Id nhtrng

cdp trong cdc cud'n sdeh Khi tre em khdng the ngudi khd sdc sdo, tinh tl , chdt che,... h-ong nhirng

dgc (When kids can't read), Cdc kT ndng vd SL cua cugc song hdng ngdy. Cdn luu y SL trong

chien thudt dgc - Hep can nhirng ddc gid mien ddi sd'ng vd SL trong dgc hiiu vdn bdn, nhd't la

cudng (Reading skills and strategies: reaching vdn bdn vdn chuong thudc ve nhtrng mirc do,

reluctant readers) ciio tdc gid Kylene Beers, nir chd't lugng vd su phdt trien ndng lue khdc nhau.

gido su nghien ciiu ve dgc Trudng dgi hgc Thuc tidgc cuo HS eho thd'y nhilu khi SLcuo ho

Houston (Ml). Kylene Beers cdnh bdo: «Mdt trong trd thdnh suy diin. Tii suy diin den dp ddt, quy

nhung vdn de ve viec hiiu, do Id tre em khdng chyp vd Id'i ed mdt khodng cdch khdng xo. HS

thi suy ludn (SL)". Bd cung quan tdm din viec cung cd thi cd nhtrng SL phi vdn chuong, thudn

ldm the ndo de nhirng ddc gid hgc sinh (HS) Krng tuy tudn thu cde nguyen tdc md cudc sd'ng hdng

bj ddnh gid Id khdng thi SL ed thi filp cdn vd ngdy dgy hg. Nhung thi gidi trong vdn bdn vdn

thudn thyc dugc kT ndng quan trgng ndy. Vi thi hge khdng don thudn hjdn theo quy ludt cuo ddi

ehien thudt DSL dugc de xudt vd nhanh chdng song, nd cdn tudn theo quy ludt cuo cdi dep, quy

dugc vdn dyng vdo qud trinh dgy dgc hieu vdn ludt v l su sdng tgo vd edm thy nghe thudt.

bdn d trudng phd thdng. V l mdt hieu qud, chien thudt OSL giup HS:

2. SL Id mdt kT ndng quan trgng trong dgc + Ggi Igi nhung tri thue ed trudc trong qud trinh

hiiu vdn bdn. Khi md quan niem phdn dnh hien dgc vdn bdn; + Biit cdch SL, dgc ra nhung dieu

thyc ddi sdng ciio ngudi nghe sT Id «khdm phd sy khdng duge thi hien true tiip tren vdn bdn; + Bo

vdt d be chua thdy, d cdi be sdu, d cdi be sau, d sung, tdi tgo, ldm sdng day thi gidi nghe thuat

cdi be xa" (Chi Lon Vien) vd «Nhd vdn quan tdm trong edm nhdn cua dgc gid; + Hiiu rd dnh hudng

din chuyen khdm phd cugc ddi ndy han Id viec cua quan diem, tinh edm, vdn sdng, trdi nghiem

dua ra nhung Idi ddnh gid" (Maugham) thi SL dcd nhdn ngudi dgc ddi vdi viee kiin tgo y nghTa

giup ddc gid th ^ dugc Idp nghTa hdm ngdn ddng cua vdn bdn dgc hiiu.

sau nhtrng thdng fin hiln ngdn, dgc ro nhtrng 3. Trong cud'n sdeh eua minh, Kylene Beers da

dilu mdi me bdng kiln thiie ddi sd'ng phong phii, eung ed'p hoi ngudn tdi nguyen thdng tin giup

su trdi nghiem nghe thudt vd kinh nghiem thdm GV vd HS thuc hdnh ehiln thudt DSL. Danh sdeh

mT. Nhd vdn khdng bao gid ndi hit. Trong vdn thu nhd't tdc gid cung ed'p 13 dgng SL md bgn

bdn edn vd so nhtrng dilm bd ngd, nhtrng ddu dgc cd kT ndng thudng tgo ldp. Danh sdeh thir

md'i quan trgng, nhtrng mgch ngdm cdn khdm hoi Id mgt logt cdc Idi binh ludn, ddn ddt, dmh

phd bdng nhilu cdch thiic, eon dudng khdc nhau. hudng,... md GV cd thi sii dyng de h-g giup HS

Tdc phdm vdn hgc Id mdt tdng bdng trdi bdy tgo nen cdc SL trong qud trinh dgc hiiu vdn bdn.

phdn chim mdt phdn nd'i (each ndi ciio CythI:

Hemingway), ndi cdch khdc tdc phdm Id vdn bdn MauSLnhOngdgegidedkrndngthucngsudyng:

cdng vdi su doc cuo ddc gid. 1) Hieu ye'u td xudt hien trudc dgi h> thay the (vi

" DSL thuc ro Id doc thd'y nhirng dilu ndm giiia dy khi Hemingway viit: «Vdi cdi mieng mim chgt

cde ddng chu, thdm chi vuot ro ngodi eon chir f *^"°' nhjp nhdng, chung to lai thuyin di nhu the _ - - I-' iL«^ j.' - ' - L' ci i J hai anh em («Ong g/o va fa/en ca J thi «chOnq ta

ma nam lay ttion thai cuo van ban. SL trong doc ,, . ,_ ; " , •... . ' ^ ,. x.i ,' V. 1... L- '-J - i.« 4^. «' .• chi ong lao va con ca kiem). it nhieu CO moi lien he voi thuc tien doi song cuo

dgc gid ndi ehung, bgn dgc HS ndi rieng. Trudc * Tnroini Bai hoc sir pliam Ha Noi

Tap chi Giao due so 26 9 (ki i . 9/aoin