Sử Dụng Ảnh Viễn Thám Đa Thời Gian Đánh Giá Biến Động Diện Tích Rừng Ngập Mặn Tại Huyện Tiền Hải Tỉnh Thái Bình Giai Đoạn 2000 2017

I CẢ

Để đánh giá năng lực và kết quả của mỗi sinh viên sau khi kết thúc học

tập tại trường Đại học Lâm nghiệp 2014 – 2018, đồng thời giúp sinh viên chứng

tỏ được khả năng làm quen với thực tiễn mỗi sinh viên cần hoàn thành tốt một

chuyên đề hoặc khóa luận tốt nghiệp.

Được sự đồng của nhà trường, hoa uản l tài nguyên r ng và i

trường, t i quyết định thực hiện khóa luận:“Sử dụng ảnh viễn thám đa thời

gian đánh giá biến động diện tích rừng ngập mặn tại huyện Tiền Hải, tỉnh

Thái Bình giai đoạn 2000 - 2017”.

Tôi in ày tỏ l ng iết n chân thành và sâu s c nhất tới thầy giáo

PGS. . guyễn Hải H a đ tận t nh hướng n và giúp đ t i trong quá tr nh

học tập, hoàn thành đề tài khóa luận. i cũng xin chân thành cảm n tới an

giám hiệu rường đại học Lâm ghiệp iệt am c ng các thầy c giáo trong

Khoa QLTNR &MT đ tạo mọi điều kiện thuận lợi để t i hoàn thành chư ng

tr nh học tập và hoàn thànhđề tài. Cảm n án ộ ở PTNT, hi cục iểm

lâm, h ng TN &MT huyện iền Hải, t nh hái nh đ tạo mọi điều kiện

thuận lợi và giúp đ t i rất nhiều trong thời gian thực địa tại địa phư ng. i in

g i lời cảm n sâu s c tới gia đ nh, ạn đ động viên, giúp đ t i hoàn thành

đề tài này.

o ản thân c n nhiều hạn chế về mặt chuyên m n và thực tế, thời gian

thực hiện kh ng nhiều nên luận văn kh ng tránh khỏi nh ng thiếu sót. nh

mong nhận được sự đóng góp kiến của các thầy c giáo để khóa luận được

hoàn thiện h n.

i in chân thành cảm n!

Hà ội, ngày tháng năm 2018

Sinh viên

TRƯ G ĐẠI HỌC LÂM NGHIỆP VIỆT NAM

KHOA QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN RỪ G VÀ ÔI TRƯ NG

TÓM TẮT KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

1. Tên đề tài: “ ụng ảnh viễn thám đa thời gian đánh giá iến động iện

t ch r ng ngập mặn tại huyện iền Hải, t nh hái nh giai đoạn 2000 - 2017”.

2. Sinh viên thực hiện: Nguyễn Thế Thị Hạnh MSV: 1453090056

3. Giáo viên hướng dẫn: PGS.TS. Nguyễn Hải Hòa

4. Mục tiêu nghiên cứu:

a. Mục tiêu chung

Góp phần làm c sở khoa học cho việc áp ụng c ng nghệ iễn thám vào

việc đề uất các giải pháp nâng cao c ng tác quản l r ng ngập mặn ven iển ở

iệt am.

b. Mục tiêu cụ thể

Đánh giá hiện trạng và thực trạng quản l r ng ngập mặn tại huyện iền

Hải, t nh Thái Bình.

Xác định iến động về iện t ch r ng ngập mặn tại huyện iền Hải, t nh

Thái Bình.

Đề uất giải pháp nâng cao hiệu quả quản l r ng ngập mặn khu vực

nghiên cứu.

5. Phạm vi nghiên cứu

Đối tượng nghiên cứu: R ng ngập mặn ven iển tại huyện iền Hải, t nh

Thái Bình

hạm vi về thời gian: Ảnh có độ phân giải cao của khu vực nghiên cứu

giai đoạn 2000- 2017.

hạm vi về kh ng gian:Đề tài tập trung nghiên cứu tại các có r ng

ngập mặn thuộc huyện iền Hải, t nh hái nh.

6. Nội dung cơ bản của đề tài

Để đạt được nh ng mục tiêu trên, đề tài thực hiện nh ng nội ung c ản sau:

Nghiên cứu hiện trạng và công tác quản lý r ng ngập mặn huyện Tiền

Hải, t nh Thái Bình.

ghiên cứu ây ựng ản đồ hiện trạng r ng ngập mặn qua các thời kỳ

nghiên cứu.

ghiên cứu iến động và nguyên nhân thay đổi iện t ch r ng ngập mặn

tại huyện iền Hải, t nh hái nh.

Đề uất giải pháp nâng cao hiệu quả quản l r ng ngập mặn khu vực

nghiên cứu.

7. Những kết quả đạt được

Qua nghiên cứu đề tài đ đạt được nh ng kết quả sau:

Đề tài đ đánh giá được hiện trạng r ng ngập mặn : ổng iện t ch, cấu trúc,

chất lượng r ng. hực trạng quản l r ng ngập mặn: Hoạt động quản l , vai tr

người quản l , các ch nh sách ự án được thực hiện tại khu vực nghiên cứu.

Xây ựng ản đồ hiện trạng r ng ngập mặn năm 2000; 2005; 2010; 2015

và 2017 tại khu vực nghiên cứu. Xác định được các nhân tố ảnh hưởng đến iến

động iện t ch r ng ngập mặn.

Xây ựng ản đồ iến động iện t ch r ng theo t ng giai đoạn: 2000 –

2005; 2005 – 2010; 2010 – 2015; 2015 – 2017 và giai đoạn 2000 – 2017.Đánh

giá iến động và nguyên nhân thay đổi iện t ch R tại huyện iền Hải, t nh

Thái Bình.

Đề uất giải pháp nâng cao hiệu quả quản l r ng ngập mặn khu vực

nghiên cứu : Giải pháp quản l , c ng nghệ, kỹ thuật, về ch nh sách,…

ỤC ỤC

ĐẶ Ấ ĐỀ....................................................................................................... 1

HẦ I. Ổ G UA Ấ ĐỀ GHIÊ ỨU............................................... 3

1.1. sở khoa học vấn đề nghiên cứu ................................................................. 3

1.1.1. h ng vấn đề chung về viễn thám và GI .................................................. 3

1.1.2. ản đồ hiện trạng tài nguyên r ng............................................................... 4

1.1.3. iến động r ng............................................................................................. 5

1.2.Ứng ụng GI và viễn thám trong lâm nghiệp ............................................... 6

1.2.1. rên thế giới ................................................................................................. 6

1.2.2. ại iệt am.............................................................................................. 10

1.3. ổng quan về r ng ngập mặn........................................................................ 15

1.3.1. hái niệm................................................................................................... 15

1.3.2. ai tr của r ng ngập mặn ven iển iệt am ......................................... 16

1.3.3. hân ố R trên thế giới và iệt am................................................... 17

1.4. nh cấp thiết vấn đề nghiên cứu ................................................................. 19

HẦ III. Ụ IÊU, ỘI U G À HƯƠ G HÁ GHIÊ ỨU..... 20

2.1. ục tiêu nghiên cứu..................................................................................... 20

2.1.1. ục tiêu chung:......................................................................................... 20

2.1.2. ục tiêu cụ thể.......................................................................................... 20

2.2.Đối tượng và phạm vi nghiên cứu................................................................. 20

2.3. ội ung nghiên cứu ..................................................................................... 20

2.3.1. ghiên cứu hiện trạng và c ng tác quản l r ng ngập mặn huyện iền

Hải, t nh hái nh.............................................................................................. 20

2.3.2. ghiên cứu ây ựng ản đồ hiện trạng r ng ngập mặn qua các thời kỳ

nghiên cứu ........................................................................................................... 21

2.3.3. ghiên cứu iến động và nguyên nhân thay đổi iện t ch r ng ngập mặn

tại huyện iền Hải, nh hái nh ..................................................................... 21

2.3.4. Đề uất giải pháp nâng cao hiệu quả quản l r ng ngập mặn khu vực

nghiên cứu ........................................................................................................... 21

2.4. hư ng pháp nghiên cứu.............................................................................. 21

2.4.1. Hiện trạng và c ng tác quản l r ng ngập mặn huyện iền Hải, t nh hái

Bình ..................................................................................................................... 21

2.4.2.Xây ựng ản đồ hiện trạng r ng ngập mặn qua các thời kỳ nghiên cứu . 22

2.4.4. Đề uất giải pháp....................................................................................... 28

HẦ III.ĐẶ ĐIỂ ĐIỀU IỆ Ự HIÊ , I H Ế XÃ HỘI HU

Ự GHIÊ ỨU .......................................................................................... 29

3.1. Đặc điểm tự nhiên ........................................................................................ 29

3.1.1. ị tr địa l ................................................................................................ 29

3.1.2. h hậu ...................................................................................................... 30

3.1.3. hủy văn.................................................................................................... 32

3.1.4. hế độ hải văn........................................................................................... 32

3.2. hổ như ng .................................................................................................. 33

3.3. Động thực vật ven iển ............................................................................... 34

3.3.1. Hệ thực vật ................................................................................................ 34

3.3.2. Hệ động vật ............................................................................................... 38

3.4. Đặc điểm về kinh tế văn hóa – hội.......................................................... 38

3.4.1. ân số và mật độ ân số ........................................................................... 38

HẦ I . Ế UẢ GHIÊ ỨU À HẢO LUẬ ................................. 40

4.1. Hiện trạng và t nh h nh quản l R tại huyện iền Hải,t nh hái nh .. 40

4.1.1. hân ố kh ng gian thành phần loài cây ngập mặn khu vực nghiên cứu..... 40

4.1.2. nh h nh quản l R tại huyện iền Hải, t nh hái nh.................... 41

4.1.3. ác ch nh sách liên quan đến hoạt động quản l và trồng R .............. 43

4.2. Xây ựng ản đồ chuyên đề qua các thời kỳ và đánh giá độ ch nh ác của

ản đồ .................................................................................................................. 45

4.2.1. ản đồ chuyên đề giai đoạn 2000 - 2017.................................................. 45

4.2.2. Đánh giá độ ch nh ác của ản đồ phân loại r ng ngập mặn ................... 58

4.3. Xác định iến động về iện t ch và nguyên nhân ........................................ 61

4.3.1. ác nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả quản l r ng ngập mặn ven iển khu

vực nghiên cứu .................................................................................................... 70

4.4. Đề uất giải pháp nâng cao hiệu quả quản l r ng ngập mặn khu vực nghiên

cứu ....................................................................................................................... 71

4.4.1. Mô hình quản lý r ng ngập mặn............................................................... 71

4.4.2. Giải pháp về quản l .................................................................................. 73

4.4.3. Giải pháp về c ng nghệ, kỹ thuật.............................................................. 74

4.4.4. Giải pháp về kinh tế- hội ...................................................................... 74

hần . Ế LUẬ , Ồ ẠI, IẾ GHỊ ................................................... 76

5.1. Kết luận ..................................................................................................... 76

5.2. Tồn tại........................................................................................................... 77

5.3. Kiến nghị...................................................................................................... 77

TÀI LIỆU THAM KHẢO

DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VÀ CHỮ VIẾT TẮT

Từ viết tắt Ý nghĩa

BV&PTR Bảo vệ và phát triển r ng

GIS (Geographic Information

System)

Hệ thống th ng tin địa lý

GPS Hệ thống định vị toàn cầu

IUCN

Liên minh Quốc tế Bảo tồn Thiên nhiên và

Tài nguyên Thiên nhiên

NN&PTNT Nông nghiệp và phát triển nông thôn

NTTS Nuôi trồng thủy sản

OTC Ô tiêu chuẩn

PET Lượng nước tối đa có thể bốc thoát đi

PRA (Participatory Rural

Assessmen)

Công cụ đánh giá nhanh n ng th n có sự

tham gia của cộng đồng

QLTNR &MT Quản lý tài nguyên r ng và m i trường

RNM R ng ngập mặn

RS (Remote sensing) Viễn thám

SAVI Ch số khác biệt xây dựng

SENTINEL Ảnh vệ tinh

TCLN Tổng cục Kiểm lâm

TN &MT ài nguyên và m i trường

TTg Thủ tướng chính phủ

UBND Ủy ban nhân dân

DA H ỤC BẢ G

Bảng 2.1. liệu ảnh viễn thám Lan sat được s ụng trong đề tài. ............... 22

Bảng 2.2. Gán giá trị cho các đối tượng. ............................................................ 27

Bảng 3.1. Các loài cây ngập mặn phân bố tại huyện Tiền Hải và huyệnThái Thụy... 34

Bảng 4.1. ết quả kiểm tra độ tin cậy ản đồ theo I. ................................ 50

Bảng 4.2. ết quả kiểm tra độ tin cậy ản đồ theo phư ng pháp Iso. ............... 50

Bảng 4.3. iện t ch r ng ngập mặn giai đoạn 2000 -2017................................. 51

Bảng 4.4. ết quả đánh giá độ ch nh ác ản đồ hiện trạng R năm 2000... 58

Bảng 4.5. ết quả đánh giá độ ch nh ác ản đồ hiện trạng R năm 2005... 59

Bảng 4.6. ết quả đánh giá độ ch nh ác ản đồ hiện trạng R năm 2010... 59

Bảng 4.7. ết quả đánh giá độ ch nh ác ản đồ hiện trạng R năm 2015... 60

Bảng 4.8. ết quả đánh giá độ ch nh ác ản đồ hiện trạng R năm 2017... 60

Bảng 4.9. iến động iện t ch r ng ngập mặn qua các giai đoạn. ..................... 62

Bảng 4.10. Gán các giá trị................................................................................... 68

DA H ỤC HÌ H, S ĐỒ

Hình 3.1. hu vực nghiên cứu tại huyện iền Hải, t nh hái nh................... 29

Hình 4.1. ác đối tượng ngoài thực địa. ............................................................ 46

Hình 4.2. Hiện trạng R huyện iền Hải năm 2017 theo thuật toán Iso

(Sentinel 2A – 21/04/2017)................................................................................. 48

Hình 4.3. Hiện trạng R huyện iền Hải năm 2017 theo ch số I

(Sentinel 2A – 21/04/2017)................................................................................. 49

Hình 4.4. Hiện trạng R huyện iền Hải năm 2000 (Landsat 5- 21/11/2000). ....52

Hình 4.5. Hiện trạng R huyện iền Hải năm 2005 (Landsat 5 - 11/5/2005). .....53

Hình 4.6. Hiện trạng R huyện iền Hải năm 2010 (Landsat 5 - 3/12/2010). .....54

Hình 4.7. Hiện trạng R huyện iền Hải năm 2015 ( entinal 2A -

10/08/2015). ........................................................................................................ 55

Hình 4.8. Hiện trạng R huyện iền Hải năm 2017 ( entinal 2A –

21/04/2017). ........................................................................................................ 56

Hình 4.9. iến động iện t ch r ng ngập mặn huyện iền Hải giai đoạn 2000 –

2005 (ha).............................................................................................................. 63

Hình 4.10. iến động iện t ch r ng ngập mặn huyện iền Hải giai đoạn 2005–

2010 (ha).............................................................................................................. 64

Hình 4.11. iến động iện t ch r ng ngập mặn huyện iền Hải giai đoạn 2010 –

2015 (ha).............................................................................................................. 65

Hình 4.12. iến động iện t ch r ng ngập mặn huyện iền Hải giai đoạn 2015 –

2017 (ha).............................................................................................................. 66

Hình 4.13. iến động iện t ch r ng ngập mặn huyện iền Hải giai đoạn 2000 –

2017 (ha).............................................................................................................. 67

Hình 4.14. iến động iện t ch r ng ngập mặn giai đoạn 2000 – 2017. ........... 69

Sơ đồ 4.1. Mô hình Quản lý RNM tại huyện Tiền Hải. ..................................... 42

Sơ đồ 4.2. h nh quản l R đề uất........................................................... 72