SỎI MẬT potx

Bµi 13

SáI MËT

MôC TIªU

1. Tr×nh bµy ®−îc c¬ chÕ bÖnh sinh cña 3 lo¹i sái mËt theo YHH§.

2. Tr×nh bµy ®−îc c¬ chÕ bÖnh sinh cña sái mËt theo YHCT.

3. M« t¶ ®−îc c¸c triÖu chøng cña sái mËt theo YHH§ vµ YHCT.

4. LiÖt kª c¸c chØ ®Þnh ®iÒu trÞ sái mËt theo YHH§.

5. Ph©n tÝch c¸ch cÊu t¹o bµi thuèc YHCT ®iÒu trÞ sái mËt theo d−îc lý

cæ truyÒn vµ d−îc lý häc hiÖn ®¹i.

1. §ÞNH NGHÜA

C¬ chÕ vÒ sù bµi xuÊt mËt: mËt trong gan lµ mét dung dÞch ®¼ng tr−¬ng

víi thµnh phÇn ®iÖn gi¶i nh− huyÕt t−¬ng. Trong khi ®ã mËt trong tói mËt l¹i

kh¸c víi mËt trong gan do c¸c ion clo vµ bicarbonat ®· ®−îc hÊp thu qua líp

biÓu b× cña tói mËt.

Thµnh phÇn cña mËt gåm 82% lµ n−íc, 12% lµ acid mËt, 4% lµ lecithin vµ

c¸c phospholipid cßn cholesterol kh«ng este ho¸ chØ chiÕm 0,7%. Nh÷ng thµnh

phÇn cßn l¹i nh− bilirubin kÕt hîp, c¸c protein (IgA, chÊt chuyÓn ho¸ cña c¸c

hormon, nh÷ng protein ®−îc chuyÓn ho¸ ë gan) nh÷ng chÊt ®iÖn gi¶i, chÊt

nhÇy vµ nh÷ng chÊt chuyÓn ho¸ cña thuèc.

Acid mËt trong gan vµ trong tói mËt cßn gäi lµ c¸c acid mËt s¬ cÊp nh−

cholic vµ chenodeoxy cholic vèn ®−îc tæng hîp tõ cholesterol trong gan, ®−îc

kÕt hîp víi glycin vµ taurin. Trong khi ®ã c¸c acid mËt thø cÊp lµ deoxycholat

vµ lithocholat vèn lµ c¸c acid mËt nguyªn ph¸t bÞ chuyÓn ho¸ bëi c¸c vi khuÈn

trong ruét. Ngoµi ra cßn cã mét acid mËt thø ph¸t lµ ursodeoxycholat vèn lµ

mét dÞ ph©n cña chenodeoxycholic.

Trong mét thµnh phÇn mËt b×nh th−êng, tû lÖ kÕt hîp víi

cholesterol cña glycin vµ taurin lµ 3:1. Sù hoµ tan cña cholesterol

trong mËt sÏ tuú thuéc vµo tû lÖ gi÷a acid mËt vµ lecithin còng nh−

nång ®é cña c¸c thµnh phÇn lipid cã trong mËt. ChÝnh sù thay ®æi c¸c

yÕu tè nµy sÏ ®−a ®Õn sù thµnh lËp sái mËt.

214