So sánh hành vi điều chỉnh lợi nhuận thông qua điều chỉnh nghiệp vụ kinh tế của các doanh nghiệp được kiểm toán bởi BIG4 và không được kiểm toán bởi BIG4

1

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

BÁO CÁO TỔNG KẾT

ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU KHOA HỌC SINH VIÊN

SO SÁNH HÀNH VI ĐIỀU CHỈNH LỢI NHUẬN

THÔNG QUA ĐIỀU CHỈNH NGHIỆP VỤ KINH TẾ

CỦA CÁC DOANH NGHIỆP ĐƯỢC KIỂM TOÁN BỞI

BIG4 VÀ KHÔNG ĐƯỢC KIỂM TOÁN BỞI BIG4

………..........................

Thành phố Hồ Chí Minh, tháng 4 năm 2018

2

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

BÁO CÁO TỔNG KẾT

ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU KHOA HỌC SINH VIÊN

SO SÁNH HÀNH VI ĐIỀU CHỈNH LỢI NHUẬN

THÔNG QUA ĐIỀU CHỈNH NGHIỆP VỤ KINH TẾ

CỦA CÁC DOANH NGHIỆP ĐƯỢC KIỂM TOÁN BỞI

BIG4 VÀ KHÔNG ĐƯỢC KIỂM TOÁN BỞI BIG4

………..........................

Chủ nhiệm đề tài: Nguyễn Thị Kim Oanh

Khoa: Kế toán-Kiểm toán

Các thành viên: Nguyễn Thị Hồng Lam

Lê Thị Mỹ Sương

Nguyễn Đức Thắng

Người hướng dẫn: Nguyễn Bảo Châu

Thành phố Hồ Chí Minh, tháng 4 năm 2018

3

MỤC LỤC

MỞ ĐẦU

I. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI ...............................................................................9

II. HÀNH VI ĐIỀU CHỈNH LỢI NHUẬN-ĐỊNH NGHĨA VÀ PHƯƠNG PHÁP.....10

III. LÝ THUYẾT VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU .......................................................13

1. Các nghiên cứu nền tảng ..........................................................................................14

1.1. Lý thuyết đại diện...................................................................................................14

1.2. Lý thuyết các bên liên quan....................................................................................14

1.3. Lý thuyết tín hiệu....................................................................................................15

2. Các nghiên cứu về động cơ dẫn đến hành vi điều chỉnh lợi nhuận...........................15

3. Phân loại hành vi điều chỉnh lợi nhuận .....................................................................17

4. Các mô hình nhận diện hành vi điều chỉnh lợi nhuận ...............................................18

4.1. Mô hình Healy (1985) ............................................................................................18

4.2. Mô hình DeAngelo (1986) .....................................................................................19

4.3. Mô hình Jones (1991).............................................................................................20

4.4. Mô hình Jones điều chỉnh (1995)...........................................................................21

5. Tại sao chọn mô hình Jones điều chỉnh.....................................................................21

6. Các nghiên cứu về hành vi điều chỉnh lợi nhuận ở Việt Nam...................................22

IV. PHẠM VI NGHIÊN CỨU ......................................................................................22

1. Phạm vi nghiên cứu ...................................................................................................22

2. Phương pháp nghiên cứu...........................................................................................23

2.1. Chọn mẫu và thu thập dữ liệu.................................................................................23

4

2.2. Lọc dữ liệu..............................................................................................................23

2.2. Nhập dữ liệu ...........................................................................................................25

2.3. Xử lý dữ liệu...........................................................................................................25

3. Áp dụng .....................................................................................................................25

V.KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU........................................................................................28

1. Hành vi điều chỉnh lợi nhuận ....................................................................................28

1.1. Có hay không hành vi điều chỉnh lợi nhuận trong từng ngành trên thị trường

chứng khoán Việt Nam? ................................................................................................28

1.2. Xu hướng điều chỉnh lợi nhuận trong từng ngành trên thị trường chứng khoán Việt

Nam như thế nào?..........................................................................................................31

2. Liệu có tồn tại hay không sự ảnh hưởng của chất lượng kiểm toán đến mức độ điều

chỉnh lợi nhuận của những doanh nghiệp đã niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt

Nam?..............................................................................................................................33

KẾT LUẬN ...................................................................................................................38

TÀI LIỆU THAM KHẢO.............................................................................................39

DANH MỤC BẢNG BIỂU.............................................................................................5

PHỤ LỤC ......................................................................................................................42

5

DANH MỤC BẢNG BIỂU

Bảng 1: Số công ty trong từng ngành

Bảng 2: Số liệu của công ty cổ phần xây dựng số 1

Bảng 3: Số liệu của ngành xây dựng

Bảng 4: Kết quả hồi quy

Bảng 5: Kết quả kiểm định của công ty cổ phần xây dựng số 1

Bảng 6: Kết quả hành vi điều chỉnh lợi nhuận của từng ngành

Bảng 7: Mô tả tổng quan hành vi điều chỉnh lợi nhuận của từng ngành

Bảng 8: Tổng quan xu hướng điều chỉnh lợi nhuận trong từng ngành

Bảng 9: Kết quả chi tiết xu hướng điều chỉnh lợi nhuận trong từng ngành

Bảng 10: Sự khác nhau về mức độ điều chỉnh của mẫu được kiểm toán bởi Big4 và

không Big4