SKKN ngữ văn nữa - rất hay

ph¸t huy trÝ tuÖ cña häc sinh b»ng hÖ thèng c©u hái

A / Më ®Çu

I/ lÝ do chän ®Ò tµi

§Êt níc ta nÒn kinh tÕ ®ang trong thêi kú c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ .

ChÝnh v× vËy , chóng ta ph¶i cã mét lùc lîng lao ®éng phï hîp víi sù chuyÓn ho¸

cña nÒn kinh tÕ x· héi ®ã. §Ó ®¸p øng ®îc sù chuyÓn biÕn m¹nh mÏ cña thêi k×

hiÖn ®¹i cña x· héi v¨n minh th× nÒn gi¸o dôc ph¶i thùc sù ®æi míi vÒ ph¬ng ph¸p

®µo t¹o con ngêi . Cã nh vËy , chóng ta mí cã mét lùc lîng phï hîp víi tiÕn ®é

khoa häc . §ã lµ nhiÖm vô cña §¶ng vµ nhµ níc sao cho Bé gi¸o dôc - ®µo t¹o tiÕn

hµnh ®æi míi ch¬ng tr×nh , gi¸o dôc phæ th«ng víi môc tiªu “ x©y dùng néi dung

ch¬ng tr×nh ph¬ng ph¸p , s¸ch gi¸o khoa phæ th«ng c¸c m«n nh»m n©ng cao chÊt

lîng toµn diÖn cho thÕ hÖ trΔ- YÕu tè quyÕt ®Þnh cho sù thµnh c«ng cho sù nghiÖp

Êy lµ con ngêi . §ã lµ môc tiªu nãi chung cña tÊt c¶ c¸c m«n häc vµ ®èi víi m«n

v¨n nãi riªng trong nhµ trêng trung häc phæ th«ng hiÖn nay . Con ngêi cña thêi ®¹i

mµ nhµ trêng vµ x· héi ®· ®µo t¹o ra ph¶i lµ con ngêi toµn diÖn : ph¸t triÓn m¹nh

vÒ tri thøc , ®Ñp vµ trong s¸ng vÒ t©m hån ®Ó chuÈn bÞ cho x· héi mét líp ngêi lao

®éng míi toµn diÖn c©n ®èi vÒ ®øc , trÝ , thÓ , mÜ .

- Xu thÕ ph¸t triÓn ch¬ng tr×nh vµ ®æi míi quan niÖm vÒ s¸ch gi¸o khoa phæ

th«ng cña c¸c níc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi ®ßi hái ViÖt Nam ph¶i ®æi míi .

Xu thÕ gi¸o dôc Êy ®· ®îc UNESCO ®Ó xøng víi bèn trô cét : “ häc ®Ó biÕt , häc

®Ó lµm , häc ®Ó chung sèng , häc ®Ó tù kh¼ng ®Þnh m×nh”.-§èi tîng gi¸o dôc ®·

biÕn ®æi .Häc sinh bËc trung häc c¬ së vµo nh÷ng n¨m ®Çu thÕ kØ XXI so víi

nh÷ng n¨m cuèi thÕ kØ XX lµ rÊt kh¸c . Do m«i trêng x· héi tri thøc v¨n ho¸ hiÖn

nay ®a d¹ng phong phó h¬n so víi nh÷ng n¨m tríc ®©y v× vËy mµ nhu cÇu cña

nh÷ng ngêi häc còng kh¸c nhau , thªm vµo ®ã c¸c yÕu tè thÓ chÊt , t©m sinh lÝ løa

tuæi häc sinh ®Çu thÕ kØ XXIcòng thay ®æi nhiÒu vÒ lèi sèng .

II/ VÞ trÝ vµ vai trß cña m«n häc

- Trong c¸c m«n häc ë trong trêng THCS vµ m«n ng÷ v¨n - m«n häc thuéc c«ng cô

kh«ng chØ ë níc ta mµ cßn ë c¸c níc trªn thÕ giíi ®Òu x¸c ®Þnh trong bËc häc phæ th«ng

kh«ng thÓ kh«ng chó träng ®Õn tiÕng mÑ ®Î . V× thÕ tiÕng nãi võa lµ c«ng cô t duy võa

lµ ph¬ng tiÖn giao tiÕp quan träng nhÊt cña con ngêi . V× vËy cã häc tèt m«n ng÷ v¨n sÏ

t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn c¸c m«n häc kh¸c vµ ngîc l¹i .

- Cho ®Õn nay hÇu hÕt ch¬ng m«n ng÷ v¨n ë c¸c níc trªn thÕ giíi ®Òu tËp trung

h×nh thµnh c¸c kÜ n¨ng c¬ b¶n : “ ®äc , nãi , nghe , viÕt” cho häc sinh . Ch¬ng tr×nh Ng÷

v¨n líp 6 ë ViÖt Nam ta còng vËy . cã thÓ nãi m«n häc nµy cã vÞ trÝ quan träng tíi sù

nghiÖp gi¸o dôc phæ th«ng.

Trường THCS

ph¸t huy trÝ tuÖ cña häc sinh b»ng hÖ thèng c©u hái

-

B/ néi dung

I/ C¬ së cña vÊn ®Ò : “ vËn dông nguyªn t¾c tÝch hîp trong m«n ng÷

v¨n ®Ó ph¸t huy trÝ tuÖ cña häc sinh b»ng hÖ thèng c©u hái "

1/ C¬ së triÕt häc .

-V¨n häc lµ h×nh thµnh ý thøc x· héi , thuéc kiÕn thøc thîng tÇng . Theo quan

niÖm duy vËt xÐt vÒ b¶n chÊt ta thÊy con ngêi lµ mét nh©n c¸ch tiÒm tµng trong mçi con

ngêi lµ tiÒm lùc néi lùc . Song nh©n c¸ch chØ ®îc thøc tØnh , bËt s¸ng khi cã ®ñ sù kÝch

thÝch ®ñ m¹nh ®óng lóc , ®óng chç trong mçi giê häc v¨n , nªua ngêi ®äc kh«ng biÕt

®Õn , kh«ng ®îc thÇy gi¸o kÝch thÝch vµ tæ chøc cho bé ãc lµm viÖc , con tim rung ®éng

th× nh÷ng g× cña thÇy nãi ra m·i m·i chØ lµ riªng thÇy . §ã lµ c¬ së mang ý nghÜa triÕt

häc cña vÊn ®Ò . D¹y v¨n cho häc sinh hiÓu mét c¸ch cã hÖ thèng vÊn ®Ò , c¸c vÊn ®Ò ®ã

®îc nªu b»ng hÖ thèng c©u hái.

2/ C¬ së gi¸o dôc .

Ch¬ng tr×nh gi¸o dôc lµ “ v¨n b¶n cô thÓ ho¸ môc tiªu gi¸o dôc , qui ®Þnh ph¹m

vi , møc ®é vµ cÊu tróc néi dung gi¸o dôc , ph¬ng ph¸p , h×nh thøc ho¹t ®éng gi¸o dôc ,

chuÈn mùc vµ c¸ch thøc ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ gi¸o dôc ®èi víi c¸c m«n häc ë mçi líp vµ

toµn bé cÊp häc , tr×nh ®é ®µo t¹o” . NghÞ ®Þnh sè 43/2000/NDCP(n¨m2000) . Ch¬ng

tr×nh ®Þnh híng cho viÖc chØ ®¹o vµ kiÓm so¸t cho toµn bé qu¸ tr×nh d¹y häc ë c¸c bËc

häc trong nhµ trêng phæ th«ng trªn c¬ së nh÷ng kiÕn thøc ®îc cung cÊp qua bµi gi¶ng ,

häc sinh tù t×m hiÓu vÒ m×nh, chuyÓn qu¸ tr×nh nhËn thøc sang qu¸ tr×nh tù nhËn thøc .

Cïng c¸c m«n häc kh¸c, m«n v¨n cã nhiÖm vô gi¸o dôc ®èi víi thÕ giíi quan, nh©n sinh

quan vµ nh÷ng t×nh c¶m trong s¸ng lµnh m¹nh cho häc sinh .

3/ C¬ së lÝ luËn .

D¹y häc híng vµo häc sinh lÊy häc sinh lµm trung t©m , thÇy lµ ngêi tæ chøc h￾íng dÉn .T tëng Êy ®· ®îc gi¸o s Phan Träng LuËn kh¼ng ®Þnh ë cuèi thÕ kØ XX ®· dÉn

lêi Bé trëng B .G .D. Ph¸p vÒ xu thÕ : “ ®Æt ngêi häc sinh vµo trung t©m cña qu¸ tr×nh

d¹y häc” . TrÇn B¸ Hoµnh sau khi nhÊn m¹nh “ trong qu¸ tr×nh d¹y häc lÊy häc sinh lµm

trung t©m toµn bé qu¸ tr×nh d¹y häc híng vµo nhu cÇu , kh¶ n¨ng , lîi Ých cña häc sinh”

®· nªu chuÈn mùc cña ngêi gi¸o viªngiái kh«ng cßn lµ n¨ng lùc bµi gi¶ng mµ n¨ng lùc

ph¸t triÓn tù s¸ng t¹o t duy l«gic cña häc sinh” .Ngµy nay , ngêi gi¸o viªn ph¶i lµ ngêi

biÕt gióp ®ì häc sinh tiÕn bé nhanh trªn con ®êng ph¸t triÓn tù häc .

QuyÒn cña gi¸o viªn kh«ng cßn dùa trªn sù thô ®éng cña häc sinh mµ dùa trªn

n¨ng lùc cña gi¸o viªn gãp phÇn vµo ph¸t triÓn trÝ s¸ng t¹o cña häc sinh . Tõ ®©y t«i

nhËn thÊy kh«ng thÓ cã mét h×nh thøc d¹y häc nµo ®îc gäi lµ míi , tÝch cùc nÕu nã ®a ra

ho¹t ®éng d¹y häc trît ra khái quü ®¹o cña t tëng d¹y häc .

Trong cuèn “ TÇm nh×n vµ biÕn ®æi” cña gi¸o s tiÕn sÜ nguyÔn Thanh Hïng ®·

tr×nh bµy ®Çy ®ñ vÒ ph¬ng ph¸p d¹y häc v¨n . Trong ®ã gi¸o s ®· lu ý ngêi ®äc khi vËn

Trường THCS