RỐI LOẠN LIPID MÁU VÀ BỆNH VỮA XƠ ĐỘNG MẠCH doc

RỐI LOẠN LIPID MÁU

VÀ BỆNH VỮA XƠ ĐỘNG MẠCH

GS TS Phạm Tử Dương

Theo tài liệu của Tổ chức Y tế thế giới, ở các nước phát triển, tử vong nhiều nhất

là do bệnh tim (32%) mà chủ yếu là bệnh vữa xơ động mạch (VXĐM), rồi đến tai

biến mạch não (13%), nhiều hơn hẳn các loại bệnh khác.

Ở nước ta, bệnh VXĐM với các biểu hiện lâm sàng như suy vành, đột tử, nhồi

máu cơ tim (NMCT), nhồi máu não ... trước đây ít gặp, đang có xu hướng tăng

nhanh theo nhịp độ phát triển của xã hội. Điều tra của Nguyễn Văn Tảo năm 1987

khi mổ 150 tử thi ở bệnh viện 108 cho thấy tổn thương VXĐM đã có ở 23% số

người thuộc lứa tuổi 18 - 24 (độ I), ở 58% thuộc lứa tuổi 25 - 29 (độ I và II) và ở

100% thuộc lứa tuổi 30 với mức độ nặng dần lên theo tuổi.

Cho đến nay, người ta vẫn còn chưa rõ nguyên nhân gây VXĐM nhưng đã phát

hiện được nhiều yếu tố nguy cơ tác động đến sự hình thành và phát triển bệnh.

Trong các yếu tố nguy cơ đó, chứng rối loạn lipid máu được coi là một trong

những yếu tố quan trọng nhất.

I. ĐẠI CƯƠNG VỀ SINH HOÁ LIPID

Các chất lipid được xác định về phương diện vật lý bởi tính chất không hoà tan

được trong nước, chỉ hoà tan trong các dung môi hữu cơ, về phương diện hoá học

bởi sự kết hợp cơ bản giữa 1 alcol (glycerol, sterol mà chất quan trọng nhất là

cholesterol ...) và 1 acid béo (no hoặc không no) nhờ có liên kết este; sự kết hợp

này cho các lipid đơn giản hoặc mỡ trung tính, nếu kết hợp thêm với acid

phosphoric, các base amin, các loại đường thì cho các lipid phức tạp.

1. Phân loại các lipid :

a) Lipid đơn giản:

- Glycerid: là este của glycerol và acid béo. Có 3 loại glycerid: monoglycerid,

diglycerid và triglycerid. Monoglycerid và diglycerid có trong cơ thể với nồng độ

rất thấp trừ ở niêm mạc ruột, monoglycerid là dạng hấp thu vào trong cơ thể của

triglycerid từ thức ăn được thuỷ phân; triglycerid có nhiều hơn, chiếm khoảng

95% của tổ chức mỡ, khoảng 30% lipid của gan, 10% lipid của máu.

- Sterid: là este của sterol và acid béo; trong cơ thể cholesterol este-há là dạng vận

chuyển các acid béo quan trọng trong máu.