RỐI LOẠN CHUYỂN HÓA NƯỚC ĐIỆN GIẢI potx

RỐI LOẠN CHUYỂN HÓA NƯỚCĐIỆN GIẢI

( NGUYỄN HỮU MÔ )

I. CHUYỂN HOÁ NƯỚC, ĐIỆN GIẢI

Nước có vai trì rất quan trọng trong việc tham gia cấu tạo tế bào và tổ chức, kể cả việc duy trì

hoạt động bình thường của cơ thể. Trong thực nghiệm thấy chuột chết khát nhanh hơn chết đói

: có thể nhịn đói hoàn toàn trên 30 ngày nhưng không có nước , cơ thể sẽ chết sau vài ngày. Cơ

thể mất 10% nước đã lâm vào tình trạng bệnh lý, mát 20 – 25% nước đã có thể chết.

Trong cơ thể, các chất điện giải có một vai trò vô cùng quan trọng : duy trì áp lực thẩm thấu,

cân bằng axit-bazơ , chi phối tính chịu kích thích thần kinh – cơ,vv... rối loạn điện giải ảnh

hưởng nghiêm trọng tới hoạt động của cơ thể, thậm chí có thể gây chết.

A – PHÂN BỐ NƯỚC VÀ CÁC CHẤT ĐIỆN GIẢI TRONG CƠ THỂ.

Nước chiếm 70% thể trọng và phân bố không đồng đều trong các cơ quan, tổ chức. Nhìn toàn

bộ cơ thể, người ta chia thành 2 khu vực chứa nước:

Khu vực trong tế bào chiếm 50% thể trọng.

Khu vực ngoài tế bào chiếm 20% thể trọng. Khu vực này lại chia thành 2 phần : huyết tương

(chiếm 5% thể trọng) và dịc gian bào (15%).

Giữa 2 khu vực trong và ngoài tế bào có màng tế bào ghăn cách. Màng tế bào có tính thấm lựa

chọn : cho nước và các chất hữu cơ phân tử nhỏ (axit amin, glucoza,vv... )đi qua, và không cho

các chất có phân tử lớn (protein, SO4

2-

, PO4

3-

, vv...) đi qua. Do đặc điểm đó, sự phân bố các chất

trong và ngoài màng tế bào rất khác nhau.

dịch gian bào và huyết tương bị ngăn cách với nhau bởi thành mao mạch. Đặ tính của màng

này là không cho qua protein nhưng cho qua tát cả các chất điện giải.

thành phần các chất hữu cơ trong các dịch gian bào, dịch gian bào và huyết tương có những

điểm khác nhau :(H1)

dịch gian bào và huyết tương không có những khác biệt quan trọng về thành phần điện

giải,chúng chứa phần lớn NaCl. Lượng Na+

ở dịch gian bào và huyết tương lớn hơn lượng Na+

trong tế bào nhiều. Trái lại chúng chứa ít K

+

hơn tế bào nhiều. huyết tương chứa nhiều Na+

, K

+

hơn dịch gian bào, nhưng ít Cl￾hơn. huyết tương chứa 70g protein /lit, trong khi đó dịch gian bào

chỉ chứa rât ít.

dịch tế bào chứa rất ít Cl-, Na+

, trái lại chứa nhiều ion K

+

, photphat và protein .

B – TRAO ĐỔI NƯỚC VÀ ĐIỆN GIẢI QUA MÀNG TẾ BÀO

Màng tế bào có vai trò vô cùng quan trọng trong hoạt động của tế bào, tham gia trực tiếp vào

mọi quá trình chuyển hoá của tế bào.

Màng tế bào được cấu tạo bởi lipoprotein, trên màng tế bào có lỗ nhỏ (đường kính 5,5 – 8,0

A

o

) để cho các chất có thể qua màng theo cách khuếch tán thông thường. ở mặt trong của

màng tế bào có hệ thống men và có thể có các chất vận chuyển trung gian (bản chất chưa rõ) để

vận chuyển tích cực các chất đi ngược bậc thang nồng độ (đó là hệ thống bao gồm ATPaza, ATP

và chất chuyển trung gian ).