Quyền gặp, hỏi người bị buộc tội của người bào chữa trong giai đoạn điều tra vụ án hình sự

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT TP. HỒ CHÍ MINH

NGUYỄN VĂN ÚT

QUYỀN GẶP, HỎI

NGƯỜI BỊ BUỘC TỘI CỦA NGƯỜI BÀO CHỮA

TRONG GIAI ĐOẠN ĐIỀU TRA VỤ ÁN HÌNH SỰ

LUẬN VĂN THẠC SĨ

CHUYÊN NGÀNH LUẬT HÌNH SỰ VÀ TỐ TỤNG HÌNH SỰ

ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG

TP. HỒ CHÍ MINH, NĂM 2019

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT TP. HỒ CHÍ MINH

QUYỀN GẶP, HỎI

NGƯỜI BỊ BUỘC TỘI CỦA NGƯỜI BÀO CHỮA

TRONG GIAI ĐOẠN ĐIỀU TRA VỤ ÁN HÌNH SỰ

Chuyên ngành: Luật Hình sự và Tố tụng hình sự

Định hướng ứng dụng

Mã số: 60.38.01.04

Người hướng dẫn khoa học: TS.LS. Nguyễn Hữu Thế Trạch

Học viên: Nguyễn Văn Út

Lớp: Cao học Luật, Sóc Trăng, Khóa 2

TP. HỒ CHÍ MINH, NĂM 2019

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan luận văn “Quyền gặp, hỏi người bị buộc tội của người

bào chữa trong giai đoạn điều tra vụ án hình sự” là công trình nghiên cứu do

chính tôi thực hiện dưới sự hướng dẫn khoa học của TS.LS. Nguyễn Hữu Thế

Trạch. Các nội dung, thông tin được trình bày trong luận văn là trung thực. Tôi xin

chịu hoàn toàn trách nhiệm về lời cam đoan trên của mình.

Tp. Hồ Chí Minh, ngày tháng năm 2019

Tác giả

Nguyễn Văn Út

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

STT TỪ VIẾT TẮT TỪ ĐẦY ĐỦ

01 BLTTHS Bộ luật Tố tụng hình sự

02 CQĐT Cơ quan điều tra

03 ĐTV Điều tra viên

04 LS Luật sư

05 NBC Người bào chữa

MỤC LỤC

Trang

PHẦN MỞ ĐẦU......................................................................................................1

CHƯƠNG 1. QUYỀN GẶP NGƯỜI BỊ BUỘC TỘI CỦA NGƯỜI BÀO

CHỮA TRONG GIAI ĐOẠN ĐIỀU TRA ............................................................8

1.1. Quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 về quyền gặp người bị

buộc tội của người bào chữa trong giai đoạn điều tra.....................................12

1.2. Thực tiễn áp dụng quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 về

quyền gặp người bị buộc tội của người bào chữa trong giai đoạn điều tra ...17

1.3. Một số giải pháp nâng cao hiệu quả áp dụng quy định của Bộ luật Tố

tụng hình sự năm 2015 về quyền gặp người bị buộc tội của người bào chữa....

.............................................................................................................................25

Kết luận Chương 1 ................................................................................................30

CHƯƠNG 2. QUYỀN HỎI NGƯỜI BỊ BUỘC TỘI CỦA NGƯỜI BÀO CHỮA

TRONG GIAI ĐOẠN ĐIỀU TRA .......................................................................31

2.1. Quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 về quyền hỏi người bị

buộc tội của người bào chữa trong giai đoạn điều tra.....................................31

2.2. Thực tiễn áp dụng quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 về

quyền hỏi người bị buộc tội của người bào chữa trong giai đoạn điều tra ....38

2.3. Giải pháp nâng cao hiệu quả áp dụng quy định của Bộ luật Tố tụng hình

sự năm 2015 về quyền hỏi người bị buộc tội của người bào chữa trong giai

đoạn điều tra.......................................................................................................43

Kết luận Chương 2 ................................................................................................48

KẾT LUẬN............................................................................................................49

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC

1

PHẦN MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Quyền bào chữa của người bị buộc tội là giá trị cốt lõi được ghi nhận và đảm

bảo trong các văn bản pháp lý quốc tế về quyền con người như Tuyên ngôn thế giới

về Nhân quyền năm 1948, Công ước Liên hợp quốc về các quyền dân sự và chính

trị năm 1966… Ở Việt Nam đảm bảo quyền con người của người bị buộc tội trong

quá trình giải quyết vụ án hình sự là một vấn đề luôn được Đảng và Nhà nước quan

tâm. Điều này thể hiện rõ trong các văn kiện của Đảng như: Nghị quyết số 08-

NQ/TW ngày 02/01/2002 của Bộ chính trị Về một số nhiệm vụ trọng tâm công tác

tư pháp trong thời gian tới; Nghị quyết số 48-NQ/TW ngày 25/4/2005 của Bộ chính

trị về Chiến lược xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật Việt Nam đến năm

2010, định hướng đến năm 2020 và Nghị quyết số 49-NQ/TW ngày 02/6/2005 của

Bộ Chính trị về Chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020. Hiến pháp năm 2013 đã

ghi nhận và đảm bảo quyền con người, quyền công dân trong đó có quyền bào chữa

của người bị buộc tội. Quyền bào chữa là một quyền hiến định và nhà nước có trách

nhiệm đảm bảo cho người bị buộc tội bảo vệ mình trước sự cáo buộc của các cơ

quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng. Bên cạnh đó, Hiến pháp năm 2013 cũng đã

ghi nhận các nguyên tắc cơ bản và quan trọng trong việc đảm bảo quyền con người

của người bị buộc tội như nguyên tắc đảm bảo quyền bào chữa của người bị buộc

tội, nguyên tắc suy đoán vô tội, nguyên tắc tranh tụng trong xét xử được đảm bảo…

Những quy định này là cơ sở pháp lý quan trọng trong việc nâng cao vị trí, vai trò

của người bào chữa trong quá trình giải quyết vụ án, đặc biệt là việc hoàn thiện quy

định của pháp luật tố tụng hình sự về quyền của người bào chữa đảm bảo sự tương

thích với tinh thần tiến bộ của hiến pháp trong việc đảm bảo quyền con người.

Điều tra vụ án hình sự là một giai đoạn của quá trình giải quyết vụ án.

Trong giai đoạn này cơ quan có thẩm quyền sẽ tiến hành các biện pháp hợp pháp

theo quy định của pháp luật nhằm thu thập chứng cứ, trên cơ sở đó đưa ra các

quyết định tố tụng để giải quyết vụ án. Sự tham gia của người bào chữa trong giai

đoạn điều tra có ý nghĩa quan trọng trong việc đảm bảo quyền con người của

người bị buộc tội, đồng thời góp phần xác định sự thật của vụ án. Trong quá trình

tham gia tố tụng ở giai đoạn điều tra, người bào chữa được pháp luật tố tụng hình

sự quy định các quyền và nghĩa vụ pháp lý và họ sẽ sử dụng các quyền tố tụng này

để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho người bị buộc tội. Một trong những