Quyền được thừa nhận về mặt pháp lý của người đồng tính

m

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT TP HỒ CHÍ MINH

LÂM BÁ KHÁNH TOÀN

QUYỀN ĐƯỢC THỪA NHẬN

VỀ MẶT PHÁP LÝ CỦA NGƯỜI ĐỒNG TÍNH

LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC

TP. HỒ CHÍ MINH, NĂM 2018

LÂM BÁ KHÁNH TOÀN LUẬN VĂN CAO HỌC NĂM 2018

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT TP. HỒ CHÍ MINH

LÂM BÁ KHÁNH TOÀN

QUYỀN ĐƯỢC THỪA NHẬN

VỀ MẶT PHÁP LÝ CỦA NGƯỜI ĐỒNG TÍNH

LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC

Chuyên ngành LUẬT HIẾN PHÁP VÀ LUẬT HÀNH CHÍNH

Mã số: 60380102

Người hướng dẫn khoa học: TS. THÁI THỊ TUYẾT DUNG

TP. HỒ CHÍ MINH, NĂM 2018

LỜI CAM ĐOAN

Tôi tên là Lâm Bá Khánh Toàn, học viên lớp Cao học luật khóa 21, chuyên

ngành Luật Hiến pháp và Luật hành chính, trường Đại học Luật thành phố Hồ Chí

Minh. Tôi xin cam đoan, luận văn này là công trình nghiên cứu của riêng tôi, được

thực hiện với sự hướng dẫn của TS Thái Thị Tuyết Dung. Những thông tin tôi đưa

ra trong luận văn là trung thực, có trích dẫn nguồn tham khảo đầy đủ. Những

phân tích, kiến nghị được tôi đề xuất dựa trên quá trình tìm hiểu, nghiên cứu của

cá nhân và chưa từng được công bố trong các công trình trước đó.

Tác giả luận văn

Lâm Bá Khánh Toàn

MỤC LỤC

PHẦN MỞ ĐẦU....................................................................................................... 1

Chương 1. NHỮNG NỘI DUNG CƠ BẢN VỀ VỀ NGƯỜI ĐỒNG TÍNH VÀ

QUYỀN ĐƯỢC THỪA NHẬN VỀ MẶT PHÁP LÝ CỦA NGƯỜI ĐỒNG

TÍNH.........................................................................................................................8

1.1 Người đồng tính và xu hướng phát triển của cộng đồng người đồng tính..8

1.1.1 Các khái niệm có liên quan ..............................................................................8

1.1.2 Nhận thức về người đồng tính ........................................................................11

1.1.3 Sự phát triển của cộng đồng đồng tính ..........................................................12

1.2 Quyền được thừa nhận về mặt pháp lý của người đồng tính.....................19

1.2.1 Khái niệm........................................................................................................19

1.2.2 Đặc điểm.........................................................................................................20

1.3 Ý nghĩa của quyền được thừa nhận về mặt pháp lý của người đồng tính 22

1.4 Quá trình ghi nhận quyền của người đồng tính về mặt pháp lý ở một số

quốc gia trên thế giới.............................................................................................24

1.4.1 Hà Lan ............................................................................................................24

1.4.2 Nam Phi..........................................................................................................27

1.4.3 Mỹ ...................................................................................................................28

1.4.4 Australia .........................................................................................................29

Chương 2. THỰC TIỄN GHI NHẬN QUYỀN CỦA NGƯỜI ĐỒNG TÍNH

TRONG PHÁP LUẬT VIỆT NAM VÀ MỘT SỐ KIẾN NGHỊ......................31

2.1 Thực tiễn ghi nhận quyền của người đồng tính trong pháp luật Việt Nam31

2.1.1 Thực tiễn ghi nhận quyền của người đồng tính trong lĩnh vực dân sự ..........32

2.1.2 Thực tiễn ghi nhận quyền của người đồng tính trong lĩnh vực hình sự .........40

2.1.3 Thực tiễn ghi nhận quyền của người đồng tính trong các lĩnh vực khác.......44

2.2 Một số kiến nghị hoàn thiện pháp luật và các biện pháp bảo đảm việc ghi

nhận quyền của người đồng tính trong pháp luật Việt Nam ............................51

2.2.1 Hoàn thiện pháp luật về việc ghi nhận quyền của người đồng tính ở Việt Nam

hiện nay ...................................................................................................................51

2.2.2 Hoàn thiện các biện pháp bảo đảm việc ghi nhận quyền của người đồng tính

trong pháp luật Việt Nam........................................................................................58

KẾT LUẬN............................................................................................................. 61

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

1

PHẦN MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Trong những năm gần đây, cùng với sự phát triển về kinh tế xã hội, đất

nước đã có nhiều chuyển biến về xã hội, đặc biệt là nhận thức về các vấn đề xã

hội. Trong xu hướng đó, vấn đề về đồng tính, đặc biệt là quyền của người đồng

tính luôn là đề tài nổi bật, được toàn xã hội đặc biệt quan tâm. Đây không phải là

một vấn đề mới nảy sinh, mà nó tồn tại song song cùng với sự phát triển của xã

hội loài người, tuy nhiên sự nhận thức và nghiên cứu ở mỗi giai đoạn, mỗi quốc

gia khác nhau.

Trên thế giới đã có nhiều nước công nhận quyền của người đồng tính,

hợp pháp hóa hôn nhân đồng tính, hoặc thừa nhận quan hệ chung sống giữa

những người cùng giới tính. Việt Nam là một nước Á Đông, tư tưởng ít nhiều

đều chịu sự ảnh hưởng của Nho giáo, vì thế có nhiều quan điểm cho rằng việc

thừa nhận người đồng tính là đi ngược lại với những chuẩn mực đạo đức, thuần

phong mỹ tục của dân tộc.

Tại Việt nam, trong xu thế hội nhập quốc tế thì cộng đồng người đồng

tính đã và đang là vấn đề gây tranh cãi lớn và cũng đã có sự thay đổi về nhận

thức về xã hội cũng như pháp luật. Pháp luật Việt Nam bước đầu đã có sự ghi

nhận đối với cộng đồng đặc biệt này nhưng vẫn còn chưa bao quát trên các

phương diện khác nhau cũng như cơ chế đảm bảo thực hiện.

Từ góc độ của quyền con người, chúng ta phải thừa nhận rằng con người,

kể cả những người đồng tính đều có quyền được tôn trọng, bảo vệ và quyền

được đối xử bình đẳng, được pháp luật bảo vệ những quyền và lợi ích hợp pháp

như đối với những người dị tính khác. Vậy việc không thừa nhận về mặt pháp lý

của người đồng tính có xâm phạm đến quyền con người, quyền mưu cầu hạnh

phúc hay không? Đâu là ranh giới giữa bảo vệ quyền lợi chính đáng của mỗi

công dân, con người và bảo vệ chuẩn mực đạo đức, thuần phong mỹ tục đặt ra

đối với mỗi dân tộc, mỗi quốc gia.

Nhằm nghiên cứu về quyền được thừa nhận về mặt pháp lý người đồng

tính dưới góc độ quyền con người, giúp mọi người có cách nhìn nhận chính xác

về vấn đề này, người viết quyết định chọn đề tài “Quyền được thừa nhận về

mặt pháp lý của người đồng tính” để làm luận văn tốt nghiệp với yêu cầu cấp

thiết mang cả về mặt quy định lẫn thực tiễn pháp lý trong giai đoạn hiện nay.

2

2. Tình hình nghiên cứu đề tài

Nghiên cứu về cộng đồng người đồng tính và vấn đề quyền của người đồng

tính trong những năm qua cũng đã có nhiều công trình nghiên cứu với nhiều góc độ.

Để phục vụ cho đề tài luận văn của mình, tác giả giới thiệu sơ lược những công

trình nghiên cứu sau:

Bùi Bích Hà (2002), “Một vài nét nghiên cứu về nhận thức của sinh viên đối

với hiện trượng đồng tính luyến ái”, Luận văn tốt nghiệp Thạc sỹ chuyên ngành Xã

hội học, Đại học kinh tế Quốc dân, Hà Nội. Với góc độ xã hội học, luận văn này tập

trung làm rõ về nhận thức về đồng tính từ nhóm đối tượng là sinh viên.

Nguyễn Kim Định (2012) “Điều chỉnh bằng pháp luật đối với hôn nhân đồng

giới tại Việt Nam” Luận văn thạc sĩ luật học của do cũng nghiên cứu về các quy

định pháp luật về hôn nhân đồng giới đồng thời đưa ra các hướng điều chỉnh pháp

luật hôn nhân và gia đình.

Nguyễn Thị Minh Tâm (2013) “Quyền của người đồng tính: Lý luận và thực

tiễn” Luận văn thạc sĩ luật học của chuyên ngành Pháp luật về quyền con người.

Luận văn cũng đã nghiên cứu về những quy định liên quan đến quyền của người

đồng tính trong pháp luật quốc tế và Việt Nam, cũng như trình bày thực trạng và

phương hướng hoàn thiện vấn đề này.

Ngoài ra, còn có luận văn thạc sĩ luật học của Nguyễn Nữ Thu Thanh (2014)

về “Đảm bảo quyền con người của người chuyển giới” về cơ sở pháp lý cũng như

thực trạng về bảo đảm quyền con người của người chuyển giới ở Việt Nam và một

số kiến nghị liên quan.

Các nhà nghiên cứu cũng đưa ra các ý kiến, quan điểm pháp lý về quyền của

cộng đồng người đồng tính, song tính và chuyển giới trên một số khía cạnh mới của

vấn đề quyền con người nói chung như:

Trương Hồng Quang, Một số vấn đề pháp lý về người đồng tính, song tính và

chuyển giới tại Việt Nam hiện nay, Thông tin Khoa học pháp lý, số 6/2013. Bài viết

đã đặt ra một số vấn đề pháp lý liên quan đến người đồng tính, song tính và chuyển

giới ở Việt Nam trong quá trình thay đổi nhận thức của xã hội.

Phạm Quỳnh Phương (biên soạn), Người đồng tính, song tính và chuyển giới ở

Việt Nam (Tổng luận các nghiên cứu), NXB Khoa học xã hội, 2011. Cuốn sách này

cung cấp các thông tin tổng hợp các nghiên cứu trong và ngoài nước về cộng đồng

người đồng tính, song tính và chuyển giới.