Quyền chọn chứng khoán và việc áp dụng quyền chọn chứng khoán vào thị trường chứng khoán việt nam

BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO

TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ THAØNH PHOÁ HOÀ CHÍ MINH

NGUYEÃN THANH TAÂM

QUYEÀN CHOÏN CHÖÙNG KHOAÙN VAØ VIEÄC AÙP

DUÏNG QUYEÀN CHOÏN CHÖÙNG KHOAÙN VAØO

THÒ TRÖÔØNG CHÖÙNG KHOAÙN VIEÄT NAM

Chuyeân ngaønh: Kinh teá – Taøi chính – Ngaân haøng

Maõ soá: 60.31.12

LUAÄN VAÊN THAÏC SÓ KINH TEÁ

Ngöôøi höôùng daãn khoa hoïc

PGS. TS. TRAÀN NGOÏC THÔ

THAØNH PHOÁ HOÀ CHÍ MINH – NAÊM 2007

Trang 1/80

MUÏC LUÏC

MUÏC LUÏC..............................................................................................................1

LÔØI MÔÛ ÑAÀU ........................................................................................................9

I. LYÙ DO CHOÏN ÑEÀ TAØI .................................................................................9

II. MUÏC ÑÍCH NGHIEÂN CÖÙUU .........................................................................10

III. ÑOÁI TÖÔÏNG VAØ PHAÏM VI NGHIEÂN CÖÙU ....................................................10

IV. PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU ...................................................................11

V. YÙ NGHÓA KHOA HOÏC VAØ THÖÏC TIEÃN CUÛA ÑEÀ TAØI NGHIEÂN CÖÙU.................11

VI. KEÁT CAÁU CUÛA ÑEÀ TAØI .............................................................................11

CHÖÔNG I: CÔ SÔÛ LYÙ LUAÄN VEÀ QUYEÀN CHOÏN..........................................13

1.1 GIÔÙI THIEÄU VEÀ QUYEÀN CHOÏN..................................................................13

1.1.1 Ñònh nghóa.........................................................................................13

1.1.2 Quyeàn choïn mua ...............................................................................14

1.1.3 Quyeàn choïn baùn ................................................................................15

1.1.4 Phaân loaïi quyeàn choïn theo thôøi gian thöïc hieän ................................16

1.2 SÖÏ PHAÙT TRIEÅN CUÛA CAÙC THÒ TRÖÔØNG QUYEÀN CHOÏN..............................16

1.3 CHIEÁN LÖÔÏC PHOØNG NGÖØA RUÛI RO BAÈNG QUYEÀN CHOÏN..........................18

1.3.1 Phöông trình lôïi nhuaän......................................................................18

1.3.2 Caùc giao dòch coå phieáu......................................................................20

1.3.3 Giao dòch quyeàn choïn mua ...............................................................20

1.3.3.1 Mua quyeàn choïn mua................................................................20

1.3.3.2 Baùn quyeàn choïn mua.................................................................21

1.3.4 Giao dòch quyeàn choïn baùn ................................................................22

1.3.4.1 Mua quyeàn choïn baùn.................................................................22

Trang 2/80

1.3.4.2 Baùn quyeàn choïn baùn..................................................................23

1.3.5 Quyeàn choïn mua vaø coå phieáu – Quyeàn choïn mua ñöôïc phoøng ngöøa

24

1.3.6 Quyeàn choïn baùn vaø coå phieáu – Quyeàn choïn baùn baûo veä .................26

1.3.7 Quyeàn choïn mua vaø quyeàn choïn baùn lai taïp ....................................27

KEÁT LUAÄN CHÖÔNG I ......................................................................................29

CHÖÔNG II: KINH NGHIEÄM VEÀ TOÅ CHÖÙC SAØN GIAO DÒCH QUYEÀN

CHOÏN CHÖÙNG KHOAÙN TAÏI MOÄT SOÁ NÖÔÙC TREÂN THEÁ GIÔÙI ...................30

2.1 MOÂ HÌNH MYÕ .........................................................................................30

2.1.1 TTCK Myõ..........................................................................................30

2.1.2 Saøn giao dòch choïn chöùng khoaùn Chicago (“CBOE”) ......................32

2.1.2.1 Lòch söû hình thaønh vaø phaùt trieån ...............................................32

2.1.2.2 Toå chöùc cuûa saøn giao dòch.........................................................35

2.1.2.3 Giao dòch vaø thanh toaùn ............................................................36

2.1.2.4 Cô cheá giaùm saùt.........................................................................40

2.2 MOÂ HÌNH CHAÂU AÂUU................................................................................41

2.2.1 Saøn giao dòch quyeàn choïn Chaâu AÂu (“Euronext N.V.”)...................41

2.2.1.1 Lòch söû hình thaønh vaø phaùt trieån ...............................................41

2.2.1.2 Hoaït ñoäng cuûa Euronext N.V....................................................42

2.2.1.3 Toå chöùc vaø quaûn lyù....................................................................42

2.2.2 Saøn giao dòch giao sau vaø quyeàn choïn taøi chính quoác teá London

(“LIFFE”) .....................................................................................................44

2.2.2.1 Lòch söû hình thaønh vaø phaùt trieån ...............................................44

2.2.2.2 Nguyeân taéc giao dòch.................................................................45

2.2.2.3 Quy trình giao dòch ....................................................................46

2.3 MOÂ HÌNH NHAÄT......................................................................................50

Trang 3/80

2.3.1 TTCK Nhaät .......................................................................................50

2.3.2 Saøn giao dòch chöùng khoaùn Tokyo (“TSE”) .....................................53

2.3.2.1 Lòch söû hình thaønh vaø phaùt trieån ...............................................53

2.3.2.2 Toå chöùc saøn giao dòch................................................................54

2.3.2.3 Cô cheá giao dòch........................................................................55

2.3.2.4 Cô cheá giaùm saùt.........................................................................58

KEÁT LUAÄN CHÖÔNG II.....................................................................................59

CHÖÔNG III: AÙP DUÏNG CAÙC GIAO DÒCH QUYEÀN CHOÏN CHÖÙNG KHOAÙN

VAØO TTCK VIEÄT NAM......................................................................................60

3.1 SÔ LÖÔÏC VEÀ TTCK VIEÄT NAM ...............................................................60

3.2 SÖÏ CAÀN THIEÁT CUÛA VIEÄC ÖÙNG DUÏNG GIAO DÒCH QUYEÀN CHOÏN ÔÛ TTCK

VIEÄT NAM..........................................................................................................62

3.2.1 Taïo ra coâng cuï baûo veä lôïi nhuaän cho nhaø ñaàu tö..............................62

3.2.2 Thuùc ñaåy phaùt trieån TTCK Vieät Nam...............................................63

3.2.3 Taùc ñoäng giaùn tieáp ñeán caùc coâng ty nieâm yeát ..................................64

3.3 ÑIEÀU KIEÄN ÑEÅ AÙP DUÏNG QUYEÀN CHOÏN CHÖÙNG KHOAÙN............................64

3.3.1 Caàn coù heä thoáng cô sôû phaùp lyù hoaøn thieän .......................................64

3.3.2 Ñieàu kieän veà haøng hoùa treân TTCK...................................................65

3.3.3 Ñieàu kieän veà thoâng tin treân thò tröôøng ..............................................65

3.3.4 Ñieàu kieän veà kyõ thuaät .......................................................................66

3.3.5 Ñieàu kieän veà con ngöôøi.....................................................................66

3.4 MOÄT SOÁ GIAÛI PHAÙP ÑEÅ ÖÙNG DUÏNG GIAO DÒCH QUYEÀN CHOÏN CHÖÙNG

KHOAÙN VAØO TTCK VIEÄT NAM...........................................................................66

3.4.1 Nhoùm giaûi phaùp veà toå chöùc vaø quaûn lyù saøn giao dòch.......................67

3.4.1.1 Hoaøn thieän khung phaùp lyù.........................................................67

Trang 4/80

3.4.1.2 Naâng cao vai troø vaø traùch nhieäm cuûa moät soá cô quan chöùc naêng

coù lieân quan ..............................................................................................68

3.4.1.3 Naâng cao naêng löïc quaûn lyù nhaø nöôùc ñoái vôùi TTCK ................68

3.4.2 Nhoùm giaûi phaùp veà phaùt trieån thò tröôøng ..........................................69

3.4.2.1 Taêng cung öùng cho thò tröôøng caû veà soá löôïng, chaát löôïng vaø

chuûng loaïi haøng hoùa..................................................................................69

3.4.2.2 Thöïc hieän chính saùch khuyeán khích caùc toå chöùc vaø caù nhaân

tham gia TTCK .........................................................................................70

3.4.2.3 Naâng cao hieäu quaû cung caáp thoâng tin......................................71

3.4.2.4 Hoaøn thieän quy trình vaø trang bò heä thoáng kyõ thuaät giao dòch ..72

3.4.3 Caùc nhoùm giaûi phaùp khaùc .................................................................73

3.4.3.1 Taêng cöôøng coâng taùc ñaøo taïo, nghieân cöùu vaø tuyeân truyeàn......73

3.4.3.2 Hoïc hoûi kinh nghieäm cuûa caùc nöôùc treân theá giôùi......................74

3.5 NHAÄN ÑÒNH VEÀ KHAÛ NAÊNG AÙP DUÏNG GIAO DÒCH QUYEÀN CHOÏN CHÖÙNG

KHOAÙN TAÏI VIEÄT NAM .......................................................................................74

KEÁT LUAÄN CHÖÔNG III....................................................................................76

KEÁT LUAÄN ÑEÀ TAØI ............................................................................................77

Trang 5/80

DANH MUÏC CAÙC BAÛNG BIEÅU VAØ HÌNH VEÕ

DANH MUÏC CAÙC BAÛNG BIEÅU

Baûng Noäi dung Trang

Baûng 2.1.2.1 Lòch söû hình thaønh vaø phaùt trieån cuûa Saøn giao dòch

quyeàn choïn chöùng khoaùn Chicago

28

Baûng 2.2.1.1 Lòch söû hình thaønh vaø phaùt trieån cuûa saøn giao dòch

quyeàn choïn Chaâu AÂu

37

Baûng 2.2.2.1 Lòch söû hình thaønh vaø phaùt trieån cuûa Saøn giao dòch giao

sau vaø quyeàn choïn taøi chính quoác teá London

40

Baûng 2.3.2.1 Lòch söû hình thaønh vaø phaùt trieån cuûa Saøn giao dòch

chöùng khoaùn Tokyo

49

Baûng 3.1 Sô löôïc veà quaù trình hình thaønh vaø phaùt trieån thò tröôøng

chöùng khoaùn Vieät Nam

57

DANH MUÏC CAÙC HÌNH VEÕ

Hình Noäi dung Trang

Hình 1.1.2 Quyeàn choïn mua 10

Hình 1.1.3 Quyeàn choïn baùn 11

Hình 2.1.2.3 Moâ hình cuûa saøn giao dòch CBOE 33

Hình 2.2.2.3 Quy trình giao dòch cuûa LIFFE 43

Hình 2.3.2.3 Moâ hình cuûa saøn giao dòch TSE 53

Hình 3.1 Chæ soá chöùng khoaùn VN-Index 59

Trang 6/80

DANH MUÏC CAÙC TÖØ VIEÁT TAÉT

TEÂN VIEÁT TAÉT TEÂN TIEÁNG ANH TEÂN TIEÁNG VIEÄT

ATM At the money Ngang giaù quyeàn choïn

ITM In the money Cao giaù quyeàn choïn

OTM Out the money Kieät giaù quyeàn choïn

OCC Option Clearing Corporation Coâng ty thanh toaùn hôïp

ñoàng quyeàn choïn

SEC Securities Exchange

Commission

UÛy ban Giao dòch Chöùng

khoaùn Hoa Kyø

AMEX The American Stock

Exchange

Thò tröôøng chöùng khoaùn

Myõ

CBOE Chicago Board Options

Exchange

Sôû giao dòch quyeàn choïn

Chicago

NYSE New York Stock Exchange Saøn giao dòch chöùng khoaùn

New York

PHLX Philadelphia Exchange Sôû giao dòch chöùng khoaùn

Philadelphia

PSE Pacific Stock Exchange Sôû giao dòch chöùng khoaùn

Pacific

Euronext N.V. Euronext N.V. Saøn giao dòch quyeàn choïn

Chaâu AÂu

LIFFE London International

Financial Futures and

Saøn giao dòch giao sau vaø

quyeàn choïn taøi chính quoác

Trang 7/80

Options Exchange teá London

LIFFE

CONNECT®

London International

Financial Futures and

Options Exchange Connect®

Saøn giao dòch ñieän töû veà

giao sau vaø quyeàn choïn taøi

chính quoác teá London

BVLP Bolsa de Valores de Lisboa

e Porto

Saøn giao dòch quyeàn choïn

Lisbon vaø Porto

TSE Tokyo Stock Exchange Sôû giao dòch chöùng khoaùn

Tokyo

CORES-FOP Computerized Order Routing

and Execution System for

Futures and Options

Heä thoáng ñaët vaø thöïc hieän

leänh töï ñoäng cho Hôïp ñoàng

giao sau vaø Hôïp ñoàng

quyeàn choïn

WTO World Trade Organization Toå chöùc thöông maïi theá

giôùi

TTCK Thò tröôøng chöùng khoaùn

UBCK UÛy ban chöùng khoaùn

Trang 8/80