Quản lý tài chính tại Trung tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh Bắc Ninh

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

NGUYỄN THỊ HẢO

QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TẠI TRUNG TÂM KIỂM SOÁT

BỆNH TẬT TỈNH BẮC NINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG

Ngành: QUẢN LÝ KINH TẾ

Thái Nguyên, năm 2018

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

NGUYỄN THỊ HẢO

QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TẠI TRUNG TÂM KIỂM SOÁT

BỆNH TẬT TỈNH BẮC NINH

Ngành: QUẢN LÝ KINH TẾ

Mã số: 8.34.04.10

LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Lê Hữu Ảnh

Thái Nguyên, năm 2018

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu,

kết quả đã nêu trong luận văn có nguồn gốc rõ ràng, trung thực và chưa được

dùng để bảo vệ một học vị nào khác. Mọi sự giúp đỡ cho việc hoàn thành luận

văn đều đã được cảm ơn. Các thông tin, trích dẫn trong luận văn đều đã được ghi

rõ nguồn gốc./.

Thái Nguyên, tháng 6 năm 2018

Tác giả luận văn

Nguyễn Thị Hảo

ii

LỜI CẢM ƠN

Trong quá trình thực hiện đề tài: “Quản lý tài chính tại Trung tâm kiểm

soát bệnh tật tỉnh Bắc Ninh”, tôi đã nhận được sự hướng dẫn, giúp đỡ, động viên

của nhiều cá nhân và tập thể. Tôi xin được bày tỏ sự cảm ơn sâu sắc nhất tới tất cả

các cá nhân và tập thể đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong học tập và nghiên cứu.

Tôi xin trân trọng cảm ơn Ban Giám hiệu, Phòng Quản lý Đào tạo sau Đại

học, các khoa, phòng của Trường Đại học Kinh tế và Quản trị kinh doanh - Đại học

Thái Nguyên đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi về mọi mặt trong quá trình học tập và

hoàn thành luận văn này.

Tôi xin trân trọng cảm ơn sự giúp đỡ tận tình của giáo viên hướng dẫn PGS￾TS Lê Hữu Ảnh.

Tôi xin cảm ơn sự giúp đỡ, đóng góp nhiều ý kiến quý báu của các nhà khoa

học, các thầy, cô giáo trong Trường Đại học Kinh tế và Quản trị Kinh doanh - Đại

học Thái Nguyên.

Trong quá trình thực hiện đề tài, tôi còn được sự giúp đỡ và cộng tác của các

đồng chí tại các địa điểm nghiên cứu, tôi xin chân thành cảm ơn các bạn bè, đồng

nghiệp và gia đình đã tạo điều kiện mọi mặt để tôi hoàn thành nghiên cứu này.

Tôi xin bày tỏ sự cảm ơn sâu sắc đối với mọi sự giúp đỡ quý báu đó.

Thái Nguyên, tháng 6 năm 2018

Tác giả luận văn

Nguyễn Thị Hảo

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN .............................................................................................. i

LỜI CẢM ƠN ...................................................................................................ii

MỤC LỤC........................................................................................................iii

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT ....................................................................... vi

DANH MỤC CÁC BẢNG.............................................................................. vii

DANH MỤC CÁC HÌNH..............................................................................viii

MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1

1. Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................ 1

2. Mục tiêu nghiên cứu...................................................................................... 3

2.1 Mục tiêu chung............................................................................................ 3

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn ........................................... 3

4. Ý nghĩa khoa học của đề tài nghiên cứu ....................................................... 4

5. Bố cục của luận văn ..................................................................................... 4

Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CÔNG TÁC QUẢN

LÝ TÀI CHÍNHTRONG CÁC ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP Y TẾ CÓ THU........5

1.1. Cơ sở lý luận .............................................................................................. 5

1.1.1. Một số vấn đề lý luận cơ bản về đơn vị sự nghiệp y tế có thu................ 5

1.1.2. Nguồn tài chính đầu tư cho các đơn vị sự nghiệp y tế có thu................. 8

1.1.3. Quản lý tài chính đối với các đơn vị sự nghiệp y tế có thu .................. 10

1.1.4. Các nhân tố ảnh hưởng đến quản lý tài chính của các đơn vị sự

nghiệp y tế có thu ............................................................................................ 23

1.2. Cơ sở thực tiễn về công tác quản lý tài chính đối với các đơn vị sự

nghiệp y tế có thu và các bài học kinh nghiệm............................................... 26

1.2.1. Kinh nghiệm quản lý tài chính tại một số đơn vị sự nghiệp y tế có thu .... 26

1.2.2. Bài học kinh nghiệm rút ra về công tác quản lý tài chính cho

Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Bắc Ninh ................................................. 29

Chương 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI.............................. 32

2.1. Câu hỏi nghiên cứu .................................................................................. 32

iv

2.2. Phương pháp nghiên cứu.......................................................................... 32

2.2.1. Phương pháp thu thập tài liệu ............................................................... 32

2.2.2. Phương pháp xử lý thông tin................................................................. 33

2.2.3. Phương pháp phân tích thông tin .......................................................... 33

2.3. Hệ thống chỉ tiêu trong nghiên cứu.......................................................... 34

2.3.1. Nhóm chỉ tiêu về các khoản thu............................................................ 35

2.3.2. Nhóm chỉ tiêu về các khoản chi............................................................ 35

2.3.3. Nhóm chỉ tiêu về chênh lệch thu - chi tài chính ................................... 36

2.3.4. Các chỉ tiêu phân tích quy mô, cơ cấu và sự biến động của tài sản...... 37

Chương 3: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TẠI TRUNG

TÂM KIỂM SOÁT BỆNH TẬT TỈNH BẮC NINH ................................. 38

3.1. Cơ cấu tổ chức hoạt động của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh

Bắc Ninh.......................................................................................................... 38

3.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật

tỉnh Bắc Ninh .................................................................................................. 38

3.1.2. Chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của Trung tâm Kiểm soát bệnh

tật tỉnh Bắc Ninh ............................................................................................. 38

3.1.3. Tổ chức bộ máy của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Bắc Ninh ..... 42

3.1.4. Đặc điểm nguồn nhân lực ..................................................................... 44

3.1.5. Vai trò của Trung tâm trong việc xây dựng cơ chế tài chính ............... 46

3.1.6. Cơ sở pháp lý quản lý tài chính tại Trung tâm...................................... 47

3.1.7. Nguyên tắc quản lý tài chính của Trung tâm........................................ 49

3.2. Thực trạng hoạt động quản lý tài chính tại Trung tâm Kiểm soát

bệnh tật tỉnh Bắc Ninh..................................................................................... 50

3.2.1. Thực trạng thu, chi ................................................................................ 50

3.2.2. Thực trạng công tác lập dự toán thu, chi............................................... 59

3.2.3. Thực trạng phân bổ và giao dự toán ngân sách..................................... 61

3.2.4. Thực trạng chấp hành dự toán............................................................... 65

3.2.5. Thực trạng quyết toán ngân sách và hoạt động kiểm tra giám sát

công tác quản lý tài chính tại Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Bắc Ninh...... 67

v

3.2.6. Thực trạng quản lý và sử dụng tài sản .................................................. 71

3.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến công tác quản lý tài chính tại Trung tâm

Kiểm soát bệnh tật tỉnh Bắc Ninh ................................................................... 74

3.3.1. Nhân tố bên ngoài ................................................................................. 74

3.3.2. Nhân tố bên trong.................................................................................. 77

3.4. Đánh giá chung về thực trạng quản lý tài chính ở Trung tâm Kiểm

soát bệnh tật tỉnh Bắc Ninh ............................................................................. 81

3.4.1. Những thành tựu cơ bản........................................................................ 81

3.4.2. Hạn chế và nguyên nhân ....................................................................... 82

Chương 4: MỘT SỐ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC

QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TẠI TRUNG TÂM KIỂM SOÁT BỆNH

TẬT TỈNH BẮC NINH ................................................................................ 85

4.1. Quan điểm nâng cao công tác quản lý tài chính tại Trung tâm Kiểm

soát bệnh tật tỉnh Bắc Ninh ............................................................................. 85

4.2. Một số giải pháp hoàn thiện quản lý tài chính của Trung tâm Kiểm

soát bệnh tật tỉnh Bắc Ninh ............................................................................. 88

4.2.1. Xây dựng chiến lược tài chính dài hạn cho Trung tâm......................... 88

4.2.2. Nhóm giải pháp liên quan đến nguồn nhân lực .................................... 93

4.3. Kiến nghị.................................................................................................. 94

KẾT LUẬN.................................................................................................... 97

TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 98

PHẦN PHỤ LỤC......................................................................................... 101

vi

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

Chữ viết tắt Diễn giải

BHYT Bảo hiểm Y tế

BHXH Bảo hiểm Xã hội

BHTN Bảo hiểm Thất nghiệp

CAND Công an Nhân dân

CNYTCC Cử nhân y tế công cộng

KCB Khám chữa bệnh

KPCĐ Kinh phí Công đoàn

KTV Kỹ thuật viên

NSNN Ngân sách Nhà nước

YTCC Y tế công cộng

HS Học sinh

TH Trung học

YTDP Y tế Dự phòng

vii

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 3.1. Cơ cấu nguồn nhân lực theo trình độ năm 2017.......................................45

Bảng 3.2: Nội dung các khoản thu Trung tâm y tế dự phòng 2015 - 2017..............51

Bảng 3.3. Nội dung chi cho hoạt động của Trung tâm y tế dự phòng tỉnh Bắc

Ninh 2015 - 2017 .....................................................................................54

Bảng 3.4. Các quỹ của Trung tâm y tế dự phòng 2015 - 2017 .................................57

Bảng 3.5: Dự toán thu Trung tâm y tế dự phòng 2015 - 2017..................................60

Bảng 3.6. Dự toán chi cho hoạt động của Trung tâm y tế dự phòng 2015 - 2017........61

Bảng 3.7: Định mức phân bổ ngân sách cho sự nghiệp y tế .....................................62

Bảng 3.8. Định mức phân bổ NSNN theo Nghị định số 68/2000/NĐ-CP................63

Bảng 3.9. Định mức phân bổ NSNN theo Nghị định số 68/2000/NĐ-CP................65

Bảng 3.10. Kết quả thực hiện so với dự toán thu chi của trung tâm.........................66

Bảng 3.11. Nội dung quyết toán ngân sách của Trung tâm y tế dự phòng tỉnh

Bắc Ninh 2015 - 2017..............................................................................68

Bảng 3.11. Tình hình quy mô, cơ cấu và sự biến động của tài sản đơn vị quy

các năm 2015-2017..................................................................................72

Bảng 3.12. Kết quả khảo sát nhân tố trình độ tổ chức bộ máy kế toán.....................78

Bảng 3.13. Kết quả khảo sát nhân tố hệ thống kiểm tra, kiểm soát tình hình

tài chính ........................................................................................ 79

Bảng 3.14. Kết quả khảo sát nhân tố trình độ cán bộ quản lý tài chính....................80

viii

DANH MỤC CÁC HÌNH

Sơ đồ 3.1. Cơ cấu tổ chức Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Bắc Ninh.................43

1

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Toàn cầu hoá kinh tế và hội nhập kinh tế quốc tế đang trở thành một xu thế

khách quan của các quan hệ kinh tế hiện đại. Xu thế đó đã mở ra cơ hội cũng như

thách thức không chỉ với các doanh nghiệp mà còn đối với các đơn vị sự nghiệp có

thu và càng đặc biệt với đơn vị sự nghiệp có thu ngành y tế.

Sau gần 10 năm thực hiện, Nghị định 43/2006/NĐ-CP ngày 25/4/2006 của

Chính phủ quy định quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm về thực hiện nhiệm vụ, tổ

chức bộ máy, biên chế và tài chính đối với đơn vị sự nghiệp công lập (gọi tắt là

Nghị định 43) đã cho thấy, việc mở rộng trao quyền tự chủ cho đơn vị sự nghiệp đã

góp phần nâng cao số lượng và chất lượng dịch vụ công; tạo điều kiện cho người

dân có thêm cơ hội lựa chọn, tiếp cận các dịch vụ công với chất lượng ngày càng

cao, đồng thời góp phần cải thiện từng bước thu nhập của người lao động tại các

đơn vị sự nghiệp. Xét trên phạm vi rộng hơn, Nghị định 43 đã góp phần thực hiện

công cuộc đổi mới khu vực sự nghiệp công lập và thực hiện nội dung cải cách tài

chính công thuộc Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn

2011-2020 theo Nghị quyết 30c/NQ-CP ngày 8/11/2011 của Chính phủ. Tuy nhiên,

trong quá trình triển khai thực hiện, Nghị định 43 đã bộc lộ những hạn chế, bất cập

cần được sửa đổi: các đơn vị sự nghiệp chưa được giao quyền tự chủ một cách đầy

đủ; chưa thực sự khuyến khích các đơn vị có điều kiện vươn lên tự chủ ở mức cao

hơn… Bên cạnh đó, trong quá trình hoạt động, nhiều đơn vị phát sinh các hoạt động

liên doanh, liên kết, mở rộng cung ứng dịch vụ công chưa được điều chỉnh trong các

văn bản pháp luật. Do đó, việc ban hành Nghị định 16/2015/NĐ-CP ngày

14/02/2015 của Chính phủ quy định cơ chế tự chủ của đơn vị sự nghiệp công lập

(gọi tắt là Nghị định 16) đã kịp thời đáp ứng yêu cầu đổi mới, phát triển của hoạt

động sự nghiệp công trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.

Theo đó, đối với dịch vụ sự nghiệp công không sử dụng kinh phí ngân sách

nhà nước được xác định theo cơ chế thị trường; đối với dịch vụ sự nghiệp công sử

dụng kinh phí ngân sách nhà nước được xác định trên cơ sở định mức kinh tế - kỹ

thuật, định mức chi phí theo quy định và lộ trình tính giá theo quy định tại Nghị

định 16/2015/NĐ-CP.