Quản Lý Rác Thải Sinh Hoạt Tại Công Ty Cổ Phần Môi Trường Đô Thị Cẩm Phả

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PTNT

TRƢỜNG ĐẠI HỌC LÂM NGHIỆP

LÊ MINH TUẤN

QUẢN LÝ RÁC THẢI SINH HOẠT

TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN MÔI TRƢỜNG ĐÔ THỊ CẨM PHẢ

NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ

Mã số: 8310110

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ

NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC:

TS. NGUYỄN THỊ XUÂN HƢƠNG

Hà Nội, 2019

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan:

Những kết quả nghiên cứu đƣợc trình bày trong luận văn là hoàn toàn

trung thực, của tôi, không vi phạm bất cứ điều gì trong luật sở hữu trí tuệ và

pháp luật Việt Nam. Nếu sai, tôi hoàn toàn chịu trách nhiệm trƣớc pháp luật.

Hà Nội , ngày tháng năm 2019

Tác giả

ii

LỜI CẢM ƠN

Sau thời gian học tập, nghiên cứu. Để hoàn thành luận văn này tôi xin

bày tỏ sự kính trọng và lòng biết ơn sâu sắc tới:

Cô giáo hƣớng dẫn: TS. Nguyễn Thị Xuân Hƣơng

Các thầy, cô giáo trong Trƣờng Đại học Lâm nghiệp chất đã chỉ bảo,

hƣớng dẫn và giúp đỡ tận tình trong quá trình tôi thực hiện luận văn này.

Sự giúp đỡ của Lãnh đạo, đồng nghiệp cơ quan và gia đình, bạn bè đã

luôn quan tâm, động viên và tạo điều kiện cho tôi trong quá trình thực hiện.

Xin chân thành cảm ơn!

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN ...................................................................................................................i

LỜI CẢM ƠN........................................................................................................................ii

MỤC LỤC ............................................................................................................................iii

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ......................................................................................iv

MỞ ĐẦU...............................................................................................................................1

Chƣơng 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ RÁC THẢI................4

SINH HOẠT.........................................................................................................................4

1.1. Cơ sở lý luận về quản lý rác thải sinh hoạt............................................................4

1.1.1. Các khái niệm cơ bản.......................................................................................4

1.1.2. Phân loại rác thải sinh hoạt..............................................................................5

1.1.3. Quản lý rác thải sinh hoạt.................................................................................5

1.2. Cơ sở thực tiễn về quản lý rác thải sinh hoạt ......................................................13

1.2.1. Kinh nghiệm quản lý rác thải sinh hoạt của một số quốc gia trên thế giới .........13

1.2.2. Kinh nghiệm của một số địa phương ở trong nước .........................................22

1.2.3. Bài học kinh nghiệm cho thành phố Cẩm Phả ................................................33

Chƣơng 2. ĐẶC ĐIỂM ĐỊA BÀN NGHIÊN CỨU VÀ PHƢƠNG PHÁP ...................34

NGHIÊN CỨU ...................................................................................................................34

2.1. Đặc điểm cơ bản thành phố Cẩm Phả- tỉnh Quảng Ninh...................................34

2.1.1. Đặc điểm tự nhiên..............................................................................................34

2.2. Đặc điểm cơ bản Công ty cổ phần môi trƣờng đô thị Cẩm Phả ........................40

2.2.1. Cơ cấu tổ chức và nhân lực ..............................................................................40

2.2.3. Kết quả sản xuất, kinh doanh của công ty........................................................46

2.3. Phƣơng pháp nghiên cứu.......................................................................................46

2.3.1. Phương pháp chọn điểm khảo sát.....................................................................46

2.3.2. Phương pháp thu thập số liệu...........................................................................47

2.3.3. Phương pháp xử lý và phân tích số liệu ...........................................................47

2.4. Các chỉ tiêu nghiên cứu sử dụng trong luận văn.................................................48

Chƣơng 3 . KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN ............................................49

3.1. Thực trạng công tác tổ chức thu gom và xử lý chất thải sinh hoạt trên địa bàn

Thành Phố Cẩm Phả..........................................................................................................49

3.1.1. Nguồn phát sinh và thành phần rác thải sinh hoạt tại Thành Phố ................49

3.1.2. Công tác thu gom rác thải sinh hoạt.................................................................53

3.1.3 .Công tác xử lý rác thải sinh hoạt......................................................................56

3.2. Yếu tố ảnh hƣởng đến công tác quản lý rác thải sinh hoạt trên địa bàn TP Cẩm

Phả.......................................................................................................................................60

3.2.1. Các quy định về quản lý rác thải .......................................................................60

3.2.2. Nhận thức của người dân về quản lý rác thải....................................................62

3.3. Đánh giá chung về công tác thu gom và xử lý chất thải sinh hoạt tại thành phố

Cẩm Phả..............................................................................................................................63

3.3.1 Những thành công..............................................................................................63

3.3.2 Những hạn chế và nguyên nhân........................................................................64

3.4.1. Định hướng phát triển của thành phố Cẩm Phả .............................................66

3.4.2. Định hướng cho việc thu gom và xử lý rác thải sinh hoạt ..............................67

KẾT LUẬN.........................................................................................................................80

TÀI LIỆU THAM KHẢO.................................................................................................82

iv

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

Viết tắt Viết đầy đủ

CTR Chất thải rắn

BVMT Bảo vệ môi trƣờng

HĐLĐ Hợp đồng lao động

HĐND Hôi đồng nhân dân

NLĐ Ngƣời lao động

RTSH Rác thải sinh hoạt

TSCĐ Tài sản cố định

QLMT Quản lý môi trƣờng

UBND Ủy ban nhân dân

XDCB Xây dựng cơ bản

v

DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU

Bảng 2.1. Tổng hợp diện tích các loại đất thành phố Cẩm Phả........................ 39

Bảng 2.2. Cơ cấu phân loại lao động ở Công ty............................................... 43

Bảng 2.3. Sự biến động về số lao động trong các năm từ 2016 - 2018............ 43

Bảng 2.4. Cơ cấu lao động theo độ tuổi trong các năm 2016 - 2018 ............... 44

Bảng 2.5. Tình hình tài sản cố định hữu hình tại thời điểm 31/12/2018 .......... 45

Bảng 2.6. Tình hình nhà cửa, vật kiến trúc tại thời điểm 31/12/2018 .............. 45

Bảng 2.7. Tổng hợp số mẫu lựa chọn ............................................................. 47

Bảng 3.1. Nguồn gốc các loại chất thải............................................................ 49

Bảng 3.2. Tổng lƣợng rác thải phát sinh tại các hộ dân TP. Cẩm Phả ............. 50

Bảng 3.3. Thành phần của rác thải sinh hoạt tại TP.Cẩm Phả ......................... 52

Bảng 3.4. Ƣớc tính khối lƣợng rác đƣợc thu gom tại TP.Cẩm Phả.................. 53

Bảng 3.5. Tổng lƣợng rác thải đƣợc thu gom tại TP. Cẩm Phả ....................... 54

Bảng 3.6. Tỷ lệ thu gom rác thải sinh hoạt TP. Cẩm Phả ................................ 54

Bảng 3.7. Mức thu phí vệ sinh trên địa bàn TP. Cẩm Phả ............................... 55

Bảng 3.8. Giá mua một số thành phần rác để tái chế tại TP.Cẩm Phả ............. 59

Bảng 3.9. Giá trị kinh tế từ rác thải sinh hoạt TP.Cẩm Phả ............................. 60

Bảng 3.10. Đánh giá của cộng đồng dân cƣ về hệ thống quản lý rác thải sinh

hoạt tại địa phƣơng.......................................................................................... 61

Bảng 3.11. Ý kiến của ngƣời dân về việc tham gia phân loại ........................ 62

Bảng 3.12. Tỷ lệ số hộ gia đình, cơ quan tham gia vệ sinh môi trƣờng rác thải

tại nguồn.......................................................................................................... 63

Sơ đồ 2.1. Sơ đồ cơ cấu tổ chức Công ty CP môi trƣờng đô thị Cẩm Phả....... 40

1

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Điều 1 - Luật bảo vệ môi trƣờng năm 2014 của Việt Nam ghi rõ: “Môi

trƣờng bao gồm các yếu tố tự nhiên và yếu tố vật chất nhân tạo có quan hệ

mật thiết với nhau, bao quanh con ngƣời, có ảnh hƣởng tới đời sống, sản xuất,

sự tồn tại, phát triển của con ngƣời và thiên nhiên”.

Qua định nghĩa trên ta thấy đƣợc môi trƣờng có vai trò rất quan trọng

và ảnh hƣởng trực tiếp tới con ngƣời. Vì vậy, bảo vệ môi trƣờng là việc đƣợc

toàn cầu quan tâm và là vấn đề cấp bách. Ngày nay, việc phát triển kinh tế và

sự gia tăng dân số đã làm chất lƣợng môi trƣờng bị đe dọa nghiêm trọng, đòi

hỏi chúng ta phải có những biện pháp bảo vệ môi trƣờng cụ thể và kịp thời.

Bảo vệ môi trƣờng không chỉ là việc của các cơ quan chức năng mà là trách

nhiệm của toàn thể cộng đồng. Bảo vệ môi trƣờng chính là bảo vệ cuộc sống

của chúng ta và gìn giữ cho sự phát triển bền vững của các thế hệ tƣơng lai.

Một trong những vấn đề nan giải nhất của Việt Nam hiện nay là công

tác quản lý rác thải. Dân số tăng nhanh, tập trung phần lớn tại các đô thị dẫn

đến việc đô thị hóa tăng mạnh, nhu cầu của ngƣời dân đƣợc cải thiện cũng

đồng nghĩa với lƣợng rác thải ngày càng tăng và thay đổi liên tục. Trong quá

trình sinh hoạt, một khối lƣợng chất thải khổng lồ chƣa qua xử lý hoặc xử lý

thô sơ đƣợc con ngƣời ném vào môi trƣờng gây ô nhiễm. Vì vậy, phát triển

kinh tế, văn hóa - xã hội luôn đi đôi với việc quan tâm tới vấn đề rác thải, góp

phần cải thiện môi trƣờng sống trong sạch, lành mạnh.

Theo nghị quyết 04-NQ/CP ban hành 21/02/2012, thị xã Cẩm Phả trở

thành thành phố Cẩm Phả - thành phố thứ tƣ của tỉnh Quảng Ninh và là thành

phố Công nghiệp duy nhất của tỉnh. Đây là một trong 3 trung tâm kinh tế của

tỉnh. Thành phố Cẩm Phả với diện tích rộng, địa hình phức tạp, có trình độ

phát triển kinh tế, trình độ dân trí khá cao. Thành phố Cẩm Phả trong nhiều

năm gần đây luôn tăng trƣởng trên 15%/năm. Đứng trƣớc nhịp độ phát triển

2

kinh tế nhanh, thành phố Cẩm Phả cũng phải đối mặt với các vấn đề về môi

trƣờng, nhƣ ô nhiễm không khí do hoạt động khai thác khoáng sản, ô nhiễm

biển do hoạt động kinh doanh du lịch, ô nhiễm môi trƣờng do khí thải công

nghiệp, rác thải sinh hoạt, nƣớc thải trong sản xuất và tiêu dùng…

Là một thành phố công nghiệp, lại có điều kiện phát triển du lịch mạnh.

Trong những năm qua, Thành phố đang phải đối mặt với vấn đề xử lý rác thải

sinh hoạt. Đây là một khó khăn lớn của Thành phố do đặc thù về địa hình

phức tạp, dân cƣ có mật độ dày, kể cả những nơi có địa hình phức tạp nhƣ ven

biển, đồi núi, trình độ dân cƣ lại không đồng đều, nên vấn đề thu gom rác thải

sinh hoạt của Thành phố chƣa thực sự hiệu quả.

Hiện nay, với xu hƣớng phát triển chung của thế giới, việc gắn liền

giữa phát triển kinh tế với việc quản lý các vấn đề môi trƣờng đang đƣợc thực

hiện ngày càng khăng khít tại Việt Nam. Càng ngày, chúng ta càng nhận thấy

đƣợc tầm quan trọng vĩ mô của việc quản lý các vấn đề môi trƣờng đối với sự

phát triển chung của toàn xã hội. Việc đánh giá hiệu quả của công tác thu gom

và xử lý chất thải sinh hoạt đƣợc coi là một trong các công việc nhằm quản lý

các vấn đề về môi trƣờng, từ đó đƣa ra những nhận định chủ quan về tình

hình quản lý chất thải sinh hoạt nói riêng, quản lý các vấn đề môi trƣờng nói

chung.

Bên cạnh việc nhận thấy việc thu gom và xử lý chất thải, đặc biệt là

chất thải sinh hoạt đang là mối quan tâm lớn nhất của thành phố, thì việc chọn

chuyên đề này còn dựa vào sự thuận lợi của các yếu tố khác, nhƣ sự thuận lợi

từ việc thu thập số liệu, nguồn số liệu, việc chọn đề tài này còn dễ dàng trong

việc điều tra cộng đồng để có cái nhìn khách quan hơn. Một lý do khác nữa là

từ sở thích và năng lực, cũng nhƣ kinh nghiệm của ngƣời làm chuyên đề luận

văn này.

Chính vì vậy, tôi lựa chọn nghiên cứu đề tài “Quản lý rác thải sinh

hoạt tại Công ty cổ phần môi trường đô thị Cẩm Phả”.

3

2. Mục tiêu nghiên cứu

2.1 Mục tiêu tổng quát

Trên cơ sở đánh giá thực trạng công tác quản lý rác thải sinh hoạt tại

Công ty cổ phần môi trƣờng đô thị Cẩm Phả nhằm đề xuất các giải pháp tăng

cƣờng công tác quản lý rác thải sinh hoạt trên địa bàn Thành phố Cẩm Phả.

2.2 Mục tiêu cụ thể

Hệ thống hóa đƣợc các vấn đề lý luận về quản lý rác thải sinh hoạt

trong thành phố.

Phân tích và đánh giá đƣợc thực trạng công tác quản lý rác thải sinh

hoạt trên địa bàn thành phố Cẩm Phả.

Xác định đƣợc các yếu tố ảnh hƣởng đến công tác quản lý rác thải sinh

hoạt trên địa bàn thành phố Cẩm Phả.

Đề xuất đƣợc các biện pháp tăng cƣờng quản lý rác thải sinh hoạt trên

địa bàn thành phố Cẩm Phả.

3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu

3.1. Đối tượng nghiên cứu

Công tác quản lý rác thải sinh hoạt của Công ty cổ phần môi trƣờng đô

thị Cẩm Phả

3.2. Phạm vi nghiên cứu:

- Phạm vi không gian: Thành phố Cẩm Phả - tỉnh Quảng Ninh.

- Phạm vi thời gian: Các số liệu thứ cấp đƣợc thu thập trên toàn bộ các

phƣờng của Thành phố trong thời gian 2016 - 2018. Số liệu điều tra sơ cấp

đƣợc thu thập trong năm 2019.

4. Kết cấu luận văn

Ngoài phần mở đầu, kết luận, luận văn gồm ba chƣơng:

Chương 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý rác thải sinh hoạt

Chương 2: Đặc điểm địa bàn nghiên cứu và phƣơng pháp nghiên cứu

Chương 3: Kết quả nghiên cứu và thảo luận