Quản lý liên kết đào tạo nghề giữa Trường Cao đẳng nghề Cơ điện - Luyện kim Thái Nguyên với các tỉnh miền núi phía Bắc

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

----------------

VŨ THANH THÁI

TÊN ĐỀ TÀI LUẬN VĂN

QUẢN LÝ LIÊN KẾT ĐÀO TẠO NGHỀ GIỮA

TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ CƠ ĐIỆN-LUYỆN KIM THÁI NGUYÊN

VỚI CÁC TỈNH MIỀN NÚI PHÍA BẮC

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÍ GIÁO DỤC

Thái Nguyên, năm 2012

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

------------

VŨ THANH THÁI

TÊN ĐỀ TÀI LUẬN VĂN

QUẢN LÝ LIÊN KẾT ĐÀO TẠO NGHỀ GIỮA

TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ CƠ ĐIỆN-LUYỆN KIM THÁI NGUYÊN

VỚI CÁC TỈNH MIỀN NÚI PHÍA BẮC

Chuyên ngành: Quản lí Giáo dục

Mã số: 60.14.05

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÍ GIÁO DỤC

Người hướng dẫn khoa học: GS.TSKH. Nguyễn Văn Hộ

Thái Nguyên, năm 2012

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

1

MỤC LỤC

Nội dung Trang

Mở đầu 1 – 9

Chƣơng 1: Cơ sở lý luận của đề tài

1.1. Vài nét về lịch sử nghiên cứu vấn đề 10 – 12

1.2. Một số khái niệm cơ bản 12 – 22

1.3. Mối quan hệ giữa quản lý và chất lượng đào tạo nghề 22 – 31

1.4. Những nhân tố tác động đến chất lượng đào tạo nghề 31 – 36

Chƣơng 2: Thực trạng công tác quản lý hoạt động liên kết đào tạo của

Trƣờng cao đẳng nghề Cơ điện - Luyện kim Thái Nguyên

2.1. Một vài nét về quá trình hình thành và phát triển Trường cao đẳng nghề

Cơ điện - Luyện kim Thái Nguyên

37 – 38

2.2. Cơ cấu tổ chức và nhiệm vụ của trường 38 – 40

2.3. Thực trạng công tác đào tạo và quản lý đào tạo của trường 40 – 52

2.4. Thực trạng công tác quản lý hoạt động liên kết đào tạo 52 - 60

Chƣơng 3: Các biện pháp quản lý hoạt động liên kết đào tạo giữa

trƣờng cao đẳng nghề cơ điện luyện kim Thái Nguyên với các tỉnh miền

núi phía bắc

3.1. Các quan điểm định hướng cho việc đề xuất biện pháp 61 – 63

3.2. Các biện pháp quản lý hoạt động liên kết đào tạo giữa Trường cao đẳng

nghề Cơ điện - Luyện kim Thái Nguyên với các địa phương

63 – 79

3.3. Khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của các biên pháp 79 – 81

Kết luận và Khuyến nghị

1. Kết luận 82

2. Khuyến nghị 83

Tài liệu tham khảo 84 – 85

Phụ lục

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

2

MỘT SỐ KÝ HIỆU VIẾT TẮT

BCH TW Ban chấp hành Trung ương

CB Cán bộ

CBGV Cán bộ giáo viên

CNH - HĐH Công nghiệp hoá hiện đại hoá

CNKT3 Công nhân kỹ thuật 3

CT-HSSV Công tác học sinh sinh viên

CP Cổ phần

CSVC Cơ sở vật chất

Đoàn TNCSHCM Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh

GD - ĐT Giáo dục - đào tạo

GV Giáo viên

HSSV Học sinh sinh viên

KH Kế hoạch

KTX Ký túc xá

LĐTBXH Lao động thương binh xã hội

TN Thái Nguyên

TP Thành phố

THCS Trung học cơ sở

THPT Trung học phổ thông

QLXH Quản lý xã hội

KHCN Khoa học công nghệ

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

3

PHẦN MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu:

Từ cuối thế kỷ XX cho đến nay sự phát triển nhanh như vũ bão của

khoa học - kỹ thuật và công nghệ, xu thế toàn cầu hoá, phát triển kinh tế tri

thức đã và đang tác động mạnh mẽ đến tất cả các lĩnh vực của đời sống và xã

hội trong đó có giáo dục và đào tạo.

Xã hội hiện đại với đặc trưng là toàn cầu hoá, thông tin, trí tuệ với cuộc

cách mạng kỹ thuật số đã làm đảo lộn nhận thức về mục tiêu, về mô hình và

khả năng giáo dục đào tạo. Quá trình chuyển đổi tư tưởng từ người dạy làm

trung tâm sang người học làm trung tâm vừa là cơ sở có tính nền tảng, vừa

phải gắn liền với quá trình đổi mới cả về lý luận và thực tiễn công tác giáo

dục - đào tạo trong đó có vấn đề quản lý giáo dục - đào tạo.

Hiện nay, hầu như mọi quốc gia trên thế giới đều coi nhân tố con

người, nguồn lực con người hay nguồn nhân lực là yếu tố cơ bản, có vai trò

quyết định nhất đến sự phát triển nhanh và bền vững của một quốc gia. Các

nhà kinh tế đã khẳng định rằng đầu tư cho con người thông qua các hoạt động

giáo dục và đào tạo là đầu tư có hiệu quả nhất, quyết định khả năng tăng

trưởng khinh tế nhanh và bền vững của đất nước. Nhờ có sự ưu tiên đầu tư

cho giáo dục nhằm phát triển nguồn nhân lực mà nhiều nước chỉ trong thời

gian ngắn đã nhanh chóng trở thành nước công nghiệp phát triển.

Ở Việt Nam, trong nhiều Văn kiện, Nghị quyết của Đảng và Nhà nước

ta ngày càng nhấn mạnh vấn đề này. Nghị quyết Đại hội lần thứ IX của Đảng

CSVN khẳng định: “Phát triển giáo dục và đào tạo là một trong những động

lực quan trọng thúc đẩy sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá, là điều kiện

để phát huy nguồn lực con người - yếu tố cơ bản để phát triển xã hội, tăng

trưởng kinh tế nhanh và bền vững”.

Dạy nghề là một bộ phận của hệ thống giáo dục quốc dân, có chức năng

đào tạo nguồn nhân lực có trình độ chuyên môn kỹ thuật - nghiệp vụ ở trình độ

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

4

sơ cấp nghề, trung cấp nghề và cao đẳng nghề theo nhu cầu của thị trường lao

động và có thể tiếp tục học bổ sung hoặc nâng cấp trình độ lên cao nếu có nhu

cầu và điều kiện.

Trong vòng 1 thập kỷ gần đây chúng ta đã chuyển dần từ mô hình giáo

dục đào tạo khép kín sang mô hình giáo dục mở với hệ thống tạo điều kiện

học tập suốt đời, đào tạo liên tục, liên thông giữa các bậc học, ngành học, thực

hiện liên kết đào tạo giữa các nhà trường với các tổ chức kinh tế xã hội khác.

Công tác quản lý giáo dục đào tạo trong các trường cao đẳng, đại học cũng đã

được đổi mới một bước để thích ứng với mô hình và cơ chế mới. Tuy nhiên

thực tiễn cho thấy chất lượng đào tạo nguồn nhân lực có chất lượng cao ở

nước ta còn nhiều hạn chế, đặc biệt là về mặt năng lực, kỹ năng nghề nghiệp.

Sản phẩm đào tạo của các trường cao đẳng, đại học chưa đáp ứng được yêu

cầu của đời sống xã hội do còn tách rời giữa các cở đào tạo với các tổ chức sử

dụng sản phẩm đào tạo và với điều kiện cụ thể của từng địa phương. Những

năm gần đây đã xuất hiện sự liên kết trong quá trình đào tạo sinh viên của một

số trường cao đẳng, đại học với các tổ chức kinh tế, xã hội bên ngoài có nhu

cầu về sử dụng nguồn nhân lực song vẫn còn lúng túng, gặp nhiều khó khăn,

bất cập vì thiếu những nghiên cứu cơ bản về mặt lý luận trong đó có cả lý

luận về quản lý giáo dục đào tạo.

Ở Việt Nam, các nhà giáo dục học, tâm lý học tiêu biểu như: Nguyễn

Lân, Đức Minh, Hà Thế Ngữ, Phạm Minh Hạc, Đặng Vũ Hoạt, Thái Duy

Tuyên, Nguyễn Văn Hộ, Nguyễn Quang Uẩn … đã có những đóng góp nhất

định trong lĩnh vực lý luận và thực tiễn đổi mới công tác giáo dục đào tạo.

Trong lĩnh vực quản lý giáo dục, quản lý nhà trường cũng đã có đóng góp về

mặt lý luận của nhiều nhà nghiên cứu có tâm huyết như Phạm Ngọc Quang,

Đặng Quốc Bảo, Nguyễn Đức Chính, Nguyễn Khánh Bằng và một số người

khác. Mấy năm gần đây tại các cơ sở đào tạo như: Khoa Quản lý giáo dục

Trường Đại học Sư phạm Hà Nội I, Viện quản lý giáo dục, Khoa Giáo dục sư

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

5

phạm Đại học quốc gia Hà Nội, Khoa tâm lý sư phạm Đại học sư phạm Thái

Nguyên… những vấn đề lý luận và thực tiễn quản lý giáo dục, quản lý đào tạo

ở các nhà trường phổ thông, trường cao đẳng, đại học đã thu hút hàng trăm

học viên lựa chọn làm đề tài luận văn thạc sĩ. Những nghiên cứu đã dẫn ra ở

trên đã có những đóng góp nhất định về lý luận quản lý giáo dục đào tạo ở

Việt Nam hiện nay, đề xuất được những giải pháp quản lý phù hợp, có tính

khả thi nhằm nâng cao chất lượng giáo dục đào tạo. Tuy nhiên theo nhận thức

của chúng tôi để nâng cao hiệu quả liên kết đào tạo giữa các trường với các tổ

chức bên ngoài và xã hội thì còn ít công trình nghiên cứu đề cập đến, còn

thiếu tính hệ thống về mặt lý luận nhất là trong công tác quản lý đào tạo.

Trường Cao đẳng nghề Cơ điện Luyện kim Thái Nguyên được thành

lập từ năm 1965 mà tiền thân là Trường công nhân kỹ thuật 3. Sau hơn 46

năm trưởng thành và phát triển đã có những đóng góp quan trọng trong lĩnh

vực đào tạo nguồn nhân lực phục vụ sự phát triển kinh tế xã hội của đất nước.

Trong những năm gần đây, bên cạnh việc mở rộng quy mô, ngành nghề đào

tạo, đổi mới mục tiêu, nội dung, phương pháp, hình thức đào tạo, nhà trường

còn bắt đầu thực hiện liên kết trong quá trình đào tạo giữa nhà trường và các

tỉnh miền núi phía bắc - Nơi có nhu cầu sử dụng sản phẩm đào tạo của trường

để phục vụ sự chuyển dịch cơ cấu và phát triển của địa phương.

Liên kết đào tạo là kết quả đổi mới cả về nhận thức và hành động của

nhà trường trong công tác đào tạo, nó tạo ra những điều kiện thuận lợi để gắn

nhà trường với thực tiễn công nghiệp hoá, hiện đại hoá, góp phần nâng cao

chất lượng đào tạo và đặc biệt là chủ động giải quyết vấn đề đầu ra - công ăn

việc làm cho học sinh sinh viên sau khi tốt nghiệp ra trường. Tuy nhiên thực

tiễn liên kết đào tạo trong mấy năm qua cho thấy:

- Còn khó khăn, lúng túng trong việc xây dựng lại mô hình đào tạo, đặc

biệt là cơ chế liên kết trong đào tạo, quản lý đào tạo nhằm thực hiện có hiệu

quả mục tiêu đào tạo đề ra.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

6

- Việc bố trí, sử dụng và điều động giáo viên đi giảng dạy ở các tỉnh

gặp rất nhiều khó khăn, nhất là ở một số Khoa có nhiều lớp đào tạo theo nhu

cầu của địa phương và cơ cấu nghề của Nhà nước.

- Trong lĩnh vực quản lý đào tạo cũng có nhiều bất cập về mặt phân cấp

quản lý, phối hợp quản lý.

- Công tác tuyển sinh và giới thiệu việc làm còn có những khó khăn.

- Phần lớn các biện pháp quản lý công tác đào tạo là những biện pháp

sử dụng trong mô hình cũ, chưa được đổi mới trong điều kiện thực hiện liên

kết đào tạo nên bất cập, kém hiệu quả.

- Cơ chế, chính sách của nhà nước đối với việc liên kết đào tạo giữa các

trường và các địa phương chưa cụ thể, chưa rõ ràng.

- Định hướng nghề nghiệp trong quá trình liên kết đào tạo đáp ứng yêu

cầu của địa phương còn bất cập.

Từ những lý do về mặt lý luận và thực tiễn như đã trình bày ở trên đã

thôi thúc tôi chọn đề tài này làm luận văn tốt nghiệp. Vấn đề liên kết đào tạo,

đặc biệt là liên kết đào tạo với các tỉnh miền núi lại là vấn đề mới, có nhiều

khó khăn song là vấn đề cần thiết, là vấn đề có tính chất nền tảng đảm bảo

cho Trường Cao đẳng nghề Cơ điện Luyện kim Thái Nguyên tồn tại và phát

triển trong bối cảnh trong nước và hội nhập quốc tế hiện nay.

2. Mục đích nghiên cứu:

Đánh giá thực trạng, hiệu quả công tác quản lý đào tạo của nhà trường

để từ đó có cơ sở đề xuất những biện pháp quản lý hoạt động liên kết đào tạo

ở Trường Cao đẳng nghề Cơ điện - Luyện kim Thái Nguyên với các tỉnh miền

núi phía bắc nhằm nâng cao chất lượng đào tạo.

3. Đối tƣợng và khách thể nghiên cứu:

3.1. Đối tượng nghiên cứu: Các biện pháp quản lý đào tạo ở Trường

Cao đẳng nghề Cơ điện Luyện kim Thái Nguyên trong liên kết đào tạo với địa

phương miền núi phía Bắc.