Quản lý hồ sơ giảng dạy của giáo viên ở các trường tiểu học và trung học cơ sở huyện Yên Bình, tỉnh Yên Bái theo hướng ứng dụng công nghệ thông tin

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

NGUYỄN QUANG TRƯỜNG

QUẢN LÝ HỒ SƠ GIẢNG DẠY CỦA GIÁO VIÊN

Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC VÀ TRUNG HỌC CƠ SỞ

HUYỆN YÊN BÌNH, TỈNH YÊN BÁI THEO HƯỚNG ỨNG

DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

THÁI NGUYÊN - 2020

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

NGUYỄN QUANG TRƯỜNG

QUẢN LÝ HỒ SƠ GIẢNG DẠY CỦA GIÁO VIÊN

Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC VÀ TRUNG HỌC CƠ SỞ

HUYỆN YÊN BÌNH, TỈNH YÊN BÁI THEO HƯỚNG ỨNG

DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN

Ngành: Quản lý giáo dục

Mã số: 8 14 01 14

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS Phan Thanh Long

THÁI NGUYÊN - 2020

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan rằng số liệu và các kết quả nghiên cứu trong luận văn

này là hoàn toàn trung thực, khách quan, không trùng lặp với các luận văn khác.

Thông tin trích dẫn trong luận văn đã được ghi rõ nguồn gốc. Nếu sai tôi xin

hoàn toàn chịu trách nhiệm.

Tác giả luận văn

Nguyễn Quang Trường

ii

LỜI CẢM ƠN

Thực hiện đề tài: “Quản lý hồ sơ giảng dạy của giáo viên ở các trường

Tiểu học và Trung học cơ sở huyện Yên Bình, tỉnh Yên Bái theo hướng ứng

dụng công nghệ thông tin” tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành đến Ban Giám

hiệu, Khoa Tâm lý - Giáo dục, Khoa sau đại học, Phòng đào tạo Trường Đại học

Sư phạm Thái Nguyên - Đại học Thái Nguyên, các quý thầy cô đã giúp tôi trang

bị kiến thức, tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong suốt quá trình học tập và thực

hiện luận văn này.

Với lòng kính trọng và biết ơn, tôi xin được bày tỏ lòng cảm ơn tới PGS.TS

Phan Thanh Long, đã khuyến khích, chỉ dẫn tôi trong thực hiện luận văn này.

Xin chân thành cảm ơn các đồng nghiệp, các đồng chí lãnh đạo, Phòng chuyên

môn Phòng GD& ĐT huyện Yên Bình, lãnh đạo các trường Tiểu học và Trung học cơ

sở trên địa bàn huyện Yên Bình, tỉnh Yên Bái đã hỗ trợ tôi trong quá trình thực hiện

luận văn.

Dù đã rất cố gắng, xong luận văn cũng không tránh khỏi những khiếm

khuyết, tác giả mong nhận được sự góp ý của các thầy, cô và các bạn.

Tác giả

Nguyễn Quang Trường

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN ...................................................................................................i

MỤC LỤC............................................................................................................iii

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT.............................................................................vii

DANH MỤC CÁC BẢNG ..................................................................................viii

DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ....................................................................x

MỞ ĐẦU..............................................................................................................1

1. Lý do chọn đề tài..............................................................................................1

2. Mục tiêu nghiên cứu.........................................................................................2

3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu ..................................................................2

4. Nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài........................................................................3

5. Giả thuyết khoa học..........................................................................................3

6. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu.......................................................................3

7. Phương pháp nghiên cứu ..................................................................................4

8. Cấu trúc luận văn..............................................................................................5

Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HỒ SƠ GIẢNG DẠY CỦA

GIÁO VIÊN Ở CÁC TIỂU HỌC VÀ TRUNG HỌC CƠ SỞ THEO HƯỚNG

ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN............................................................6

1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề........................................................................6

1.1.1. Ngoài nước .................................................................................................6

1.1.2. Trong nước .................................................................................................7

1.2. Một số khái niệm cơ bản..............................................................................10

1.2.1. Hồ sơ, hồ sơ giảng dạy của giáo viên ........................................................10

1.2.2. Khái niệm quản lý.....................................................................................14

1.2.3. Quản lý giáo dục .......................................................................................16

1.2.4. Chức năng quản lý ....................................................................................17

1.3. Ứng dụng CNTT trong dạy học ở các trường TH và THCS.........................19

1.3.1. Khái niệm ứng dụng CNTT trong giáo dục ...............................................19

iv

1.4. Quản lý hồ sơ giảng dạy của giáo viên ở trong trường phổ thông theo

hướng ứng dụng công nghệ thông tin đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo

dục ...........................................................................................................26

1.4.1. Yêu cầu quản lý hồ sơ giảng dạy của giáo viên đáp ứng đổi mới giáo dục.........26

1.4.2. Nội dung quản lý hồ sơ giảng dạy theo hướng ứng dụng công nghệ

thông tin...................................................................................................26

1.4.3. Lập kế hoạch ứng dụng CNTT vào quản lý hồ sơ giảng dạy.....................27

1.4.4. Tổ chức hoạt động quản lý hồ sơ giảng dạy theo ứng dụng CNTT ............28

1.4.5. Chỉ đạo hoạt động quản lý hồ sơ theo hướng ứng dụng CNTT..................28

1.4.6. Quản lý cơ sở vật chất phục vụ quản lý hồ sơ giảng dạy theo ứng

dụng CNTT..............................................................................................28

1.4.7. Kiểm tra đánh giá hoạt động quản lý hồ sơ giảng dạy theo hướng ứng

dụng CNTT ..............................................................................................30

1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý ứng dụng công nghệ thông tin vào

quản lý hồ sơ giảng dạy...........................................................................32

1.5.1. Yếu tố thuộc về nhà quản lý ....................................................................33

1.5.2. Yếu tố thuộc về giáo viên........................................................................33

1.5.3. Yếu tố môi trường....................................................................................34

Kết luận chương 1..............................................................................................35

Chương 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HỒ SƠ GIẢNG DẠY Ở CÁC

TRƯỜNG TIỂU HỌC VÀ TRUNG HỌC CƠ SỞ TẠI HUYỆN YÊN

BÌNH, TỈNH YÊN BÁI THEO HƯỚNG ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ

THÔNG TIN......................................................................................................36

2.1. Khái quát về khảo sát thực trạng ................................................................36

2.1.1. Vài nét về khách thể khảo sát..................................................................36

2.1.2. Tổ chức khảo sát thực trạng ....................................................................37

2.2. Thực trạng về quản lý hồ sơ giảng dạy theo hướng ứng dụng CNTT ở

các trường Tiểu học và Trung học cơ sở huyện Yên Bình, tỉnh Yên

Bái............................................................................................................37

2.3. Thực trạng về cơ sở vật chất, thiết bị CNTT................................................42

v

2.4. Thực trạng quản lý hồ sơ của giáo viên theo hướng ứng dụng CNTT ..........45

2.5. Thực trạng về công tác quản lý hồ sơ giảng dạy theo hướng ứng dụng

CNTT của hiệu trưởng ở các trường Tiểu học và Trung học cơ sở

tại huyện Yên Bình, tỉnh Yên Bái ...........................................................49

2.5.1. Thực trạng nhận thức vai trò quản lý trong việc đẩy mạnh quản lý hồ sơ

giảng dạy theo hướng ứng dụng CNTT ở các trường Tiểu học và Trung

học cơ sở...................................................................................................49

2.5.2. Thực trạng mức độ thực hiện quản lý hồ sơ giảng dạy theo hướng

ứng dụng CNTT ở các trường Tiểu học và Trung học cơ sở..................50

2.6. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý ứng dụng CNTT vào quản

lý hồ sơ giảng dạy.....................................................................................61

2.6.1. Yếu tố người hiệu trưởng ..........................................................................61

2.6.2. Yếu tố về giáo viên...................................................................................63

2.6.3. Yếu tố môi trường....................................................................................65

2.7. Đánh giá thực trạng quản lý hồ sơ giảng dạy theo hướng ứng dụng CNTT

của hiệu trưởng ở các trường Tiểu học và Trung học cơ sở huyện Yên

Bình, tỉnh Yên Bái ....................................................................................66

2.7.1. Thuận lợi..................................................................................................66

2.7.2. Khó khăn..................................................................................................68

2.8. Những tồn tại, hạn chế, nguyên nhân............................................................69

2.8.1. Những tồn tại, hạn chế...............................................................................69

2.8.2. Nguyên Nhân ............................................................................................70

Kết luận chương 2...............................................................................................71

Chương 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HỒ SƠ GIẢNG DẠY Ở CÁC

TRƯỜNG TIỂU HỌC VÀ TRUNG HỌC CƠ SỞ TẠI HUYỆN YÊN

BÌNH, TỈNH YÊN BÁI THEO HƯỚNG ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ

THÔNG TIN......................................................................................................72

3.1. Căn cứ và nguyên tắc đề xuất các biện pháp................................................72

3.1.1. Căn cứ đề xuất biện pháp ..........................................................................72

3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống ............................................................72

vi

3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính đồng bộ.............................................................73

3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa ..............................................................73

3.1.5. Nguyên tắc đảm bảo sự phát triển ổn định của nhà trường ........................73

3.2. Biện pháp quản lý hồ sơ giảng dạy theo hướng ứng dụng CNTT ở các

trường Tiểu học và Trung học cơ sở huyện Yên Bình, tỉnh Yên Bái.........74

3.2.1. Biện pháp 1: Nâng cao nhận thức của CB, GV về tầm quan trọng của

việc đẩy mạnh ứng dụng CNTT vào quản lý hồ sơ giảng dạy...................74

3.2.2. Biện pháp 2: Tổ chức bồi dưỡng nâng cao năng lực ứng dụng CNTT

đối với cán bộ, giáo viên...........................................................................78

3.2.3. Biện pháp 3: Tăng cường chỉ đạo ứng dụng CNTT vào quản lý

hồ sơ giảng dạy, đẩy mạnh đổi mới phương pháp dạy học theo

hướng ứng dụng CNTT..........................................................................80

3.2.4. Biện pháp 4: Tăng cường đầu tư CSVC, đẩy mạnh công tác xã

hội hóa, đảm bảo các điều kiện hỗ trợ cho việc ứng dụng CNTT

vào quản lý hồ sơ giảng dạy..................................................................82

3.2.5. Biện pháp 5: Tăng cường thanh tra, kiểm tra ứng dụng CNTT

vào quản lý hồ sơ giảng dạy, tổ chức thi đua khen thưởng ................84

3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp.................................................................86

3.4. Khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp...................87

3.4.1. Mục đích khảo nghiệm ............................................................................87

3.4.2. Nội dung và cách khảo nghiệm ...............................................................87

3.4.3. Kết quả khảo nghiệm...............................................................................88

3.4.4. Mối quan hệ giữa tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp đề

xuất quản lý hồ sơ giảng dạy theo hướng ứng dụng CNTT các

trường Trung học cơ sở ...........................................................................92

Kết luận chương 3..............................................................................................94

KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ .....................................................................95

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................98

PHỤ LỤC.........................................................................................................101

vii

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

Viết tắt

BPQL

CB

CBGV

CBQL

CNH-HĐH

CNTT

CSVC

ĐDDH

GD & ĐT

GDPT

GV

HĐDH

HS

KTĐG

NVSP

NXB

PPDH

PTDH

QLGD

SGK

SKKN

TBDH

THCS

THPT

UBND

Viết đầy đủ

Biện pháp quản lý

Cán bộ

Cán bộ giáo viên

Cán bộ quản lý

Công nghiệp hóa - Hiện đại hóa

Công nghệ thông tin

Cơ sở vật chất

Đồ dùng dạy học

Giáo dục và Đào tạo

Giáo dục phổ thông

Giáo viên

Hoạt động dạy học

Học sinh

Kiểm tra đánh giá

Nghiệp vụ sư phạm

Nhà xuất bản

Phương pháp dạy học

Phương tiện dạy học

Quản lý giáo dục

Sách giáo khoa

Sáng kiến kinh nghiệm

Thiết bị dạy học

Trung học cơ sở

Trung học phổ thông

Uỷ ban nhân dân

viii

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 2.1. Thực trạng trình độ CNTT của đội ngũ CB, GV 07 trường

Trung học cơ sở.............................................................................38

Bảng 2.2. Thực trạng nhận thức về mức độ cần thiết phải ứng dụng

CNTT trong dạy học của đội ngũ CB, GV (196) trong các

trường Trung học cơ sở.................................................................39

Bảng 2.3. Thống kê thực trạng ưu thế của việc sử dụng CNTT trong dạy

học trong các trường Tiểu học và Trung học cơ sở ......................40

Bảng 2.4. Thống kê thực trạng hạn chế của việc sử dụng CNTT trong dạy

học trong các trường Tiểu học và Trung học cơ sở ......................41

Bảng 2.5. Thống kê thực trạng CSVC cho ứng dụng CNTT tại 7 trường

Tiểu học và Trung học cơ sở.........................................................43

Bảng 2.6. Thực trạng các mức độ ứng dụng CNTT trong dạy học ở các

trường Tiểu học và Trung học cơ sở (196 CB, GV).....................45

Bảng 2.7. Thực trạng đánh giá mức độ thực hiện quản lý hồ sơ giảng dạy

theo hướng ứng dụng CNTT ở các trường Tiểu học và Trung

học cơ sở tại huyện Yên Bình, tỉnh Yên Bái.................................47

Bảng 2.8. Vai trò của quản lý trong việc đẩy mạnh ứng dụng CNTT vào

quản lý hồ sơ giảng dạy ở các trường Tiểu học và Trung học

cơ sở ..............................................................................................49

Bảng 2.9. Thực trạng biện pháp xây dựng kế hoạch ứng dụng CNTT vào

quản lý hồ sơ giảng dạy tại các trường Tiểu học và Trung học

cơ sở ..............................................................................................50

Bảng 2.10. Thực trạng biện pháp tổ chức, chỉ đạo thực hiện quản lý hồ sơ

giảng dạy theo hướng ứng dụng CNTT THCS.............................52

Bảng 2.11. Thực trạng biện pháp kiểm tra, đánh giá ứng dụng CNTT vào

quản lý hồ sơ giảng dạy.................................................................55

ix

Bảng 2.12. Thực trạng biện pháp về quản lý CSVC phục vụ ứng dụng

CNTT vào quản lý hồ sơ giảng dạy ..............................................57

Bảng 2.13. Thống kê thực trạng đánh giá hiệu quả của các biện pháp quản

lý hồ sơ giảng dạy theo hướng ứng dụng CNTT của người hiệu

trưởng đang tiến hành hiện nay.....................................................59

Bảng 2.14. Thống kê mức độ ảnh hưởng của người hiệu trưởng đến việc

quản lý hồ sơ giảng dạy theo hướng ứng dụng CNTT THCS ......61

Bảng 2.15. Thống kê mức độ ảnh hưởng của yếu tố GV đến việc quản lý

hồ sơ giảng dạy theo hướng ứng dụng CNTT THCS ...................63

Bảng 2.16. Thống kê thực trạng mức độ ảnh hưởng của yếu tố môi trường

đến việc quản lý hồ sơ giảng dạy theo hướng ứng dụng CNTT

THCS.............................................................................................65

Bảng 2.17. Thống kê thực trạng những thuận lợi trong việc quản lý hồ sơ

giảng dạy theo hướng ứng dụng CNTT ở THCS..........................66

Bảng 2.18. Thống kê thực trạng những khó khăn trong việc quản lý hồ sơ

giảng dạy theo hướng ứng dụng CNTT ở các trường Trung học

cơ sở ..............................................................................................68

Bảng 3.1. Tính cần thiết các biện pháp mà nhà trường sẽ thực hiện nhằm

đẩy mạnh việc ứng dụng CNTT vào quản lý hồ sơ giảng dạy......88

Bảng 3.2. Tính khả thi của các biện pháp mà nhà trường sẽ thực hiện nhằm

đẩy mạnh việc quản lý hồ sơ theo hướng ứng dụng CNTT................91

Bảng 3.3. Mối quan hệ giữa tính cần thiết và tính khả thi của các biện

pháp đề xuất quản lý hồ sơ giảng dạy theo hướng ứng dụng

CNTT các trường Trung học cơ sở ...............................................93

x

DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ

Sơ đồ 1.1: Mối quan hệ của chủ thể quản lý và khách thể quản lý ..............16

Sơ đồ 1.2: Quan hệ các chức năng quản lý...................................................19

Sơ đồ 3.1. Mối quan hệ giữa các biện pháp .................................................87

Biểu đồ 2.1. Vai trò của quản lý trong việc đẩy mạnh ứng dụng CNTT vào

quản lý hồ sơ giảng dạy ở các trường Tiểu học và Trung học

cơ sở ............................................................................................49

Biểu đồ 2.2. Thực trạng hiệu quả của các biện pháp quản lý hồ sơ giảng

dạy theo hướng ứng dụng CNTT của người hiệu trưởng đang

tiến hành hiện nay .......................................................................60

Biểu đồ 3.1. Mối quan hệ giữa tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp

đề xuất quản lý hồ sơ giảng dạy theo hướng ứng dụng CNTT.........94

1

MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Đối với giáo viên, tính sơ bộ, một giáo viên dạy phổ thông mỗi năm học

phải hoàn thành khoảng trên dưới 10 loại hồ sơ sổ sách. Tùy vào vị trí chuyên

môn được phân công và công tác kiêm nhiệm mà số lượng loại hồ sơ sổ sách

cũng tăng theo. Các loại loại hồ sơ sổ sách quen thuộc với giáo viên như giáo án

(chính khóa, phụ đạo, bồi dưỡng…); kế hoạch (kế hoạch cá nhân, kế hoạch tổ -

nhóm chuyên môn, kế hoạch bồi dưỡng học sinh giỏi, kế hoạch phụ đạo học sinh

yếu kém, kế hoạch dạy học…); lịch báo giảng; sổ sinh hoạt tổ, nhóm chuyên

môn, sổ chủ nhiệm, sổ điểm cá nhân, sổ gọi tên ghi điểm, sổ học bạ, hồ sơ theo

dõi và xếp loại hạnh kiểm học sinh, sổ theo dõi sử dụng đồ dùng dạy học, sổ họp,

sổ tự bồi dưỡng chuyên môn, sổ lưu và chấm chữa bài kiểm tra…

Trong rất nhiều loại hồ sơ ấy, có những hồ sơ được cho là chưa hợp lý

hoặc là không cần thiết, mất thời gian, công sức của giáo viên. Lẽ ra, thời gian

đó, thầy cô dùng để nghiên cứu bài học, đổi mới phương pháp để mang đến

những tiết học thực sự có giá trị cho học sinh. Loại hồ sơ sổ sách nhiều nên nhiều

khi giáo viên hoàn thành mang tính đối phó để kiểm tra, không có chất lượng.

Các cuộc kiểm tra của Phòng, Sở chủ yếu kiểm tra hồ sơ mang tính hành chính

mà chưa đi sâu kiểm tra, đánh giá chất lượng giáo dục thực tế của nhà trường,

chưa hỗ trợ trường sở tại trong việc đổi mới và nâng cao chất lượng giáo dục.

Trước những bất cập liên quan đến quy định về hồ sơ sổ sách với giáo

viên, Chỉ thị của Bộ Giáo dục và đào tạo nhằm chấn chỉnh tình trạng lạm dụng

hồ sơ sổ sách trong nhà trường là một bước đổi mới trong tư duy quản lí của bộ

ngành về giáo dục. Theo chỉ thị, giáo viên chỉ cần hoàn thành 4 loại hồ sơ sổ

sách, đây cũng là 4 loại hồ sơ sổ sách quan trọng nhất, thiết thực nhất đối với

giáo viên.

Tại Nghị quyết số 29-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương (khóa XI)

ngày 04/01/2013 về đổi mới căn bản, toàn diện GD & ĐT, Đảng và Nhà nước ta đã

có chủ trương chỉ rõ một trong những giải pháp để đổi mới đồng bộ các yếu tố cơ