Thư viện tri thức trực tuyến
Kho tài liệu với 50,000+ tài liệu học thuật
© 2023 Siêu thị PDF - Kho tài liệu học thuật hàng đầu Việt Nam

Phương thức tuyển dụng quan lại cho bộ máy chính quyền nhà nước thời lý (1010 - 1225).
Nội dung xem thử
Mô tả chi tiết
PHUONG THUrc TUVCN DUNG QURN LRI CHO BO
MnV CHINH QUVCN NHJii Ni;6C THdl LV (1010-1225)
TRAN THI VINH*
Sau khi da dinh dd d Thang Long,
cung vdi viec kien toan bp may chinh
quyen Nha nUdc, cac vua nha Ly da
ehu y ngay tdi vipe xay dUng mdt he tho'ng
quan chUc theo phUdng thUe rieng cua ddng
hp Ly, De xay dUng dUde mpt he tho'ng
quan chUc theo phong each rieng ciia ddng
hp Ly, cac vua nha Ly mpt mat da tim each
day nhanh qua trinh qui tpc hoa tang ldp
qui tpc ddng hp Ly; mpt mat da sii dung cat
nhac nhUng cdng than khai quo'c va cuo'i
cung la xuc tien dan dan vipe dao tao dpi
ngu quan lai nho si mdi, bd sung vao bp
may ehinh quyen Nha nUdc,
PhUdng thUc tuyen dung quan lai d thdi
Ly dUde tien hanh bang ba con dUdng chinh
la: Tuyin cii, Nhiem tii va Khoa cii. NhUng,
vao budi ban dau khi chUa dit khoa trUdng,
con dUdng xuat than eua quan lai d thdi ky
nay chii yeu phai dUa vao che dp tuyen cU,
rdi den che dp nhiem tU (dung con cua cac
quan) va them vao do la hinh thUc nop tien.
Sach Lich triiu hien chiicfng logi chi, mue
Quan chiic chi cua Phan Huy Chii eiing cho
biet ra't rd ve dieu nay la; "Ddi Ly khi chUa
dat khoa trUdng, dUdng xua't than quan lai
la'y tuyen cii lam trpng, rdi den nhiem tii,
sau nUa mdi den nop tien" (1).
Tuyen cii
VUdng trieu Ly khi mdi thanh lap, ben
canh viec sii dung lai tang ldp quan lai eii
ciia trieu Tien Le, nha Ly da ra't coi trpng
phUdng thUe tuyen cii de bd' sung them dpi
ngu quan lai mdi vao giup vipe trieu dinh.
PhUdng thUe tuyen c^ cu the nhU the nao
khdng tha'y sii sach ndi rd. NhUng chac
chan nhUng ngUdi dUdc dU vao hang tuyen
cii phai thupe tang ldp tren, vi theo ghi
chep eua Phan Huy Chii trong sach Lich
trieu hien chiidng logi chi thi "eon chau
nhUng ngudi thd thuyen, con hat va nd ty
deu khdng dUdc ghi ten vao danh sach
tuyen cii" (2). Sau khi lap Van mieu Qudc
Tii giam, vao nam Thai Ninh thU 5 (1076),
vua Ly Nhan Tdng da eho "la'y nhUng ngUdi
hien lUdng ed tai van vd cho giU vipe quan
dan, tuyen quan vien van chUc biet ehU bo
vao Qud'e TcL giam" (3). NhUng trUdc dd, khi
bat dau kien toan bp may chinh quyen Nha
nUde, de cd dii ngudi vao giiip viec trieu
dinh, vua Ly Thai To da phai tuyen cii
quan lai bang each tuyen chpn rdi bd dung
nhUng ngUdi tU trong hang ngu than tpc va
nhUng ngUdi cd cdng cao de dUa vao lam
vipe trong bp may chinh quyen Nha nUdc.
TUe thdi gian nay nha Ly da bd' dung quan
lai bang hai con dUdng chinh la tuyen dung
nhflng ngUdi tU hang ngu thdn tgc vk tH
hang ngd nhUng ngUdi gpi la thdn hudn.
Phan Huy Chu viet trong sach Li^h trieu
hien chUcfng logi chi rkng 'Thdi nha Ly ban
tUdc, lay tUdc vUdng tudc cdng dUng dSu eae
"PGS.TS. Vipn Su hpc