Phương thức đánh giá chất lượng lao động của trí thức giáo dục Đai học theo hướng chuẩn hóa ở nước ta hiện nay

Trần Thị Lan Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 112(12)/1: 39 - 43

39

PHƯƠNG THỨC ĐÁNH GIÁ CHẤT LƯỢNG LAO ĐỘNG CỦA TRÍ THỨC

GIÁO DỤC ĐẠI HỌC THEO HƯỚNG CHUẨN HÓA Ở NƯỚC TA HIỆN NAY

Trần Thị Lan*

Trường Đại học Sư phạm - ĐH Thái Nguyên

TÓM TẮT

Chất lượng là yếu tố quyết định sự tồn tại và phát triển của một trường đại học. Tuy nhiên, hiện

nay đang có nhiều ý kiến khác nhau về chất lượng lao động của trí thức Giáo dục đại học (GDĐH).

Do vậy, tiến hành nghiên cứu phương thức đánh giá chất lượng lao động của đội ngũ này phù hợp

với điều kiện thực tiễn ở Việt Nam là vấn đề cấp thiết. Bài viết tập trung trình bày: Quan niệm về

chất lượng lao động của trí thức GDĐH; phương thức đánh giá chất lượng lao động của trí thức

GDĐH. Trong đó, đi sâu luận giải về nguồn thông tin đánh giá, nội dung, tiêu chí đánh giá, yêu

cầu cần đảm bảo trong qui trình đánh giá.

Từ khóa: Trí thức, trí thức Giáo dục đại học, chất lượng lao động, phương thức đánh giá.

ĐẶT VẤN ĐỀ*

Với việc gia nhập Tổ chức thương mại quốc

tế WTO, chúng ta phải thừa nhận GDĐH là

một loại dịch vụ (theo hiệp định GATS). Vì

vậy, việc xây dựng phương thức đánh giá chất

lượng lao động của trí thức GDĐH theo

hướng chuẩn hóa đã trở thành vấn đề mang

tính tất yếu khách quan. Điều đó không chỉ

đáp ứng yêu cầu của xu thể quốc tế hóa giáo

dục mà còn là nhu cầu nội tại của quá trình

kiểm định chất lượng các trường đại học theo

chủ trương của Bộ Giáo dục và Đào tạo.

Quan niệm về lao động của trí thức GDĐH

Theo nghĩa chung nhất, lao động “trước hết là

một quá trình diễn ra giữa con người và tự

nhiên, một quá trình trong đó bằng hoạt động

của chính mình, con người làm trung gian

điều tiết và kiểm tra sự trao đổi chất giữa họ

với tự nhiên” [2, tr.230]. Xét về bản chất, lao

động là một hoạt động tích cực và sáng tạo.

Tiếp cận ở bình diện này, có thể xem lao động

của trí thức GDĐH là quá trình tác động có

mục đích của nhà giáo đến đối tượng người

học nhằm đào tạo, bồi dưỡng, phát triển nhân

cách của người học nói riêng và nguồn nhân

lực chất lượng cao nói chung.

Với tính cách là một công việc, lao động của

trí thức GDĐH là hoạt động nghề nghiệp

* ĐT: 0983896296; Email: [email protected]

chuyên môn – giáo dục và đào tạo ở bậc đại

học. Đặc trưng nổi bật của hoạt động này là

hoạt động khoa học sư phạm nhằm truyền thụ

học vấn và đào tạo hướng nghiệp, gắn liền

dạy chữ - dạy nghề và dạy người.

Nếu xét lao động của trí thức GDĐH trên

phương diện giá trị thì nó chính là hoạt động

được đảm bảo bởi sự hao phí sức lao động trí

óc, sáng tạo với hàm lượng chất xám cao. Sức

lao động ấy được kết tinh trong sản phẩm lao

động, tức người học với tư cách là kết quả

trực tiếp nhất của hoạt động giảng dạy và phát

minh, sáng chế với tư cách là sản phẩm của

nghiên cứu khoa học (NCKH). Mặt khác, lao

động hao phí của trí thức GDĐH không chỉ

được tính đến sức lực cơ bắp mà quan trọng

hơn và chủ yếu nhất vẫn là yếu tố trí tuệ, tình

cảm. Hàm lượng chất xám, lòng nhiệt huyết

kết tinh trong sản phẩm càng nhiều thì hao

phí sức lao động trí tuệ của trí thức GDĐH

càng cao bấy nhiêu.

Lao động của trí thức GDĐH là khoa học

phát triển con người với mục tiêu hình thành

con người xã hội, con người văn hóa ở trình

độ cao nên nó không thể bắt đầu bằng thói

quen mà phải bằng hệ thống kỹ năng chuyên

môn. Kết quả lao động của trí thức GDĐH là

tạo ra sản phẩm trí tuệ - nhân cách, năng lực,

phẩm chất, phương pháp tư duy khoa học của

sinh viên; kỹ năng, kỹ xảo nghề nghiệp của

những nhà giáo, thầy thuốc, kỹ sư, công nhân,