Phương Pháp Tối Ưu Đàn Kiến Để Giải Bài Toán Phát Hiện Xâm Nhập

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ

ĐÀO VĂN HẢI

PHƯƠNG PHÁP TỐI ƯU ĐÀN KIẾN

ĐỂ GIẢI BÀI TOÁN PHÁT HIỆN XÂM NHẬP

Ngành: Công nghệ thông tin

Chuyên ngành: Khoa học máy tính

Mã số: 8480101.01

LUẬN VĂN THẠC SĨ CÔNG NGHỆ THÔNG TIN

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:

PGS.TS. Hoàng Xuân Huấn

Hà Nội, 2020

1

LỜI CẢM ƠN

Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành nhất tới PGS.TS. Hoàng Xuân Huấn,

người thầy đáng kính đã tận tình chỉ bảo, hướng dẫn tôi trong suốt quá trình tìm

hiểu, nghiên cứu và hoàn thiện luận văn. Thầy với nhiều năm nghiên cứu trong

lĩnh vực tối ưu hóa, với nhiều đề xuất, công trình được công nhận. Nghiên cứu

chuyên sâu về tối ưu hóa đàn kiến của thầy đã giúp tôi hiểu rõ những khó khăn

trong trong quá trình nghiên cứu tìm ra hướng giải quyết bài toán của mình. Thầy

cũng đưa ra những góp ý bổ ích, quý báu giúp cho tôi có thể hoàn thành quyển

luận văn này.

Tôi cũng xin được gửi lời cảm ơn sâu sắc đến TS.Trần Ngọc Hà người đã

giúp đỡ tôi trong quá trình viết luận văn và thực nghiệm chương trình.

Cuối cùng tôi xin được bày tỏ lòng biết ơn tới các thầy cô trường Đại học

Công nghệ đã tham gia giảng dạy và chia sẻ những kinh nghiệm quý báu cho tôi

trong suốt quá trình học. Tôi xin cảm ơn tới các thầy và các anh chị đã thường

xuyên giúp đỡ, trao đổi, góp ý về những vấn đề khoa học liên quan tới luận văn.

Hà Nội, tháng 7 năm 2020

HỌC VIÊN

ĐÀO VĂN HẢI

2

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan rằng đây là công trình nghiên cứu của cá nhân tôi dưới

sự hướng dẫn giúp đỡ của PGS.TS. Hoàng Xuân Huấn và TS. Trần Ngọc Hà. Các

kết quả được viết chung với các tác giả khác đều được sự đồng ý của tác giả trước

khi đưa vào luận văn. Trong toàn bộ nội dung nghiên cứu của luận văn, các vấn

đề được trình bày đều là những tìm hiểu và nghiên cứu của chính cá nhân tôi hoặc

là được trích dẫn từ các nguồn tài liệu có ghi tham khảo rõ ràng, hợp pháp.

Trong luận văn, tôi có tham khảo đến một số tài liệu của một số tác giả

được liệt kê tại mục tài liệu tham khảo.

Hà Nội, tháng 7 năm 2020

HỌC VIÊN

ĐÀO VĂN HẢI

3

MỤC LỤC

LỜI CẢM ƠN ....................................................................................................... 1

LỜI CAM ĐOAN.................................................................................................. 2

DANH MỤC KÝ HIỆU VÀ TỪ VIẾT TẮT ....................................................... 6

DANH SÁCH CÁC BẢNG.................................................................................. 7

DANH SÁCH HÌNH VẼ ...................................................................................... 8

MỞ ĐẦU............................................................................................................... 9

CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU VỀ PHÁT HIỆN XÂM NHẬP MẠNG................. 11

1.1. Giới thiệu ................................................................................................ 11

1.2. Xâm nhập................................................................................................ 11

1.2.1. Khái niệm...................................................................................... 11

1.2.2. Các kiểu xâm nhập phổ biến......................................................... 11

1.2.3. Các cách ngăn chặn xâm nhập truyền thống................................. 12

1.3. Hệ thống phát hiện xâm nhập mạng....................................................... 13

1.3.1. Phân loại hệ thống phát hiện xâm nhập mạng .............................. 13

1.4. Các cách tiếp cận cơ bản trong bài toán phát hiện xâm nhập ................ 15

1.4.1. Cách tiếp cận dựa vào luật ............................................................ 15

1.4.2. Cách tiếp cận dựa vào thống kê .................................................... 16

1.5. Bài toán phát hiện xâm nhập trong hệ thống mạng nội bộ..................... 16

1.5.1. Mô tả bài toán................................................................................ 16

1.5.2. Đề xuất hướng giải quyết.............................................................. 16

CHƯƠNG 2: GIỚI THIỆU BÀI TOÁN TỐI ƯU HÓA TỔ HỢP VÀ PHƯƠNG

PHÁP TỐI ƯU HÓA ĐÀN KIẾN...................................................................... 18

2.1. Giới thiệu bài toán tối ưu tổ hợp .............................................................. 18

2.2. Bài toán người chào hàng......................................................................... 19

2.3. Các cách tiếp cận giải quyết bài toán tối ưu tổ hợp ................................. 19

2.3.1. Tiếp cận truyền thống ........................................................................ 19

2.3.2. Tiếp cận dựa trên thực nghiệm.......................................................... 20

2.4. Phương pháp tối ưu đàn kiến.................................................................... 20