PHƯƠNG PHÁP CHỤP XẠ HÌNH TƯỚI MÁU CƠ TIM TRONG CHẨN ĐOÁN BỆNH ĐỘNG MẠCH VÀNH potx

PHƯƠNG PHÁP CHỤP XẠ HÌNH TƯỚI MÁU CƠ TIM

TRONG CHẨN ĐOÁN BỆNH ĐỘNG MẠCH VÀNH

TS. Lê Ngọc Hà

Trong những thập kỷ qua, y học hạt nhân đã có những bước phát triển vượt bậc và

được sử dụng khá phổ biến trong lĩnh vực tim mạch để đánh giá tình trạng tưới

máu, chuyển hóa cơ tim trong các bệnh thiếu máu và nhồi máu cơ tim, đánh giá

chức năng thất trái và thất phải, chụp hình các thụ cảm thể catecholamine ... Tại

các nước phát triển, các kỹ thuật hạt nhân tim mạch chiếm tới 25% đến 40% hoạt

động tại khoa y học hạt nhân và trở thành chuyên ngành tim mạch hạt nhân

(Nuclear Cardiology). Phương pháp chụp xạ hình tưới máu cơ tim (myocardial

perfusion scintigraphy) có giá trị trong chẩn đoán bệnh động mạch vành với độ

nhạy và độ đặc hiệu cao. Theo một thống kê gần đây tại Hoa Kỳ, mỗi năm có

khoảng 5,8 triệu lượt bệnh nhân (BN) được tiến hành chụp xạ hình tưới máu cơ

tim (XHTMCT) và đây là phương pháp được áp dụng nhiều nhất trong chuyên

ngành tim mạch hạt nhân. Bên cạnh giá trị chẩn đoán bệnh động mạch vành,

phương pháp này còn có giá trị tiên lượng nguy cơ tai biến tim mạch và xác định

khả năng sống của cơ tim (myocardial viability), định hướng cho lựa chọn chiến

thuật điều trị ở các bệnh nhân sau nhồi máu cơ tim ...

I. Cơ sở sinh - bệnh lý động mạch vành và nguyên lý của phương pháp

chụp xạ hình tưới máu cơ tim:

Trong điều kiện bình thường, mức tiêu thụ oxy của cơ tim được quyết định bởi lưu

lượng máu được động mạch vành cung cấp. Tùy theo mức độ tiêu thụ oxy, các

chất trung gian hóa học tự động điều hòa tuần hoàn vành bằng cách thay đổi

đường kính lòng mạch để duy trì lưu lượng máu dù áp lực tưới máu thay đổi khá

rộng. Khi động mạch vành bị hẹp do xơ vữa, áp lực tưới máu qua chỗ hẹp giảm.

Cơ chế tự điều hòa hoạt động để bù đắp bằng cách giảm trở kháng đoạn xa mạch

vành để duy trì lưu lượng. Lưu lượng vành tối đa bắt đầu suy giảm khi mức hẹp

lòng động mạch khoảng 50%. Nếu mức hẹp lòng động mạch vành từ 70 - 90% trở

lên, khả năng tăng lưu lượng vành ở đoạn xa động mạch vành hoàn toàn không

đảm bảo đáp ứng cho nhu cầu oxy tăng, thậm chí ở mức bình thường

Gắng sức thể lực gây tăng công cơ tim, do đó tăng mức tiêu thụ oxy. Cơ chế tự

điều hòa tăng lưu lượng vành để đáp ứng nhu cầu cung cấp oxy. Với động mạch

vành bình thường, khi gắng sức lưu lượng vành tăng từ 3 - 4 lần so với lúc nghỉ.

Tuy nhiên, đối với động mạch vành bị hẹp đáng kể, tuần hoàn ở đoạn xa đã sử

dụng một phần dự trữ vành, do đó sẽ làm giảm lưu lượng dự trữ vành và nếu lưu