Phương án sử dụng lao động và đất đai cho phát triển cây chè của huyện Đồng Hỷ tỉnh Thái Nguyên giai đoạn 2012-2020

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

NGUYỄN THÀNH MINH

PHƢƠNG ÁN SỬ DỤNG LAO ĐỘNG VÀ ĐẤT ĐAI

CHO PHÁT TRIỂN CÂY CHÈ CỦA HUYỆN ĐỒNG HỶ

TỈNH THÁI NGUYÊN GIAI ĐOẠN 2012 – 2020

Chuyên ngành: Kinh tế nông nghiệp

Mã số: 60.31.10

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học:

PGS.TS. NGUYỄN KHÁNH DOANH

Thái Nguyên, năm 2012

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan luận văn Thạc sĩ “ Phương án sử dụng Lao động và

đất đai cho phát triển cây chè của huyện Đồng Hỷ tỉnh Thái Nguyên giai

đoạn 2012-2020 " đã đƣợc triển khai nghiên cứu tại huyện Đồng Hỷ, tỉnh

Thái Nguyên là công trình nghiên cứu độc lập.

Luận văn đã sử dụng nhiều nguồn thông tin, số liệu liên quan khác

nhau, các nguồn thông tin đã đƣợc chỉ rõ nguồn gốc. Nguồn số liệu điều tra

thực tế tại địa bàn nghiên cứu đã đƣợc xử lý./.

Tác giả luận văn

Nguyễn Thành Minh

ii

LỜI CẢM ƠN

Trong quá trình học tập, nghiên cứu và thực hiện Luận văn tốt nghiệp

tôi đã nhận đƣợc sự giúp đỡ nhiệt tình của nhiều cá nhân và tập thể. Tôi xin

bày tỏ sự cảm ơn sâu sắc tới tất cả các cá nhân và tập thể đã tạo điều kiện giúp

đỡ tôi trong quá trình học tập và nghiên cứu.

Trƣớc hết, tôi xin chân thành cảm ơn Ban Giám hiệu, Phòng Quản lý

Đào tạo Sau Đại học cùng các thầy cô giáo trƣờng Đại học Kinh tế và Quản

trị Kinh doanh Thái Nguyên đã tận tình giảng dạy và giúp đỡ tôi trong suốt

quá trình học tập tại trƣờng.

Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến PGS.TS. Nguyễn Khánh Doanh

ngƣời trực tiếp hƣớng dẫn và giúp đỡ tôi trong quá trình nghiên cứu và hoàn

thành luận văn này.

Tôi xin chân thành cảm ơn lãnh đạo UBND huyện, các phòng chức

năng của huyện, các hộ dân và chính quyền xã Linh Sơn, Xã Minh Lập và

thị trấn Sông Cầu huyện Đồng Hỷ, tỉnh Thái Nguyên đã tạo điều kiện

thuận lợi cho tôi trong quá trình thu thập số liệu và thông tin cần thiết cho

việc nghiên cứu.

Tôi xin chân thành cảm ơn những cộng tác viên, đồng nghiệp đã giúp

đỡ, chia sẻ tạo điều kiện cho tôi trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu.

Xin trân trọng cảm ơn!

Tác giả luận văn

Nguyễn Thành Minh

iii

MỤC LỤC

Trang

Lời cam đoan......................................................................................................i

Lời cảm ơn ........................................................................................................ii

Mục lục.............................................................................................................iii

Danh mục các từ viết tắt...................................................................................vi

Danh mục các Bảng biểu.................................................................................vii

MỞ ĐẦU........................................................................................................... 1

1. Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................ 1

2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài ..................................................................... 2

2.1 Mục tiêu chung............................................................................................ 2

2.2 Mục tiêu cụ thể............................................................................................ 2

3. Giới hạn đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của đề tài .................................. 2

3.1 Đối tƣợng nghiên cứu.................................................................................. 2

3.2 Phạm vi nghiên cứu..................................................................................... 2

4. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn..................................................... 3

5. Kết cấu của luận văn ..................................................................................... 3

Chƣơng I:TỔ NG QUAN TÀ I LIỆ U VÀ PHƢƠNG PHÁ P NGHIÊN CƢ́ U... 4

1.1. Tổng quan tài liệu....................................................................................... 4

1.1.1 Cơ sở lý luận về lao động và đất đai cho phát triển cây chè.................... 4

1.1.2 Cơ sở thực tiễn về lao động và đất đai cho phát triển cây chè............... 12

1.2 Phƣơng pháp nghiên cứu........................................................................... 18

1.2.1 Phƣơng pháp tiếp cận............................................................................. 18

iv

1.2.2 Chọn điểm nghiên cứu ........................................................................... 19

1.2.3 Thu thập số liệu...................................................................................... 19

1.2.4 Phân tích số liệu ..................................................................................... 20

1.2.5 Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu ................................................................. 24

Chƣơng II:THỰC TRẠNG SỬ DỤNG VÀ XU HƢỚNG BIẾN ĐỘNG LAO

ĐỘNG, ĐẤT ĐAI CHO PHÁT TRIỂN CÂY CHÈ CỦA HUYỆN ĐỒNG

HỶ TỈNH THÁI NGUYÊN............................................................................ 25

2.1 Đặc điểm địa bàn huyện Đồng Hỷ............................................................ 25

2.1.1 Đặc điểm điều kiện tự nhiên .................................................................. 25

2.1.2 Đặc điểm tình hình kinh tế - xã hội........................................................ 28

2.1.3 Những thuận lợi, khó khăn, thách thức trong phát triển kinh tế xã hội. 36

2.2 Thực trạng về lao động và đất đai trong phát triển cây chè ở huyện Đồng

Hỷ tỉnh Thái Nguyên....................................................................................... 38

2.2.1 Thực trạng về lao động và đất đai ở huyện Đồng Hỷ............................ 38

2.2.2 Thực trạng sử dụng đất đai và tình hình sản xuất chè ở huyện Đồng Hỷ

tỉnh Thái Nguyên............................................................................................. 42

2.3 Mô hình động sử dụng kết hợp lao động, đất đai cho phát triển cây chè

của huyện Đồng Hỷ đến năm 2020................................................................. 47

2.3.1 Giải thích mô hình.................................................................................. 47

2.3.2 Phân tích sự thay đổi các yếu tố đến sản xuất chè ................................. 49

2.3.3 Phân tích sự biến động của sản lƣợng chè khi có sự thay đổi của các yếu

tố khác trong mô hình ..................................................................................... 56

2.3.4 Biến động cân bằng chè khi tỷ lệ hao hụt giảm..................................... 68

v

2.3.5 Biến động diện tích và cân bằng chè khi mở rộng diện tích.................. 69

2.3.6 Biến động về sản lƣợng và cân bằng chè khi có sự thay đổi đồng thời

của các yếu tố .................................................................................................. 70

Chƣơng III:ĐỊNH HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP SỬ DỤNG LAO ĐỘNG, ĐẤT

ĐAI CHO PHÁT TRIỂN CÂY CHÈ CỦA HUYỆN ĐỒNG HỶ TỈNH THÁI

NGUYÊN GIAI ĐOẠN 2012 – 2020............................................................. 72

3.1 Quan điểm, định hƣớng và mục tiêu sử dụng lao động, đất đai cho phát

triển cây chè của huyện Đồng Hỷ giai đoạn 2012 -2020................................ 72

3.1.1 Quan điểm .............................................................................................. 72

3.1.2 Định hƣớng............................................................................................. 73

3.1.3 Mục tiêu.................................................................................................. 73

3.2 Đề xuất một số giải pháp sử dụng lao động và đất đai cho phát triển cây

chè của huyện Đồng Hỷ tỉnh Thái Nguyên giai đoạn 2012 -2020 ................. 74

3.2.1 Giải pháp về sử dụng lao động............................................................... 74

3.2.2 Giải pháp về sử dụng đất đai.................................................................. 75

3.2.3 Giải pháp về cơ chế chính sách.............................................................. 76

3.2.4 Giải pháp về yếu tố kỹ thuật .................................................................. 77

3.2.6. Giải pháp về giảm tỷ lệ hao hụt ............................................................ 78

KẾT LUẬN..................................................................................................... 79

TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................................................... 83

vi

DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VIẾT TẮT

Số TT Ký hiệu viết tắt Nghĩa đầy đủ

1 CN - TTCN Công nghiệp - Tiểu thủ công nghiệp

2 CNH - HĐH Công nghiệp hoá - Hiện đại hoá

3 CN-XD Công nghiệp – Xây dựng

4 GTSX Giá trị sản xuất

5 TTCN Tiểu thủ công nghiệp

6 UBND Uỷ ban nhân dân

7 PAG Phƣơng án gốc

vii

DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU

Trang

Bảng 1.1: Diện tích đất chè thế giới giai đoạn 1996 – 2010........................... 14

Bảng 1.2: Diện tích, năng suất và sản lƣợng chè Việt Nam .......................... 16

Bảng 2.1: Hiện trạng phát triển kinh tế huyện Đồng Hỷ so với tỉnh Thái Nguyên... 29

Bảng 2.2: Tốc độ tăng trƣởng và chuyển dịch cơ cấu GTSX ngành nông, lâm

thủy sản ........................................................................................................... 32

Bảng 2.3: Tình hình sử dụng đất huyện Đồng Hỷ năm 2010 ......................... 38

Bảng 2.4: Thực trạng dân số lao động huyện Đồng Hỷ.................................. 41

Bảng 2.5: Biến động diện tích trồng chè của tỉnh Thái Nguyên và huyện Đồng

Hỷ qua các năm............................................................................................... 43

Bảng 2.6: Tình hình sản xuất chè của tỉnh Thái Nguyên................................ 45

Bảng 2.7: Sự thay đổi diện tích, năng suất, sản lƣợng chè huyện Đồng Hỷ giai

đoạn 2000-2010............................................................................................... 46

Bảng 2.8: Các yếu tố ảnh hƣởng đến năng suất chè của huyện Đồng Hỷ ...... 48

Bảng 2.9: Sự thay đổi của dân số, lao động đến năm 2020 ............................ 50

Bảng 2.10: Sự thay đổi diện tích đất chè đến năm 2020................................. 53

Bảng 2.11: Sự thay đổi sản lƣợng chè đến năm 2020..................................... 54

Bảng 2.12: Sự thay đổi của dân số, lao động, đất chè, sản lƣợng chè đến năm 2020.. 55

Bảng 2.13: Liều lƣợng phân đạm urê bón cho chè ......................................... 57

Bảng 2.14: So sánh kết quả phƣơng án gốc và phƣơng án 1.......................... 58

Bảng 2.15: So sánh kết quả phƣơng án gốc và phƣơng án 2 ......................... 60

viii

Bảng 2.16: So sánh kết quả phƣơng án gốc và phƣơng án 3 .......................... 61

Bảng 2.17: So sánh kết quả phƣơng án gốc và phƣơng án 4 ......................... 62

Bảng 2.18: So sánh kết quả phƣơng án gốc và phƣơng án 5 .......................... 63

Bảng 2.19: So sánh kết quả phƣơng án gốc và phƣơng án 6 .......................... 64

Bảng 2.20: So sánh kết quả phƣơng án gốc và phƣơng án 7 .......................... 67

Bảng 2.21: So sánh kết quả phƣơng án gốc và phƣơng án 8 .......................... 68

Bảng 2.22: So sánh kết quả phƣơng án gốc và phƣơng án 9 .......................... 69

Bảng 2.23: So sánh kết quả phƣơng án gốc và phƣơng án 10 ........................ 70

Bảng 2.24: So sánh kết quả phƣơng án gốc và phƣơng án 11 ........................ 71

DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ, ĐỒ THỊ

Sơ đồ 2.1: Mối quan hệ giữa dân số - lao động nông nghiệp, đất canh tác, sản

lƣợng và cân bằng chè..................................................................................... 49

Đồ thị 2.1: Sự thay đổi diện tích chè giai đoạn 2000 - 2010 .......................... 52