Phòng chống thất thu thuế thu nhập cá nhân của cục thuế tỉnh Cao Bằng

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

TRẦN THU THẢO

PHÒNG CHỐNG THẤT THU THUẾ THU NHẬP

CÁ NHÂN CỦA CỤC THUẾ TỈNH CAO BẰNG

LUẬN VĂN THẠC THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG

Ngành: QUẢN LÝ KINH TẾ

THÁI NGUYÊN, NĂM 2020

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

TRẦN THU THẢO

PHÒNG CHỐNG THẤT THU THUẾ THU NHẬP

CÁ NHÂN CỦA CỤC THUẾ TỈNH CAO BẰNG

Ngành: QUẢN LÝ KINH TẾ

Mã số: 8.34.04.10

LUẬN VĂN THẠC THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG

Người hướng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Thị Hồng Tâm

Thái Nguyên, năm 2020

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi đã đọc và hiểu về các hành vi, vi phạm sự trung thực trong học

thuật. Tôi cam kết bằng danh dự cá nhân rằng nghiên cứ này do tôi tự thực

hiện và không vi phạm yêu cầu về sự trung thực trong học thuật.

Thái Nguyên, tháng 10 năm 2020

Tác giả Luận văn

Trần Thu Thảo

ii

LỜI CẢM ƠN

Để thực hiện và hoàn thành luận văn này, ngoài sự nỗ lực cố gắng của

bản thân, tôi đã nhận được sự quan tâm giúp đỡ tận tình, sự đóng góp quý báu

của nhiều cá nhân và tập thể.

Trước tiên, tôi xin trân trọng gửi lời cảm ơn tới các thầy cô giáo trong

Ban Giám hiệu, Trường đại học Kinh tế & Quản trị kinh doanh- Đại học Thái

Nguyên đã tạo điều kiện thuận lợi cho tôi học tập, nghiên cứu và hoàn thành

luận văn.

Đặc biệt, tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành và sâu sắc tới TS. Nguyễn

Thị Hồng Tâm đã tận tình hướng dẫn, chỉ bảo và giúp đỡ tôi trong suốt quá

trình thực hiện luận văn!

Tôi xin trân trọng cảm ơn Ban Lãnh đạo, công chức Cục Thuế tỉnh Cao

Bằng đã tạo mọi điều kiện thuận lợi cung cấp số liệu, tài liệu, các ý kiến đóng

góp và giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn này!

Cuối cùng, tôi xin chân thành cảm ơn gia đình, bạn bè, đồng nghiệp đã

động viên khuyến khích tôi trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu!

Thái Nguyên, tháng 10 năm 2020

Tác giả Luận văn

Trần Thu Thảo

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN .............................................................................................. i

LỜI CẢM ƠN ...................................................................................................ii

MỤC LỤC........................................................................................................iii

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT ....................................................................... vi

DANH MỤC BẢNG....................................................................................... vii

DANH MỤC HÌNH .......................................................................................viii

MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1

1. Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................ 1

2. Mục tiêu nghiên cứu...................................................................................... 2

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu................................................................. 2

4. Những đóng góp của luận văn ...................................................................... 3

5. Kết cấu luận văn............................................................................................ 3

Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ KINH NGHIỆM THỰC TIỄN

VỀ PHÒNG CHỐNG THẤT THU THUẾ THU NHẬP CÁ NHÂN

CỦA CỤC THUẾ TỈNH, THÀNH PHỐ ...................................................... 4

1.1. Những vấn đề cơ bản về thất thu thuế thu nhập cá nhân ........................... 4

1.1.1 Khái niệm thất thu thuế thu nhập cá nhân................................................ 4

1.1.2 Các khả năng có thể gây ra thất thu thuế thu nhập cá nhân..................... 9

1.1.3. Sự cần thiết phải phòng chống thất thu thuế thu nhập cá nhân ............ 13

1.2. Nội dung phòng chống thất thu thuế thu nhập cá nhân của Cục

Thuế tỉnh, thành phố ....................................................................................... 15

1.2.1. Nội dung phòng thất thu thuế thu nhập các nhân ................................. 15

1.2.2: Công tác kiểm tra, thanh tra và xử lý vi phạm trong việc thu thuế

thu nhập cá nhân.............................................................................................. 22

1.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến công tác phòng chống thất thu thuế thu

nhập cá nhân.................................................................................................... 24

iv

1.3.1. Nhân tố khách quan............................................................................... 24

1.3.2. Nhân tố chủ quan .................................................................................. 26

1.4. Kinh nghiệm phòng chống thất thu thuế thu nhập cá nhân ..................... 28

1.4.1. Kinh nghiệm phòng chống thất thu thuế thu nhập cá nhân .................. 28

1.4.2. Bài học rút ra cho Cục Thuế tỉnh Cao Bằng ......................................... 32

Chương 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ............................................ 35

2.1. Câu hỏi nghiên cứu .................................................................................. 35

2.2. Phương pháp nghiên cứu.......................................................................... 35

2.2.1. Phương pháp thu thập thông tin ............................................................ 35

2.2.2. Phương pháp tổng hợp số liệu............................................................... 37

2.2.3. Phương pháp phân tích số liệu .............................................................. 37

2.3. Các chỉ tiêu nghiên cứu............................................................................ 38

Chương 3: THỰC TRẠNG PHÒNG CHỐNG THẤT THU THUẾ

THU NHẬP CÁ NHÂN CỦA CỤC THUẾ TỈNH CAO BẰNG............... 40

3.1. Tình hình nộp thuế thu nhập cá nhân của người nộp thuế trên địa

bàn tỉnh Cao Bằng........................................................................................... 40

3.1.1. Khái quát về tỉnh Cao Bằng .................................................................. 40

3.1.2. Khái quát về Cục Thuế tỉnh Cao Bằng ................................................. 41

3.1.3. Các đối tượng phát sinh nghĩa vụ nộp thuế thu nhập cá nhân chủ

yếu ở địa bàn tỉnh Cao Bằng ........................................................................... 44

3.1.4. Thực trạng thu thuế thu nhập cá nhân giai đoạn năm 2017-2019......... 44

3.2. Phân tích công tác phòng chống thất thu thuế thu nhập cá nhân của

Cục Thuế tỉnh Cao Bằng................................................................................. 49

3.2.1. Phân tích công tác phòng thất thu đã triển khai thực hiện.................... 49

3.2.2. Phân tích thực trạng công tác chống thất thu thuế thu nhập cá nhân ....... 60

3.3 Yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý thuế thu nhập cá nhân ............... 68

3.4. Đánh giá công tác phòng chống thất thu thuế thu nhập cá nhân của

Cục Thuế tỉnh Cao Bằng................................................................................. 69

v

3.4.1. Điểm mạnh ............................................................................................ 69

3.4.2. Điểm yếu ............................................................................................... 70

3.4.3. Nguyên nhân của những điểm mạnh, điểm yếu trong phòng

chống thất thu thuế thu nhập cá nhân.............................................................. 72

Chương 4: PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP ĐẨY MẠNH

CÔNG TÁC PHÒNG CHỐNG THẤT THU THUẾ THU NHẬP

CÁ NHÂN CỦA CỤC THUẾ TỈNH CAO BẰNG..................................... 79

4.1. Phương hướng hoàn thiện phòng chống thất thu thuế thu nhập cá

nhân của Cục Thuế tỉnh Cao Bằng.................................................................. 79

4.1.1. Dự báo về tình hình thu nhập và khả năng thất thu thuế thu nhập

cá nhân trên địa bàn tỉnh Cao Bằng ................................................................ 79

4.1.2. Phương hướng hoàn thiện công tác phòng chống thất thu thuế thu

nhập cá nhân của Cục Thuế tỉnh Cao Bằng .................................................... 81

4.2. Giải pháp đẩy mạnh phòng chống thất thu thuế thu nhập cá nhân

của Cục Thuế tỉnh Cao Bằng .......................................................................... 83

4.2.1. Các biện pháp đẩy mạnh phòng thất thu thuế thu nhập cá nhân

của Cục Thuế tỉnh Cao Bằng .......................................................................... 83

4.2.2. Các biện pháp đẩy mạnh chống thất thu thuế thu nhập cá nhân........... 89

4.2.3. Điều kiện thực hiện các giải pháp phòng chống thất thu thuế thu

nhập cá nhân của Cục Thuế tỉnh Cao Bằng .................................................... 91

4.3. Một số kiến nghị....................................................................................... 94

4.3.1. Đối với Bộ Tài chính............................................................................. 94

4.3.2. Đối với chính quyền địa phương........................................................... 96

KẾT LUẬN.................................................................................................... 98

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO................................................... 100

PHỤ LỤC..................................................................................................... 103

vi

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

I. Từ viết tắt Tiếng Việt

STT Chữ viết tắt Tên đầy đủ

1 BTC Bộ tài chính

2 CNTT Công nghệ thông tin

3 CQCT Cơ quan chi trả

4 CQT Cơ quan thuế

5 HTKK Hỗ trợ kê khai

6 HTKK Khai thuế qua mạng

7 KK&KTT Kê khai và kế toán thuế

8 MST Mã số thuế

9 NNT Người nộp thuế

10 NSNN Ngân sách Nhà nước

11 NTĐT Nộp thuế điện tử

12 QLT Quản lý thuế

13 TCT Tổng cục Thuế

14 TN.CN Thu nhập cá nhân

15 TTHC Thủ tục hành chính

16 UBND Ủy ban nhân dân

II. Từ viết tắt tiếng Anh

STT Chữ viết tắt Tên đầy đủ tiếng Anh Tên đầy đủ tiếng Việt

1 ASEAN Association of Southeast

Asian Nations

Hiệp hội các quốc gia Đông

Nam á

2 GDP Gross Domestic Product Tổng sản phẩm quốc nội

3 TMS Tax Managment System Phần mềm quản lý thuế tập trung

4 WTO World Trade Organization Tổ chức thương mại thế giới

vii

DANH MỤC BẢNG

Bảng 3.1. Thực trạng thất thu thuế thu nhập các nhân của tỉnh Cao Bằng..... 46

Bảng 3.2. Kết quả công tác tuyên truyền của Cục Thuế tỉnh Cao Bằng ........ 49

Bảng 3.3. Kết quả khảo sát người nộp thuế về công tác tuyên truyền, hỗ

trợ người nộp thuế........................................................................... 51

Bảng 3.4. Kết quả công tác hỗ trợ người nộp thuế của Cục Thuế tỉnh

Cao Bằng................................................................................ 53

Bảng 3.5 Tỷ trọng cán bộ ở từng bộ phận trong tổ chức bộ máy quản lý

thu thuế theo chức năng của Cục Thuế tỉnh Cao Bằng................... 55

Bảng 3.6. Kết quả cấp mã số thuế thu nhập cá nhân trên địa bàn .................. 56

Bảng 3.7. Kết quả khảo sát người nộp thuế về công tác cấp mã số thuế........ 57

Bảng 3.8. Kết quả kê khai thuế thu nhập cá nhân các năm 2017 - 2019........ 59

Bảng 3.9. Kết quả kiểm tra thuế thu nhập các nhân của Cục Thuế tỉnh

Cao Bằng......................................................................................... 63

viii

DANH MỤC HÌNH

Hình 1.1. Thủ tục đăng ký mã số thuế ............................................................ 19

Hình 1.2 Quy trình đăng ký thuế TN.CN qua website Tncnonline.com.vn ... 20

Hình 1.3 Mô hình hỗ trợ kê khai thuế............................................................. 21

Hình 1.4. Mô hình gửi tờ khai thuế qua mạng................................................ 21

Hình 3.1 Cơ cấu bộ máy tổ chức của Cục Thuế tỉnh Cao Bằng ..................... 42

Hình 3.2. Tổng thu nội địa của Cục Thuế tỉnh Cao Bằng từ 2017 - 2019...... 43

Hình 3.3. Thực trạng thu thuế thu nhập cá nhân từ 2017 - 2019.................... 45

Hình 3.4. Thực trạng thất thu thuế thu nhập cá nhân của tỉnh Cao Bằng

từ năm 2017 - 2019......................................................................... 47

Hình 3.5. Quy trình thanh tra, kiểm tra thuế thu nhập cá nhân....................... 61

Hình 3.6. Số liệu nợ thuế thu nhập cá nhân của cơ quan chi trả thu nhập...... 65

1

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Thuế thu nhập cá nhân ngày càng chiếm tỷ trọng lớn trong nguồn thu

ngân sách nhà nước. Tuy nhiên, trên thực tế, công tác quản lý thu thuế thu

nhập cá nhân còn tồn tại nhiều bất cập dẫn đến suy giảm nguồn thu vào

NSNN. Để Luật thuế Thu nhập cá nhân nhanh chóng phát huy vai trò trong

cuộc sống, đảm bảo công bằng giữa những người nộp thuế, tránh thất thu,

ngành Thuế cần tiếp tục nỗ lực thực hiện các giải pháp nâng cao hiệu quả

quản lý thuế đối với khu vực này.

Hoạt động phòng chống thất thu thuế thu nhập cá nhân là một trong

những mặt công tác quan trọng của quản lý tài chính nhà nước. Hoạt động này

bao gồm những mặt công tác cơ bản như: Quản lý các cá nhân thuộc diện

khai, nộp thuế, tính thuế và các khoản được khấu trừ theo quy định của pháp

luật về thuế; Tuyên truyền, phổ biến đường lối của Đảng, chính sách của Nhà

nước, quy định pháp luật về thuế thu nhập cá nhân ,... góp phần nâng cao

nhận thức của người dân về tác dụng của thuế nói chung và thuế thu nhập cá

nhân nói riêng đối với sự nghiệp bảo vệ, xây dựng và phát triển đất nước, từ

đó nâng cao ý thức tự giác chấp hành nghĩa vụ nộp thuế.

Trong những năm qua, Cục Thuế tỉnh Cao Bằng đã phát huy tốt vai trò

của mình trong phòng chống Thất thu thuế thu nhập cá nhân trên địa bàn. Cục

Thuế và các Chi cục Thuế đã tổ chức triển khai thực hiện tốt các văn bản quy

phạm Pháp luật về thuế thu nhập cá nhân . Cán bộ làm công tác quản lý thuế

thu nhập cá nhân đã được tập huấn, nắm chắc những quy định của Luật thuế

thu nhập cá nhân và các văn bản hướng dẫn thi hành. Cục Thuế và các Chi

cục Thuế đã tuân thủ đúng các quy trình quản lý thuế thu nhập cá nhân. Tuy

nhiên vẫn còn tồn tại không ít những hạn chế trong công tác quản lý thuế thu

nhập cá nhân đối với người có thu nhập trên địa bàn. Ví dụ như hiện nay Cục

Thuế tỉnh Cao Bằng vẫn chưa có biện pháp hữu hiệu để kiểm soát các khoản