Phố chuyên doanh Tp.HCM tiềm năng lớn trong việc phát triển du lịch của đất nước - giai đoạn hội nhập khu vực và thế giới

ßyJL Ằ '*x f t viva

/02- LLfĩf

ĐẠI HỌC MỜ THÀNH PHỔ HỒ CHÍ MINH

KHOA ĐÔNG NAM Á HỌC

Tên sinh viên: PHẠM NGỌC KHÁNH PHƯƠNG

50460119. DN04VH

Đétải:

PHỐ CHUYÊN DOANH TP.HCM

TIỀM NĂNG LỚN TRONG VIỆC PHÁT TRIÊN

DU LỊCH CỦA ĐẤT NƯỚC - GIAI ĐOẠN

HỌINHÂP KHU Vực VÀ THẾ GIỚI

(KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC

CHUYÊN NGÀNH VAN HổA

KHÓA 2004 - 2008)

TBUỠIIG ĐẠI HỌC w ở TP.HCM

THƯ VIỆN

GVHD: TS. PHAN THỊ HỒNG XUÂN

Tp.HCM, tháng 08 năm 2008

I

I

I

I

I

I

I

I

I.

Ị

MỤC LỤC

DẪN LUẬN.......................................................................................................................... 1

1. Lý do chọn đề tài......................................................................................................1

2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề......................................................................................2

3. Phương pháp nghiên cứu.........................................................................................3

4. Phạm vi nghiên cứu và giới hạn của đề tài............................................................ 4

5. Bố cục......................................................................................................................4

CHƯƠNG 1: TỎNG QUAN

1.1. Các thuật ngữ liên quan đến đề tài: ..................................................................5

1.1.1. Khái niệm về phố chuyên doanh...........................................................5

1.1.2. Khái niệm về hội nhập và hội nhập ưong du lịch.................................. 7

1.2. Vài nét về Sài Gòn - Thành phố Hồ Chí M inh:...............................................8

1.2.1. Lịch sử hình thành và phát triển của Sài Gòn - TP. Hồ Chí M inh....... 8

1.2.1.1. Lịch sử hình thành vùng đất Sài Gòn ...................................... 8

1.2.1.2. Lịch sử đấu tranh chống Pháp và chống Mỹ của quân và dân

Sài G òn.....................................................................................10

1.2.2. Vị trí địa lý - điều kiện tự nhiên..........................................................12

1.2.3. Tổ chức hành chính...............................................................................13

1.2.4. Cơ cấu và tốc độ phát triển kinh tế ..................................................... 14

1.2.5. Đời sống văn hóa - xã hội của cư dân TP. Hồ Chí Minh .................... 15

1.2.6. Hoạt động du lịch của TP. HCM ừong những năm gần đ ây ................18

CHƯƠNG 2: KHÁI QUÁT VỀ CÁC PHỐ CHUYÊN DOANH THÀNH PHÓ

HỒ CHÍ MINH

2.1. Lịch sử hình thành phố chuyên doanh TP. Hồ Chí M inh.............................. 22

2.2. Thực trạng hoạt động của các phố chuyên doanh trên địa bàn

TP. Hồ Chí Minh ............................................................................................26

2.2.1. Tổng quan về các phố chuyên doanh thành phố Hồ Chí Minh............ 26

2.2.2. Các mặt tích cực - giá trị văn hóa và những hạn chế của phố chuyên

doanh thành phố Hồ Chí M inh.............................................................. 28

2.2.2.1. Các mặt tích cực - giá trị văn hóa của phố chuyên doanh Thành

phố Hồ Chí M inh..................................................................... 28

2.2.2.2. Những mặt hạn chế của phố chuyên doanh TPHCM............31

2.3. Các phố chuyên doanh tiêu biểu và những mặt thuận lợi, hạn chế cũng như

tiềm năng phát triển du lịch............................................................................. 31

2.3.1. Phố chuyên doanh đồ cổ Lê Công Kiều, Q. 1 ....................................... 31

2.3.2. Phố chuyên doanh nhạc cụ Nguyễn Thiện Thuật, Q .3......................... 33

2.3.3. Phố chuyên doanh đầu lân và trang phục sân khấu hát bội, cải lương

Lương Nhữ Học, Q .5.............................................................................34

2.3.4. Phố chuyên doanh vịt, heo quay Tạ Uyên, Q. 11 ..................................35

CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP PHÁT HUY TIÊM NĂNG CỦA PHỐ CHUYÊN

DOANH TP.HCM TRONG VIỆC PHÁT TRIỂN DU LỊCH CỦA ĐẤT NƯỚC

- GIAI ĐOẠN HỘI NHẶP KHƯ vực VÀ THẾ GIỚI

3.1. Thực trạng hội nhập khu vực và thế giới của du lịch Việt Nam trong thời gian

qua....................................................................................................................37

3.2. Các giải pháp phát huy tiềm năng của phố chuyên doanh TP.HCM............. 43

KẾT L U Ậ N .......................................................................................................................51

TÀI LIỆU THAM KHẢO.............................................................................................. 52

PHỤ LỤC

- Phụ lục 1: Danh mục các phố chuyên doanh TPHCM (Do chúng tôi tổng hợp

và có bổ sung từ nghiên cứu của PGS. TS. Nguyễn Minh Hòa)

- Phụ lục 2: Hình ảnh một vài phố chuyên doanh TPHCM (Do tác giả tự chụp)

- Phụ lục 3: Bảng hỏi phỏng vấn vả kết quả.

- 1 -

DẪN LUẬN

1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI

* Trong những thập kỷ gần đây, du lịch - “ngành công nghiệp không khói” -

đã ữở thành một hiện tượng kinh tế - xã hội phổ biến ở hầu hết các quốc gia trên

thế giới, tạo ra một nguồn lợi nhuận khá lớn, giải quyết công ăn việc làm, đồng thòi

thúc đẩy các dịch vụ khác phát triển. Chính vì thế, nhu cầu tạo ra nét đặc sắc mà

người ta thường hay gọi là “bản sẳc đô thị” cho mỗi địa phương, mỗi thành phố và

cao hơn là mỗi quốc gia trở nên hiện thực hơn trong việc thu hút khách du lịch.

Như giới kiến trúc và đô thị học vẫn thường truyền nhau câu nói: “Một thành

phố không có di sản văn hóa giống như người không có ký ức; không có công trình

cổ chẳng khác nào như khuôn mặt người không có nếp nhăn” \ Nhận định này cho

thấy vai trò to lớn của các di sản văn hóa trong diện mạo của mỗi quốc gia, lẽ tất

nhiên, tác động không ít đến việc phát triển về du lịch của những quốc gia này.

Tại thủ đô Hà Nội, ngoài những đỉa danh như Hồ Hoàn Kiếm, Lăng Chủ

tịch, Quảng trường Ba Đình, Đền Ngọc Sơn, Văn Miếu Quốc Tử Giám, v.v... ta dễ

dàng nhận ra một không gian văn hóa mang đậm tính cộng đồng của người Việt xưa

và nay, đó chính là công trình cổ “36 phố phường”, là di sản văn hóa đã góp phần

phát triển mạnh mẽ về du lịch nơi đây. Trải qua bao thăng trầm của 1000 năm

Thăng Long lịch sử, chịu sự tác động của nền kinh tế thị trường, của quá trình hội

nhập khu vực và thế giới, ở một góc nhìn nào đó, người Hà Nội vẫn giữ được cái

“hồn ”, giữ được nét văn hóa cộng đồng đặc sắc của những phố chuyên doanh này.

Là một thành phố ừẻ hơn nhiều so với thủ đô Hà Nội, với hơn 300 năm hình

thành và phát triển, thành phố Hồ Chí Minh cũng mang trong mình không ít những

yếu tố độc đáo của văn hóa vật thể và phi vật thể, không ít những di sản vãn hóa đã

làm nên tên tuổi của mảnh đất Sài Gòn - Thành phố Hồ Chí Minh. Trong số đó,

phải kể đến các “phố chuyên doanh”, là một sản phẩm kinh tế - văn hóa - xã hội

độc đáo của thành phố. Trong các sách hướng dẫn du lịch của các tổ chức lữ hành

quốc tế đều có giói thiệu về một vài “phố chuyên doanh” của Sài Gòn như một

1 PGS. TS. Nguyễn Minh Hòa, Phổ chuyên doanh ở Sài Gòn - TP. Hồ Chì Minh, Lịch sử—

Hiện tại và Tương lai, NXB ĐHQG TP.HCM, 2007.

- 2 -

điểm du lịch văn hóa đặc sắc đối với du khách. Nhưng đó chỉ là phác thảo sơ khởi,

hầu như chưa có tài liệu hướng dẫn du lịch nào giới thiệu một cách trọn vẹn về diện

mạo “phố chuyên doanh” của thành phố Hồ Chí Minh.

Là một sinh viên chuyên ngành văn hóa, một người con của thành phố Hồ

Chí Minh, tôi luôn muốn tìm hiểu về vùng đất này, đặc biệt là những nét văn hóa

đặc sắc nơi đây, ứng dụng vào đời sống thực tiễn nhằm góp phần cho sự phát triển

du lịch của đất nước. Nhận thấy “Phố chuyên doanh” là một minh chứng rõ nét cho

tình cộng đồng - một đặc trưng văn hóa - của người Việt, vốn đã rất lạ mắt đối với

người phương Tây, lại chứa đựng nhiều tiềm năng lớn, nếu biết khai thác và đầu tư

đúng cách về mặt du lịch chắc chắn sẽ thu hút ngày càng nhiều du khách nước

ngoài đến với thành phố Hồ Chí Minh.

Qua việc khảo sát thực tế cũng như nghiên cứu sâu tại một vài “phố chuyên

doanh” tiêu biểu, chúng tôi mạnh dạn đề xuất các giải pháp phù hợp để phát triển du

lịch tại “phố chuyên doanh” trong giai đoạn hội nhập khu vực và thế giới. Đó là lý

do dẫn dắt chúng tôi chọn thực hiện đề tài “Phố chuyên doanh TP. Hồ Chí Minh,

tiềm năng lớn trong việc phát triển du lịch của đất nước - Giai đoạn hội nhập khu

vực và thế giới”.

2. LỊCH SỬ NGHIÊN c ứ u VẤN ĐỀ

Là một trung tâm kinh tế - du lịch lớn của cả nước, du lịch ở thành phố Hồ

Chí Minh là một nội dung được trình bày trong rất nhiều tài liệu hướng dẫn du lịch

trong và ngoài nước, về sách, có các quyển như: “Đất Phương Nam” của Bửu

Ngôn, “Giới thiệu các tuyến du lịch Nam Bộ” của Trần Huy Hùng Cường, “Non

nước Việt Nam” của Tổng cục Du lịch Việt Nam, ... Ngoài ra còn có các tài liệu

hướng dẫn du lịch của thành phố như: “Sách hướng dẫn du lịch TP. Hồ Chí Minh”

do Trần Đình Cường sưu tầm và biên soạn, cẩm nang “Sài Gòn 24 giờ” của Nhà

Xuất bản Thế giới, ... Những quyển sách nảy chủ yếu giới thiệu về các di tích lịch

sỏ - văn hóa, các danh thắng và những lễ hội ở thành phố Hồ Chí Minh, ít thấy đề

cập đến “phố chuyên doanh”, cũng là nội dung cần quan tâm gắn với lịch sử thăng

trầm của thành phố. Còn các tài liệu hướng dẫn du lịch của các công ty lữ hành

quốc tế thì có nhắc đến “phố chuyên doanh” như một minh chứng văn hóa - xã hội

đặc sắc, nhưng cũng chỉ dừng lại ở mức giới thiệu sơ nét về vấn đề này.