PHÌNH ĐỘNG MẠCH CHỦ BỤNG DƯỚI ĐỘNG MẠCH THẬN pot

PHÌNH ĐỘNG MẠCH CHỦ BỤNG DƯỚI ĐỘNG MẠCH THẬN

TÓM TẮT

Đặt vấn đề: Phình động mạch chủ bụng dưới thận là 1 bệnh lí ít gặp tại Việt

Nam nhưng có thể gây ra biến chứng và tử vong nhanh chóng nếu không được

phát hiện, theo dõi và điều trị kịp thời. Trên thế giới đã có nhiều nghiên cứu

nhấn mạnh đến nguy cơ của bệnh này. Tại Việt Nam hiện chưa có nghiên cứu

nào về tần suất cũng như các yếu tố nguy cơ của bệnh phình động mạch chủ

bụng dưới thận trên cộng đồng.

Mục tiêu: Xác định tỉ lệ mắc phải và các yếu tố nguy cơ của phình động mạch

chủ bụng dưới ĐM thận trong cộng đồng người Việt Nam tại TP Hồ Chì Minh.

Đối tượng: Dự kiến điều tra 2400 người trên 50 tuổi tại 24 quận-huyện TP

HCM được nghiên cứu.

Phương pháp: Mô tả cắt ngang, phân tầng theo cụm, khảo sát bằng bảng câu

hỏi về các yếu tố nguy cơ tiềm ẩn. Xác định đường kính ĐMC bụng bằng siêu

âm. Dựa vào kết quả khảo sát đường kính ngang trung bình ĐMC dưới ĐM

thận người trên 50 tuổi tại TP HCM là 17mm ở nam và 16mm ở nữ và dựa vào

định nghĩa gọi là phình khi đường kính ngang ĐMC tăng lên bằng hay hơn 1.5

lần đường kính ĐMC bình thường trên túi phình. Như vậy, với đường kính

ngang động mạch chủ bụng ≥ 25,5 mm ở nam (17 + 8,5 = 25,5) và ≥ 24 mm ở

nữ (16 + 8 = 24) là phình.

Kết quả: Tổng số người được điều tra là 4807, tuổi trung bình = 61. Nam có

53,1%, nữ có 46,9%. Tần suất tìm được là 0,85% (41 trường hợp), ở nam

1.33%, nữ 0,31%. Các yếu tố nguy cơ chủ yếu của phình động mạch chủ bụng

dưới thận được ghi nhận: Độ tuổi trên 60 (OR =17, p < 0,059). Nam giới (OR=

4,3, p < 0,055). Gia đình có người bị phình động mạch chủ bụng (OR = 39, p <

0,002). Hút thuốc lá (OR = 3, p < 0,05). Cao huyết áp (OR = 2, p < 0,029). Rối

loạn lipid máu (OR = 2,5, p < 0,031). Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (OR = 2, p

< 0,019). Xơ vữa động mạch chủ bụng (OR = 6, p < 0,091). Thừa cân (OR =

0,84), tiền căn tiểu đường(OR = 0,74), tiền căn bệnh mạch vành (OR = 1,12)

qua khảo sát cho thấy không là yếu tố nguy cơ.

Kết luận: Nghiên cứu của chúng tôi đã xác định được tần suất của phình ĐMC

bụng dưới ĐM thận của người ≥ 50 tuổi tại TP HCM là 0.85%. Các yếu tố

nguy cơ có ý nghĩa của phình ĐMC bụng dưới thận là độ tuổi > 60, nam giới,

hút thuốc lá, cao huyết áp, rối loạn lipid máu, COPD và xơ vữa động mạch chủ

bụng.

ABSTRACT

Background: AAA isn’t rare disease on the world. A serious consequence of