Phát huy năng lực sáng tạo cho học sinh trung học phổ thông qua giải bài tập hóa học hữu cơ

BSl CuTu • Khoa hoc Gido due

PHAT HUY NANG LUC SANG TAO CHO HOC SINH

TRUNG HOC PHO THONG QUA GIAI BAI TAP HOA HOC HUU CO

ThS. PHAM TH| BICH DAO

Trung tam nghien cuu Giao due phd thong

Trong thdi dai ngay nay, do sU phat trien

nhanh, manh vdi tdc dp mang tinh bung nd

cua khoa hpe eong nghe, ngUdi lao dpng can:

"cd nang lUc hdp tac, cd kha nang giao tiep,

nang lUe chuyen ddi nghe nghiep theo yeu eau

mdi cua thi trudng lao dpng, nang lUc quan li,

nang lUc phat hien va giai quyet van de; ton

trpng va nghiem tuc tuan theo phap luat; quan

tam va giai quyet cae van de bCfc xuc mang tinh

toan eau; ed tU duy phe phan, ed kha nang thieh

Cfng vdi nhung thay ddi trong cupc sdng," [2, tr.

5]. Dieu dd doi hdi he thdng giao due phai linh

boat hdn va cd kha nang dap Cfng ddi vdi nhCfng

yeu eau eua cpng ddng, eCia qudc gia cung nhU

cua qudc te; phai tao lap each hpc nham phat

trien dupe kT nang hpe tap sang tao, tap trung

vao nhCfng phUdng phap day hpc hudng den

ngUdi hpc, do dd viee phat huy nang lUe sang

tao (NLST) eho hpc sinh (HS) la van de bet sCfc

can thiet.

Trong day hpe Hda hpe, de phat trien tri tue

chung, cung vdi viee ren luyen cac thao tac tU

duy can thiet trong hpc tap boa hpc (phan tich,

tdng hdp, so sanh, quan sat, ddi chieu, khat quat

hda, trCfu tUdng hda.,.), eae hinh thCfc tU duy

(phan doan, suy luan, diin djch.,,) nha trudng

phd thong can hinh thanh nhCfng kT nang tu duy

cho HS, dac biet la NLST,

6 bac trung hpc phd thong (THPT), HS tiep

tuc dugc hpc nhCfng tri thCfe ed ban, nhCfng qui

luat cua cac bp mon khoa hpc, nhung boat dpng

hpc tap CLia HS THPT doi hdi tinh nang dpng va

tinh dpc^ lap d mCfc cao hdn nhieu so vdi HS

THCS. 6 iCfa tudi nay, cae thao tac tri tue nhu

phan tich, tdng hpp, trCfu tupng hda, khai quat

hda dupc hoan thien hdn; tinh tU trpng va tu y

thCfc cua HS phat trien den trinh dp cao, do dd

HS cd the tu danh gia ban than mpt each toan

dien hdn trUde; kha nang tu duy li luan, tU duy

trCfu tupng mpt each dpc lap sang tao dupc phat

trien, TU duy cua cac em chat che hdn, ed can

CLf va nhat quan hdn. Trong hpc tap, cac em ehu

y hdn tdi tinh ro rang, tfnh cd sd, tinh cd the

chCfng minh dupe cua cac luan diem. Vi vay, d

ICfa tudi nay HS can dupe tao dieu kien de ren

luyen va phat huy NLST.

1. Hpc tap va sang tao

Sang tao la boat dpng eua con ngUdi nham

bien ddi the gidi tU nhien, xa hpi phu hdp vdi mue

dich va nhu cau eua eon ngudi tren cd sd cae qui

luat khach quan cua thUc tiin; Sang tao la boat

dpng dac trUng bdi tinh khong lap lai, tinh dpc

dao va tinh duy nhat. "Sang tao la mpt loai boat

dpng ma ket qua eua nd la mpt san pham tinh

than hay vat chat ed tinh each tan, cd y nghTa xa

hoi, cd gia tri" (Sang tao. Bach khoa toan thU

Lien X6. Tap 42, tr54).

Tu duy sang tao la sU phat sinh nhCfng y

tudng mdi va tang be day nhan thCfc.Sang tao

la mpt dang tri thong minh cd the dupc ren luyen

va phat trien gidng nhu bat ki mpt dang tu duy

nao khac.

Ndi mpt each ddn gian, sang tao cd y nghTa

la tao ra, lam ra, san xuat ra san pham mdi, de

ra each giai quyet mdi cd gia trj.

Ddi vdi HS trudng phd thong, tat ea nhung

gi hp "tu nghT ra" dupe khi ma GV ehUa day, hpc

sinh chua dpc treng sach, chUa biet dupc nhd

trao ddi vdi ban deu coi nhU mang "tinh sang

tao". Sang tao la mpt budc nhay vpt trong sU

phat trien nhan thCfc eua HS. Khong cd con

dudng logic de din den sang tao, ban than HS

phai tutim lay bang kinh nghiem boat dpng thue

tiin CLia minh,

Nang luc ndi chung va nang luc sang tao ndi

rieng khong phai la bam sinh ma dupe hinh

thanh va phat trien trong qua trinh boat dpng cCia

chu the. Bdi vay mudn hinh thanh nang lUc hpc

tap sang tao, phai tao cho HS nhCfng dieu kien

can thiet de hp cd the thUe hien thanh eong boat

dpng dd, nhung dieu kien dd la:

- LUa ebon mpt logic npi dung thich hdp de

ed the chuyen kien thCfc khoa hpc thanh kien

thCfc eua HS, phu hdp vdi trinh dp eua HS;

- Tao dpng ed hCfng thu boat dpng nhan

thCfc sang tao;

- Ren luyen kT nang, kT xao, phUdng phap

hdat dpng nhan thCfc;

- Cung cap nhCfng phUdng tien boat dpng

nhan thCfe va huan luyen sCf dung cae phUdng

tien boat dpng nhan thCfc;

- kiem tra, danh gia, dpng vien, khuyen

khich kjp thdi.

KHGD so 58, thdng 7-201 0 19