Phân tích tổng hợp và khảo sát trên máy tính về đặc điểm phân tử Gen MTHFR và Gen PCSK9 đối với bệnh cao cholesterol máu có tính gia đình

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

BÁO CÁO TỔNG KẾT

ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU KHOA HỌC SINH VIÊN

Đề tài: PHÂN TÍCH TỔNG HỢP VÀ KHẢO SÁT

TRÊN MÁY TÍNH VỀ ĐẶC ĐIỂM PHÂN TỬ GEN

MTHFR VÀ GEN PCSK9 ĐỐI VỚI BỆNH CAO

CHOLESTEROL MÁU CÓ TÍNH GIA ĐÌNH

Mã số đề tài: 36

Bình Dương, tháng 3 năm 2019

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

BÁO CÁO TỔNG KẾT

ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU KHOA HỌC SINH VIÊN

Đề tài: PHÂN TÍCH TỔNG HỢP VÀ KHẢO SÁT

TRÊN MÁY TÍNH VỀ ĐẶC ĐIỂM PHÂN TỬ GEN

MTHFR VÀ GEN PCSK9 ĐỐI VỚI BỆNH CAO

CHOLESTEROL MÁU CÓ TÍNH GIA ĐÌNH

Mã số đề tài: 36

Chủ nhiệm đề tài: Phạm Thị Mộng Tuyền

Khoa: Công nghệ sinh học

Các thành viên: Phan Ngọc Bảo Trâm

Võ thị Hương

Huỳnh Thanh Thủy

Nguyễn Thị Phương Diệu

Người hướng dẫn: ThS. Trương Kim Phượng

Bình Dương , tháng 3 năm 2019

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ

THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

Độc lập - Tự do - Hạnh phúc

THÔNG TIN KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ TÀI

1. Thông tin chung:

- Tên đề tài: Phân tích tổng hợp và khảo sát trên máy tính về đặc điểm phân tử gen

MTHFR và gen PCSK9 đối với bệnh cao cholesterol máu có tính gia đình.

- Sinh viên thực hiện: Phạm Thị Mộng Tuyền

- Lớp: YD51 Khoa: Công nghệ sinh học Năm thứ: 4 Số năm đào tạo: 4

- Người hướng dẫn: ThS. Trương Kim Phượng

2. Mục tiêu đề tài:

Bước đầu xác định sự tương quan giữa đặc điểm phân tử trên gen MTHFR và PCSK9

đối với bệnh cao cholesterol máu có tính chất gia đình thông qua bộ dữ liệu thuộc phân

tích tổng hợp. Kết quả nghiên cứu tạo tiền đề phát triển hướng nghiên cứu thực

nghiệm về phân tích thực nghiệm dựa vào công cụ sinh học phân tử phù hợp xác định

đặc điểm phân tử gen MTHFR và PCSK9 ở bộ mẫu máu của bệnh nhân cao cholesterol

và một số bệnh lý liên quan.

3. Tính mới và sáng tạo:

Hiện nay, dữ liệu đặc điểm phân tử trên gen MTHFR và PCSK9 ở bộ mẫu máu của

bệnh nhân cao cholesterol đã được công bố trên một số bài báo khoa học tiếng Anh

trên thế giới. Tuy nhiên, dữ liệu đặc điểm phân tử gen MTHFR và PCSK9 ở người

Việt Nam chưa có nhiều công bố. Do vậy, công trình nghiên cứu này với công cụ

thống kê trong phân tích tổng hợp để khái quát nên sự tương quan giữa đặc điểm đa

hình/đột biến trên các gen mục tiêu này và bệnh lý rối loạn chuyển hóa cholesterol,

homocystein,… Kết quả nghiên cứu tạo tiền đề phát triển hướng nghiên cứu về nhóm

gen dẫn đến bệnh lý rối loạn chuyển hóa cholesterol, homocystein,… ở người Việt

Nam.

4. Kết quả nghiên cứu:

 Chỉ số Proportion phản ánh tỷ lệ xuất hiện dạng biến thể (đột biến) C677T ở

thể đồng hợp TT trên 12 công bố khoa học là 12,469% (95%CI: 7,080-19,114, mô

hình R) ở mẫu bệnh và 8,08% (95%CI: 4,581-12,459, mô hình R) ở mẫu lành.

 Chỉ số OR phản ánh độ chênh về sự xuất hiện dạng biến thể C677T ở thể đột

biến đồng hợp TT trên quần thể người châu Á là OR = 1,658 (95%CI: 1,037-2,649, mô

hình R).

 Chỉ số Proportion phản ánh tỷ lệ xuất hiện dạng biến thể (đột biến) A1298C ở

thể đồng hợp CC trên 12 công bố khoa học là 12,554% (95%CI: 6,89-19,930, mô hình

R) ở mẫu bệnh và 8,404 % (95%CI: 3,327-15,510 mô hình R) ở mẫu lành.

 Chỉ số OR phản ánh độ chênh về sự xuất hiện dạng biến thể A1298C ở thể

đồng hợp CC trên quần thể người châu Á là OR = 1,5 (95%CI: 0,883-2,550, mô hình

R).

 Chỉ số Proportion phản ánh tỷ lệ xuất hiện các dạng đột biến trên gen PCSK9

trên bộ mẫu bệnh FH (10 công trình nghiên cứu) là 14,986% (95%CI: 8,020-23,650,

mô hình R). Chỉ số Proportion phản ánh giá trị tỷ lệ tăng dần đối với sự xuất hiện các

dạng đột biến trên các exon PCSK9: exon 3: 0,318% (95%CI: 0,0129-1,535, mô hình

R); exon 12: 1,285% (95%CI: 0,514-2,397, mô hình R); exon 1: 1,887% (95%CI:

0,503-4,129, mô hình R); exon 4: 2,09% (95%CI: 0,195-8,000, mô hình R); exon 7:

5,185 % (95%CI: 0,939-12,568, mô hình R); exon 9: 10,461 % (95%CI: 3,142-21,367,

mô hình R).

 Chọn lọc các cặp mồi phù hợp với việc khuếch đại vùng trình tự gen mục

tiêu: cặp mồi M_F2 & M_R2 và cặp mồi M_F7 & M_R7 khuếch đại vùng gen

MTHFR, lần lượt bao quanh biến thể C677T với kích thước sản phẩm PCR là 1958 bp

và biến thể A1298C với kích thước sản phẩm PCR là 163 bp; cặp mồi P_F2 & P_R2

khuếch đại vùng gen PCSK9, bao quanh vùng trình tự exon 7 với kích thước sản phẩm

PCR là 518 bp.

5. Đóng góp về mặt kinh tế - xã hội, giáo dục và đào tạo, an ninh, quốc phòng và

khả năng áp dụng của đề tài:

6. Công bố khoa học của sinh viên từ kết quả nghiên cứu của đề tài (ghi rõ tên tạp

chí nếu có) hoặc nhận xét, đánh giá của cơ sở đã áp dụng các kết quả nghiên cứu (nếu

có):

Ngày tháng năm

Sinh viên chịu trách nhiệm chính

thực hiện đề tài

(ký, họ và tên)

Nhận xét của người hướng dẫn về những đóng góp khoa học của sinh viên thực

hiện đề tài (phần này do người hướng dẫn ghi):

Nhóm sinh viên chủ động khai thác dữ liệu khoa học và xử lý, phân tích thống kê theo

chỉ số Odds ratio và Proportion để phản ánh về sự tương quan giữa tính chất đột biến

nổi trội trên gen MTHFR, PCSK9 và bệnh lý FH cùng với một số bệnh lý khác liên

quan. Kết quả nghiên cứu là cơ sở khoa học để có thể thực hiện tiếp các nội dung

nghiên cứu chuyên sâu – thiết lập quy trình phân tích/sàng lọc đặc điểm phân tử trên

gen MTHFR, PCSK9 để làm rõ nguyên nhân dẫn đến bệnh lý rối loạn cholesterol trong

máu, rối loạn homocystein và các bệnh lý tim mạch ở Việt Nam.

Ngày tháng năm

Xác nhận của đơn vị

(ký tên và đóng dấu)

Người hướng dẫn

(ký, họ và tên)