Phân tích nguồn vật liệu trong chọn giống ngô chịu hạn cho các tỉnh phía Nam

KHOA HOC C6N G NGH I

PHAIM TiCH IMGUdlM VAT LIEU TROIMG CHOIM GIOIMG

IMGd CHfU HAJM CHO CAC TIIM H O PHIA IMAIVI

Truang Vinh Hai, TrAn Kim DjnhS Nguyin Thi Hung',

Biii XuAn Manh, Nguyin VAn Doan\ Nguydn Hiru Dl\

Truong Qude Anh', Ly HAu Giang, Bui Chi Bum'

T6MTAT

Da khao sat ng^uon vat lieu bo me trong chon tao giong ngo chiu ban cho cac tinh phia Nam tren 62 dong

ngo va 8 chi thi phan tu SSR co lien quan den QTL (cac dia diem tich trong sd luong) chiu han. Khao sat

kieu hinh cac dong thuan tren di6u kien dong ruong, voi hai che do nuoc khac nhau cho thay co su khac

biet ldn cua cac tinh trang giua chiing. Bien thien cac chi sd nong hoc chinh nhu nang suait, thdi gian sinh

trudng, cao cay, cao bSp co y nghia thdng ke d mue cao. Co 8 chi thi phan tu SSR duoc dung phat hien 21

alen trong 62 dong cho da hinh rat ro, so alen trung binh voi 1 chi thi SSR (sao chep chu6i don) la 2,63. Moi

umcl354 tren nhiSm sac the so 1 bieu thi sd alen the hien trong dien di cao nhait (5 alen). Gian do da dang

di truyen phan 62 dong thanh 4 nhom khac biet chinh. Day se la co so cho viec ung dung trong viec su

dung nguon gien hpp ly va hieu qua nhat cho cong tac chpn tao giong lai mdi.

T\i\di6a:ASl (thoi gian giUa trd cava phun rau), chi thi phan tu sao chep chudi don (SSR), chdng chiu han.

I. DAT VAN DE

LA cAy trdng quan trpng thu hai d nudc ta, nang

suit ngd tang nhanh vA lien tuc trong sudt hon 20

nAm qua dA phan nao giiip cho ngAnh chan nudi phAt

trien tdt. Trong nam 1980, nang suat ngd nudc ta chi

bang 34% so vdi trung binh cua the gidi (1,1/3,2

tan/ha); nam 1990 bAng 42% (1,55/3,7 tan/ha); nAm

2000 bAng 60% (2,5/4,2 tAn/ha); nAm 2005 bAng 73%

(3,6/4,9 tAn/ha) va nSm 2007 da dat 81,0% (3,96/4,9

tan/ha). SAn lupng ngd Viet Nam vupt ngudng 1

trieu tan vAo nam 1994, nam 2000 vupt ngudng 2

trieu tan vA nam 2007, dien tich, nang suat vA san

lupng ngd cao nhat vdi dien tich IA 1.072.800 ha, nang

suat dat 3,96 tan/ha, san lupng vupt ngudng 4 trieu

tan. Theo kl hoaeh, vAo nAm 2010 dien tich trdng

ngd eiia ca nudc dupc nAng len 1,2 tri|u ha, nang

suit 4,5 tAn/ha vA sAn lupng 5,4 trieu tan. Song vdi

san lupng nAy, hAng nam Viet Nam van phAi nhap

khau khoang 700 ngAn tan ngd hat phuc vu cho

ngAnh che bien thue an gia siie. Vi vay nAng eao

nAng suit ngd trong thdi gian trudc mAt dl nAng san

lupng IA yeu cau cAp bAch eho ngAnh ndng nghidp

nudc ta. Tuy nhidn, hien nay ban hAn IA mpt trong

nhirng ylu td quan trpng nhat anh hudng din nang

suit vA san lupng ngd. NAng suat giam dAng kl khi

ngd bi thilu nudc, dAe bidt IA d giai doan trudc vA

trong thdi gian ird hoa. Chpn tao gidng eay trdng

chiu han la mdt giai phAp tich cue gdp phan vAo vide

han chi tAc hai ciia han hAn dang ngay cang nghidm

'Vi$n Khoa hpc Ky thu^t Nong nghidp mien Nam

trpng trdn pham vi toAn cAu do anh hudng cua hiln

ddi khi hau.

Mue dp da dang di truyin IA mdt chi tieu quan

trpng trong quA trinh chpn tao gidng. XAc dinh mue

da dang cho phep chpn lira sa dd lai tao hpp ly nhat,

kha nang thAnh cdng nhanh vdi chi phi giam bdt

dang kl. DAnh giA da dang di truyen nhd chi thi phAn

tu giup giam bdt khdi lupng cdng viec rat ldn so vdi

phuong phap truyen thdng nhd it phu thudc thdi tilt

mdi trudng vA nhanh chdng hon.

I . TONG QUAN NGHIEN CUU

Giai doan nhay cam nhat ciia cAy ngd ddi vdi

vide thieu nudc IA giai doan trudc vA sau trd cd phun

rAu khoang 10 ngay. Thilu nudc d nhCrng giai doan

nay lam can ird su thu phan hinh thAnh sd hat, hat

khdng tieh luy dupc nhiiu chat khd. Vide cAi thidn

khA nang chdng chiu ban tai giai doan trd cd phun

rAu di eiing vdi vide giam dAng kl sd cAy khdng cho

trAi va giam khoang cAch giira trd cd vdi phun rAu

(ASI - anther-silking interval). Tolenaar vA Wu (1999)

tinh toAn rang: d Toronto, Canada, nAng suat ngd

tAng binh quAn 1,5%/nam la ehu ylu nhd vAo viec

chii trpng din vide lai tao gidng ehiu ban. Kit qua

quan ihl mdi dupc chpn Ipc dudi dieu kien khd ban

da lam thay ddi nang suat 12,6%, hoa huu hieu/cay

8,9%, sd hat/bAp 6,3%, sd hat/m^ dat 12,2%, ASI -

22,0%, sd ngAy tir gieo-trd -0,7%, sd nhAnh ed -5,9%

(Chapman vA Emeades, 1999).

Xiao va ctv. (2005) diing ky thuat SSR (simple

sequence repeat- sao chip ehudi don) dl xAy dung

nhdm da dang di truyin giira cAc ddng ngd thuan,

NONG NGHIEP VA PHAT TRIEN NONG THON - KY 2 - THANG 4/2011 21