Phân tích hệ thống chấm điểm tín dụng doanh nghiệp tại các ngân hàng thương mại quốc doanh trên địa bàn tỉnh lâm đồng

BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO

TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ TP.HCM

______________

ÑOÃ TROÏNG HOAØI

PHAÂN TÍCH HEÄ THOÁNG CHAÁM ÑIEÅM

TÍN DUÏNG DOANH NGHIEÄP TAÏI

CAÙC NGAÂN HAØNG THÖÔNG MAÏI QUOÁC

DOANH TREÂN ÑÒA BAØN TÆNH LAÂM ÑOÀNG

LUAÄN VAÊN THAÏC SÓ KINH TEÁ

TP. Hoà Chí Minh – Naêm 2007

2

BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO

TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ TP.HCM

______________

ÑOÃ TROÏNG HOAØI

PHAÂN TÍCH HEÄ THOÁNG CHAÁM ÑIEÅM

TÍN DUÏNG DOANH NGHIEÄP TAÏI

CAÙC NGAÂN HAØNG THÖÔNG MAÏI QUOÁC

DOANH TREÂN ÑÒA BAØN TÆNH LAÂM ÑOÀNG

Chuyeân ngaønh: Kinh teá taøi chính – Ngaân haøng

Maõ soá: 60.31.12

LUAÄN VAÊN THAÏC SÓ KINH TEÁ

Ngöôøi höôùng daãn khoa hoïc: PGS.TS. TRAÀN NGOÏC THÔ

TP.Hoà Chí Minh – Naêm 2007

MUÏC LUÏC

Trang

Lôøi cam ñoan

Muïc luïc

Danh muïc caùc kyù hieäu, chöõ vieát taét

Danh muïc caùc baûng, bieåu, ñoà thò

Lôøi môû ñaàu………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 1

Chöông 1: Khaùi quaùt veà quaûn trò ruûi ro cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi

1.1. Ñaëc tröng trong hoaït ñoäng kinh doanh cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi………………………. 3

1.2. Caùc loaïi ruûi ro trong kinh doanh ngaân haøng…………………………………………………………………………….. 4

1.2.1. Ruûi ro tín duïng --------------------------------------------------------------5

1.2.2. Ruûi ro laõi suaát ---------------------------------------------------------------6

1.2.3. Ruûi ro thanh toaùn -----------------------------------------------------------6

1.2.4. Ruûi ro hoái ñoaùi --------------------------------------------------------------7

1.2.5. Caùc ruûi ro khaùc--------------------------------------------------------------8

1.3. AÛnh höôûng cuûa ruûi ro trong kinh doanh ngaân haøng …………………………………………………………..8

1.4. Quy trình tín duïng taïi caùc ngaân haøng thöông maïi ………………………………………………………….10

1.4.1. Laäp hoà sô ñeà nghò caáp tín duïng ----------------------------------------- 10

1.4.2. Phaân tích tín duïng -------------------------------------------------------- 11

1.4.3. Quyeát ñònh vaø kyù hôïp ñoàng tín duïng----------------------------------- 11

1.4.4. Giaûi ngaân ------------------------------------------------------------------ 12

1.4.5. Giaùm saùt tín duïng--------------------------------------------------------- 12

1.4.6. Thanh lyù hôïp ñoàng tín duïng--------------------------------------------- 13

1.5. Hoà sô tín duïng…………………….................................................................................................13

1.6. Quy trình phaân loaïi tín duïng ………………………………………………………………………………………………………..14

1.7. Quaûn trò ruûi ro tín duïng………………………………………………………………………………………………………………………20

1.7.1. Khaùi nieäm ----------------------------------------------------------------- 20

4

4

1.7.2. Caùc bieän phaùp quaûn lyù ruûi ro tín duïng --------------------------------- 21

1.8. YÙ nghóa cuûa heä thoáng chaám ñieåm tín duïng doanh nghieäp………………………………………………….24

Chöông II: Phaân tích heä thoáng chaám ñieåm tín duïng doanh nghieäp taïi caùc ngaân haøng thöông maïi

quoác doanh treân ñòa baøn tænh Laâm Ñoàng

2.1. Phaïm vi vaø muïc ñích cuûa vieäc chaám ñieåm tín duïng caùc doanh nghieäp………….............26

2.2. Caùc caên cöù ñeå chaám ñieåm tín duïng doanh nghieäp…………………………………………………………….…..26

2.3. Quy trình chaám ñieåm tín duïng taïi caùc NHTM quoác doanh Laâm Ñoàng………................27

2.3.1. Böôùc 1: thu thaäp thoâng tin ----------------------------------------------- 31

2.3.2. Böôùc 2: xaùc ñònh ngaønh ngheà, lónh vöïc saûn xuaát kinh doanh cuûa

doanh nghieäp --------------------------------------------------------------------- 32

2.3.3. Böôùc 3: chaám ñieåm quy moâ cuûa doanh nghieäp ----------------------- 32

2.3.4. Böôùc 4: chaám ñieåm caùc chæ soá taøi chính ------------------------------- 34

2.3.5. Böôùc 5: chaám ñieåm caùc tieâu chí phi taøi chính------------------------- 37

2.3.6. Böôùc 6: toång hôïp ñieåm vaø xeáp haïng doanh nghieäp ------------------ 45

2.3.7. Böôùc 7: trình pheâ duyeät keát quaû chaám ñieåm tín duïng vaø xeáp haïng

khaùch haøng------------------------------------------------------------------------ 48

2.4. AÙp duïng keát quaû xeáp haïng trong chính saùch tín duïng………………………………………………………….49

2.5. Ñaùnh giaù laïi ñieåm tín duïng vaø xeáp haïng doanh nghieäp……………………………………………………….55

2.6. Nhaän xeùt chung……………………………………………………………………………………………………………………………………..55

Chöông III: Moät soá ñeà xuaát goùp phaàn hoaøn thieän heä thoáng chaám ñieåm tín duïng doanh nghieäp taïi

caùc Ngaân haøng thöông maïi quoác doanh treân ñòa baøn tænh Laâm Ñoàng

3.1. Veà heä thoáng tieâu chí ñaùnh giaù vaø thang ñieåm söû duïng………………………………………………….………58

3.2. Veà troïng soá cuûa caùc tieâu chí vaø caùc chæ tieâu ñaùnh giaù…………………………………………………………..62

3.3. Moät soá ñeà xuaát khaùc………………………………………………………………………………………………………………………………64

Taøi lieäu tham khaûo ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….66

Phuï luïc ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….68

5

5

DANH MUÏC CAÙC KYÙ HIEÄU, CHÖÕ VIEÁT TAÉT

- NHNN: Ngaân haøng Nhaø nöôùc

- NHTM: Ngaân haøng thöông maïi

- NHNN&PTNT: Ngaân haøng Noâng nghieäp vaø Phaùt trieån Noâng thoân

- NHCT: Ngaân haøng Coâng thöông

- NHÑT&PT: Ngaân haøng Ñaàu tö vaø Phaùt trieån

6

6

DANH MUÏC CAÙC BAÛNG, BIEÅU, SÔ ÑOÀ

1. Baûng 1: Tyû leä ñeå xaùc ñònh giaù trò cuûa taøi saûn ñaûm baûo trong tính döï

phoøng

2. Baûng 2: Phaân haïng doanh nghieäp (NHNN&PTNT)

3. Baûng 3: Chaám ñieåm quy moâ doanh nghieäp (NHNN&PTNT vaø NHCT)

4. Baûng 4: Chaám ñieåm tín duïng theo tieâu chí löu chuyeån tieàn teä

(NHNN&PTNT vaø NHCT)

5. Baûng 5: Chaám ñieåm tín duïng theo tieâu chí naêng löïc vaø kinh nghieäm

quaûn lyù (NHNN&PTNT vaø NHCT)

6. Baûng 6: Chaám ñieåm tín duïng theo tieâu chí tình hình vaø uy tín giao dòch

vôùi NH (NHNN&PTNT)

7. Baûng 7: Chaám ñieåm tín duïng theo tieâu chí tình hình vaø uy tín giao dòch

vôùi ngaân haøng (NHCT)

8. Baûng 8: Chaám ñieåm tín duïng theo tieâu chí moâi tröôøng kinh doanh

(NHNN&PTNT vaø NHCT)

9. Baûng 9: Chaám ñieåm tín duïng theo tieâu chí caùc ñaëc ñieåm khaùc

(NHNN&PTNT)

10.Baûng 10: Tieâu chí thöù 5 cuûa NHCT veà caùc ñaëc ñieåm khaùc

11.Baûng 11: Baûng troïng soá aùp duïng cho caùc tieâu chí phi taøi chính

(NHNN&PTNT vaø NHCT)

12.Baûng 12: Baûng tieâu chuaån ñaùnh giaù caùc chæ tieâu phi taøi chính

(NHÑT&PT)

13.Baûng 13: Troïng soá cuûa caùc chæ tieâu taøi chính vaø phi taøi chính

(NHNN&PTNT)

7

7

14.Baûng 14: Troïng soá cuûa caùc chæ tieâu taøi chính vaø phi taøi chính (NHCT)

15.Baûng 15: Xeáp haïng doanh nghieäp (NHNN&PTNT vaø NHCT)

16.Baûng 16: Xeáp haïng doanh nghieäp (NHÑT&PT)

17.Baûng 17: Xeáp haïng doanh nghieäp chöa coù quan heä vôùi ngaân haøng

(NHÑT&PT)

18.Baûng 18: Chính saùch caáp tín duïng (NHNN&PTNT vaø NHCT)

19.Baûng 19: Phaân loaïi doanh nghieäp theo ngaønh ngheà

20.Baûng 20: Caùc chæ soá taøi chính aùp duïng chaám ñieåm caùc doanh nghieäp

ngaønh noâng, laâm, ngö nghieäp (NHNN&PTNT vaø NHCT)

21.Baûng 21: Caùc chæ soá taøi chính aùp duïng chaám ñieåm caùc doanh nghieäp

ngaønh thöông maïi, dòch vuï (NHNN&PTNT vaø NHCT)

22.Baûng 22: Caùc chæ soá taøi chính aùp duïng chaám ñieåm caùc doanh nghieäp

ngaønh xaây döïng (NHNN&PTNT vaø NHCT)

23.Baûng 23: Caùc chæ soá taøi chính aùp duïng chaám ñieåm caùc doanh nghieäp

ngaønh coâng nghieäp NN&PTNT vaø NHCT)

24.Baûng 24: Baûng tieâu chuaån ñaùnh giaù caùc chæ tieâu taøi chính doanh nghieäp

ngaønh noâng, laâm ngö nghieäp (NHÑT&PT)

25.Baûng 25: Baûng tieâu chuaån ñaùnh giaù caùc chæ tieâu taøi chính doanh nghieäp

ngaønh thöông maïi, dòch vuï (NHÑT&PT)

26.Baûng 26: Baûng tieâu chuaån ñaùnh giaù caùc chæ tieâu taøi chính doanh nghieäp

ngaønh xaây döïng (NHÑT&PT)

27.Baûng 27: Baûng tieâu chuaån ñaùnh giaù caùc chæ tieâu taøi chính doanh nghieäp

ngaønh coâng nghieäp (NHÑT&PT)

28.Baûng 28: Giaûi thích caùc tieâu chí phi taøi chính cuûa NHÑT&PT

29.Sô ñoà 1: Quy trình tín duïng taïi caùc ngaân haøng thöông maïi

8

8

LÔØI MÔÛ ÑAÀU

Vieät Nam ñaõ chính thöùc trôû thaønh thaønh vieân cuûa WTO, moät trong nhöõng

cam keát quan troïng cuûa Vieät Nam khi gia nhaäp WTO laø ngaønh ngaân haøng Vieät

Nam seõ phaûi môû cöûa roäng hôn theo ñuùng loä trình. Ngaân haøng laø lónh vöïc hoaøn

toaøn môû cöûa trong cam keát gia nhaäp WTO cuûa Vieät Nam, ñeán naêm 2010 lónh vöïc

ngaân haøng seõ môû cöûa hoaøn toaøn caùc dòch vuï cho khoái ngaân haøng nöôùc ngoaøi. Beân

caïnh vieäc gia nhaäp WTO, Vieät Nam vaãn tieáp tuïc trieån khai loä trình thöïc hieän

Hieäp ñònh cam keát veà öu ñaõi thueá quan coù hieäu löïc chung (CEFT/AFTA), tieán

trình thöïc hieän Hieäp ñònh song phöông Vieät – Myõ. Töø 2006-2010 Vieät Nam phaûi

thöïc hieän caùc cam keát trong khuoân khoå hieäp ñònh khung veà hôïp taùc thöông maïi

vaø dòch vuï cuûa ASEAN vaø Hieäp ñònh thöông maïi Vieät – Myõ nhö xaây döïng moâi

tröôøng phaùp lyù cho heä thoáng ngaân haøng Vieät Nam phuø hôïp vôùi thoâng leä quoác teá,

khoâng haïn cheá soá löôïng caùc nhaø cung caáp dòch vuï ngaân haøng treân laõnh thoå Vieät

Nam, khoâng haïn cheá veà soá löôïng dòch vuï ngaân haøng, khoâng haïn cheá vieäc tham

gia goùp voán cuûa phía nöôùc ngoaøi döôùi hình thöùc tyû leä phaàn traêm toái ña trong soá

coå phaàn nöôùc ngoaøi naém giöõ.

Nhö vaäy, beân caïnh nhöõng cô hoäi coù theå coù ñöôïc, thì heä thoáng ngaân haøng

Vieät Nam, ñaëc bieät laø caùc ngaân haøng thöông maïi quoác doanh, cuõng seõ phaûi

ñöông ñaàu vôùi nhöõng thaùch thöùc heát söùc to lôùn: Vieät Nam phaûi chaáp nhaän söï gia

taêng nhanh choùng cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi nöôùc ngoaøi coù nhieàu kinh

nghieäm vaø coù tieàm löïc taøi chính; Vieät Nam cuõng seõ phaûi baét buoäc thöïc hieän

chính saùch khoâng phaân bieät ñoái xöû giöõa caùc ngaân haøng trong nöôùc vaø ngoaøi nöôùc.

Thöïc teá ñoù daãn ñeán hoaït ñoäng kinh doanh trong lónh vöïc ngaân haøng trôû neân phöùc

taïp hôn, caïnh tranh trong lónh vöïc ngaân haøng caøng trôû neân quyeát lieät hôn trong

cuoäc ñua ñaùp öùng nhu caàu ngaøy caøng cao cuûa neàn kinh teá vaø cuøng vôùi noù laø möùc

ñoä ruûi ro cuõng taêng leân.

Trong boái caûnh ñoù, yeâu caàu ñaët ra ñoái vôùi caùc ngaân haøng thöông maïi trong

nöôùc laø nhanh choùng caûi tieán, ñoåi môùi quy trình hoaït ñoäng, quy trình quaûn lyù sao cho