Phân tích cơ hội tham gia chương trình REDD cho người dân vùng đệm khu bảo tồn thiên nhiên Thần Sa - Phượng Hoàng huyện Võ Nhai, Thái Nguyên

Vi Thùy Linh Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 112(12)/1: 79 - 84

79

PHÂN TÍCH CƠ HỘI THAM GIA CHƯƠNG TRÌNH REDD CHO NGƯỜI DÂN

VÙNG ĐỆM KHU BẢO TỒN THIÊN NHIÊN THẦN SA - PHƯỢNG HOÀNG

HUYỆN VÕ NHAI, THÁI NGUYÊN

Vi Thùy Linh*

Trường Đại học Khoa học - ĐH Thái Nguyên

TÓM TẮT

REDD- Reducing Emission from Deforestation and Forest Degradation là giải pháp tích cực giảm

tình trạng mất rừng và suy thoái rừng cho các nước đang phát triển. REDD được xem là chiến lược

chống biến đổi khí hậu quan trọng và hiệu quả trong bối cảnh hiện nay. Tình trạng suy thoái rừng

tại khu bảo tồn thiên nhiên Thần Sa- Phượng Hoàng đã và đang diễn ra một cách nghiêm trọng.

Giải quyết vấn đề này như thế nào? Khu vực nghiên cứu có những điều kiện để tham gia REDD

không? Kết quả nghiên cứu cho thấy khu vực nghiên cứu đáp ứng khá tốt các tiêu chí và có thể là

địa bàn thực thi REDD.

Từ khóa: REDD, Thần Sa - Phượng Hoàng, Võ Nhai, chi trả dịch vụ, môi trường, rừng.

MỞ ĐẦU

*

Rừng có vai rất quan trọng đối với sự sống

trên hành tinh của chúng ta. Hiện nay, nguồn

tài nguyên này đang bị suy giảm mạnh, là

nguyên nhân quan trọng làm thay đổi khí hậu

toàn cầu.

REDD là sáng kiến được coi như giải pháp

thiết thực trong bối cảnh biến đổi khí hậu toàn

cầu. Báo cáo của Hội đồng liên chính phủ về

Biến đổi khí hậu (IPCC) đã chỉ ra rằng phá

rừng gây ra 18-20% lượng khí thải nhà kính

trên toàn thế giới. Con số này lớn hơn tổng số

các bon thải ra từ giao thông toàn thế giới [3],

[6]. Vì thế, sáng kiến REDD được hình thành

từ ý tưởng giản đơn ban đầu là trả tiền cho

các nước đang phát triển để làm giảm phát

thải khí CO2 từ nghề rừng. Việt Nam là một

trong những quốc gia trên thế giới được

Chương trình REDD của Liên hợp quốc (UN￾REDD) lựa chọn và hỗ trợ xây dựng và thực

hiện thí điểm chiến lược quốc gia về REDD

từ năm 2009 nhằm thử nghiệm và thể chế hóa

REDD.

KBT thiên nhiên Thần Sa thuộc phạm vi hành

chính huyện Võ Nhai, tỉnh Thái Nguyên. Khu

bảo tồn có nhiều hệ sinh thái điển hình của

vùng núi đá, có tính đa dạng sinh học cao với

nhiều nguồn gen động- thực vật quý hiếm

* ĐT: 0914400428; Email: [email protected]

mang giá trị to lớn trong duy trì cân bằng sinh

thái [1]. Những năm gần đây tình trạng suy

thoái và mất rừng do khai thác quá mức đã và

đang diễn ra hết sức nghiêm trọng tại khu bảo

tồn. Nếu như người dân tại vùng đệm Khu

bảo tồn Thần Sa - Phượng Hoàng có một sinh

kế ổn định, áp lực tới tài nguyên rừng nơi đây

sẽ được giảm nhẹ. Trong bối cảnh hiện tại,

việc tham gia vào chương trình chi trả môi

trường đặc biệt là REDD có thể là một giải

pháp tốt nhằm phát triển bền vững khu vực

nghiên cứu.

PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

Để thực hiện nội dung nghiên cứu tác giả sử

dụng các phương pháp: Tham khảo ý kiến

chuyên gia, tổng hợp nghiên cứu những tài

liệu liên quan. Đặc biệt đề tài sử dụng một

số công cụ PRA: Đi lát cắt, sơ đồ tài

nguyên, sơ đồ Venn, điều tra phỏng vấn

trực tiếp các hộ gia đình tiêu biểu trong khu

vực nghiên cứu, tham vấn ý kiến của các

bên liên quan ở địa phương.

KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU

Tiêu chí chung khi lựa chọn địa bàn tham

gia REDD tại Việt Nam

Việt Nam là một điểm nghiên cứu thú vị cho

REDD vì một số lý do: Một là, độ che phủ

rừng của Việt Nam đang tăng lên nhưng chất

lượng rừng lại giảm. Hai là, khác với một số

nước, ở Việt Nam, REDD được xem như là