Phân loại vi sinh bằng Sinh Học Phân Tử 1

Bài 12 Phân loại vi sinh bằng Sinh Học Phân Tử

1. Khái quát về các phương pháp phân loại vi sinh vật

truyền thống:

Trước đây công tác phân loại vi sinh vật vẫn dựa căn bản trên các đặc tính

hình thái, sinh lý và hóa vi sinh vật: nhuộm, hình dạng tế bào khuẩn lạc, khả

năng di động, nhu cầu dinh dưỡng, khả năng sinh acid trong môi trường cũng

như sắc tố tạo thành v.v..Các đặc trưng này đôi khi cũng bộc lộ những hạn chế

do các đặc tính được dùng cho nhóm vi sinh vật này (Enterobacteriaceae)

nhưng lại không có ý nghĩa đối với nhóm khác (vi khuẩn gram âm - gram

negative bacteria). Hạn chế của các phương pháp phân loại truyền thống dẫn

đến nhiều trường hợp phải xác định lại tên phân loại của một số vi sinh vật. Từ

trước đến nay, đơn vị cơ bản của định tên vi sinh vật là loài, bao gồm nhóm

các cơ thể có mức độ tương đồng cao về các đặc điểm hình thái.

Các phương pháp dựa trên các phản ứng sinh hóa:

Từ những hạn chế của việc xác định các đặc tính hình thái dẫn đến nhiều

nghiên cứu tập trung vào các phản ứng sinh hóa đặc trưng cho các vi sinh vật

riêng biệt. Sự khác biệt của các phản ứng có ý nghĩa cho phân loại các vi sinh

vật.

- API20E KIT,

nguyên tắc: dựa vào 20 phản ứng khác nhau. Nói chung hiện nay có nhiều

nơi vẫn dùng kỹ thuật này nhưng nhìn chung kết quả cũng còn nhiều

sai số do nhiều nguyên nhân khác nhau: cụ thể trong các trường hợp

gene quyết định phản ứng sinh hóa nằm trong plasmid lại bị mất do

nhiều nguyên nhân khác nhau như tuổi tế bào, lượng giống cấy hay

thay đổi trong quá trình nuôi cấy dẫn đến sai khác và làm sai kết quả.

- Phân biệt bằng thực khuẩn thể:

Các vi khuẩn có độ mẫn cảm với thực khuẩn thể khác nhau. Có thực khuẩn

thể xâm nhiễm làm tan tế bào ngay lập tức để sau đó thực khuẩn thể

nhân lên thành các hạt trong tế bào chủ, trong khi đó với một số vi

khuẩn thì thực khuẩn thể xâm nhiễm nhưng lại không làm tan tế bào vi

khuẩn và chúng cùng tồn tại với tế bào vật chủ. Dựa vào sự khác biệt

này mà người ta dùng các thực khuẩn thể khác nhau để phân biệt các

đối tượng vi khuẩn nghiên cứu.

Tuy nhiên, phương pháp này cũng bộc lộ một số nhược điểm khó giải

quyết là các đặc tính mẫn cảm của vi khuẩn với thực khuẩn thể lại thay

đổi do điều kiện ngoại cảnh hoặc là vi khuẩn lại có mức độ mẫn cảm

khác nhau đối với các thực khuẩn thể khác nhau. Mặt khác nữa, thực

khuẩn thể rất dễ thay đổi các đặc tính do đó cũng làm thay đổi cơ chế

xâm nhiễm vào vi khuẩn chủ.