Phác thảo Miền đất võ - Viết Hiền ppt

Phác thảo Miền đất võ - Viết Hiền

Bình Định xưa vốn thuộc đất Việt Thường Thị. Năm Hồng Đức thứ nhất

đời nhà Lê (Canh Thìn -1470), sau khi vua Lê Thánh Tông mở đất vào Chiêm

Thành, đến núi Thạch Bi, chia đất này làm 3 huyện Bồng Sơn, Phù Ly và Tuy

Viễn, đặt phủ Hoài Nhơn, lệ vào Quảng Nam thừa tuyên. Năm Nhâm Dần thứ

45 (Lê Hoàng Định thứ 5 -1602) phủ Hoài Nhơn đổi tên thành phủ Qui Nhơn.

Năm Tân Mão (1771), 3 anh em Tây Sơn: Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ, Nguyễn

Lữ dấy binh khởi nghĩạ Năm Quý Tỵ (1773), Nguyễn Nhạc đánh chiếm được

Qui Nhơn. Ông xưng vương và đổi tên thành Chà Bàn cũ của Chiêm Thành là

Hoàng Đế thành. Năm Kỷ Mùi (1799), Nguyễn Ánh chiếm thành Qui Nhơn,

đổi tên thành Bình Định. Năm 1802, sau khi chiếm lại cơ nghiệp từ tay Nhà Tây

Sơn, Gia Long cho đổi Bình Định thành dinh, rồi thành trấn (1808). Đến

năm Minh Mạng thứ 13 (1832) lại đổi trấn Bình Định thành tỉnh. Danh xưng

Bình Định tỉnh bắt đầu từ đó.

Cũng như nhiều vùng đất khác của Việt Nam, Bình Định từng trải qua

bao cuộc binh đao khói lửa, những cuộc nội chiến, ngoại xâm. Năm 1527, Mạc

Đăng Dung cướp ngôi của Lê Chiêu Tông. Đất nước lâm vào cảnh “nhị triều

Mạc -Trịnh”. Nghe theo lời sấm truyền “Hoành sơn nhất đái, vạn đại dung

thân” của trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm, Nguyễn Hoàng chạy vào phía Nam,

thực hiện cuộc mở đất, thu phục nhân tâm, chiêu mộ hiền tài, nuôi chí báo thù.

Trong suốt 45 năm (từ 1627 đến 1672), cuộc “tương tàn” giữa 2 họ Mạc - Trịnh

đã đẩy người dân vô tội vào chốn điêu linh. Hết cuộc chiến Mạc - Trịnh, lại đến

Trịnh -Nguyễn phân tranh. Dân tình vì thế càng khốn khổ, đau thương. Nhiều

cuộc khởi nghĩa nổ ra ở khắp mọi nơi chống lại triều đình. Song, những cuộc

khởi nghĩa đó cuối cùng cũng đều thất bạị Không ít lãnh tụ, tướng lĩnh bị truy

lùng, trả thù. Nhiều anh hùng, nghĩa sĩ phải lui về ở ẩn, hoặc lang bạt kỳ hồ vào

vùng đất phía Nam. Đất Qui Nhơn trở thành nơi qui tụ anh hùng tứ chiếng và cả