Thư viện tri thức trực tuyến
Kho tài liệu với 50,000+ tài liệu học thuật
© 2023 Siêu thị PDF - Kho tài liệu học thuật hàng đầu Việt Nam

Path verbs in vietnamese
Nội dung xem thử
Mô tả chi tiết
NG6N NGtr & Dfifi S6NG S6 1 (243)-2016
INGON NGOr HQC VA VIET NGg HQ^
DONG Ttr CHI DronVG DI TRONG TIENG VIET
PATH VERBS IN VIETNAMESE
HOANG TUYlfeT MINH
(PGS.TS; Vifn D?! hpc Md Kk Ngi)
Abstract: This study shows that the Path component is a frequent component in
Vietnamese motion verbs. All the common Path categories that have been identified in the
literature are present in the Vietnamese motion verb lexicon. Some Vietnamese motion verbs
seem to confiate more than one Path categories. Distribution of Path categories in
Vietnamese verbs is not equal, with categories showing deixis having higher frequencies.
Key words: motion verbs; path; semantic component; semantic category.
l.Mddau
Cdc ngdn ngii khac nhau cd cdch thiic
khac nhau dk ma hda cdc thanh t6 ng^a eda
dOng tiJr chuyen dpng. Bk 1dm r5 nhung chi
tiet nghia dupe ma hda frong cdc d$ng tii
chuyen d^ng, cdc nhd ngJiiSn cdu thudng
ehia cdc chi tiet nghia thdnh nhi^u phgm trii
ngbia khac nhau. Cho den nay, trgn thi gidi
da cd nhilu cdng trinh nghiSn cdu ve cdc
dpng tir chuyen dpng vd cdc phgm trii nghia
cua thdnh to nghia chi Dudng di dupe md
hda trong cac d$ng tii chuyin d$ng trong cdc
ngdn ngQ: khac nhau d\ra tr^n hirdng tilp clin
nay. Tuy nhien d Vi$t Nam, hudng tilp c§n
nay cdn rat mdi m£. Nghien cdu nay ci^
chung tdi nhdm xdc dinh nhiing dilm dgc
tnmg cua cac dpng td mS hda Dudng di eda
chuyin dpng trong tiing Vi$t dudi gdc nhin
cua ng6n ng& hpc tri nh ^ d^c bi$t chti •^
den t ^ sd xudt hi^n cija thdnh t6 nghTa chi
Dudng di, cac pham trii nghia dupe md h6a,
phdn b6 ciia cdc pham trii nghia, vd khd ndng
ma h6a cac phgm trCi nghia chl Dudng di ciia
cdc dOng tir chuyin dpng frong tieng Vi$t.
2. Lfch su* vin de
Theo Tahny (2000), mpt s\r tinh chuyen
dpng Id mpt tinh huong frong do cd mpt
chuyin dOng vd mOt dilm quy ehieu. M^t s\r
tinh chuyin d^ng co bdn gom cd m0t th\rc
ihl, dupe gpi la Hinh (Figure) chuyin dpng
ho$c dupe dinh v\ so vdi m$t th\rc the khdc -
thvrc thi quy chilu dupic gpi la Nin
(Ground). Mpt s\r tinh chuyin dOng cd thi
dupe phdn tich d\ra vao b6n thanh tl nghia
CO bdn. dd Id Hhih, Ndn, Dudng di (Path) vd
Chuyen dOng (Motion). Thanh to nghia
Dudng di chi dudng di ho$c dilm dinh vj
eda Hmh so vdi Ndn. Thdnh tl nghia
Chuyin dpng till hi§n chinh s\r chuyin dOng
ho?ic s\r dinh vi. Ngodi cdc thanh t6 nghia
bdn ttong ndy, mpt s\r tinh chuyen dOng cdn
c6 thi c6 lidn quan din mpt Dong spr tinh
bdn ngodi (Co-event), tiiudng Id mang theo
mli quan h§ chi Nguydn nhdn (Cause) ho$c
Cdch thiic (Manner).
Tahny cho rdng, chiing ta cd thi phdn l§p
cdc thdnh to khdc nhau trong trudng nghia
vd tiudng bilu dgt ngdn ngft. Theo tdc gid,
mpt thdnh tl nghia ndo dd thudng cd mli
quan h$ mgt tiiilt vdi mOt eiu tiiic bl m§t
ndo dd, nhung khdng phdi la quan h$ mOtmOt Vi dv frong tiing Anh, mdt dpng td
chuyin dpng (c4u tiiic bl m$t) cd thi ma hda
cdc thdng tin khdc nhau: cdch tiiiic eda
chuyin d^ng ( vi d\i hop "nhdy Id cd"),
nguyen nhdn cua chuyin dpng (vf dy kick
"dd") vd dudng di cua chuyin d0ng (vi dv
exit "di ra"). Mdt khdc, ylu th EKrdng di eda