Ôn TN12-Tần số alen quần thể

Tần số alen quần thể

Với một quần thể bất kì với thành phần kiểu gen:

AA ; Aa ; aa.

Tổng số cá thể của quần thể là n.

Khi đó, gọi f(A), f(a) lần lượt là tần số alen A,a; f(AA), f(Aa), f(aa) lần lượt là tần số kiểu gen AA, Aa, aa

tính theo công thức:

Tần số kiểu gen bằng tỉ lệ một kiểu gen trên tổng số kiểu gen có thể có trong quần thể.

Ta có:

f(A) = = + = f(AA) + f(Aa) = p(A)

Tương tự, f(a) = f(aa) + f(Aa) = q(a)

Ví dụ: 1 quần thể cho: 0.4AA; 0.2Aa; 0.4aa. Có tần số A = 0.4+1/2 x 0.2 = 0.5. tương tự với tần số của a.

* Khi đề bài cho một quần thể và hỏi quần thể đó có cân bằng không, thì việc của bạn không phải là xem

p+q có bằng 1 hay không, mà sau khi tính được p(A) và q(a) thì bạn phải xem f(AA) có bằng hay

không; f(Aa) có bằng 2pq hay không và f(aa) có bằng hay không. Nếu bằng thì quần thể cân bằng và

ngược lại.

Ví dụ: cũng ở quần thể phía trên. Rõ ràng có rất nhiều quần thể có cùng tần số alen A=a=0.5. Có thể là

quần thể 0.3AA, 0.4Aa; 0.3aa cũng thỏa mãn. Tuy nhiên trong thực tế chỉ có 1 quần thể được gọi là cân

bằng di truyền, ấy là khi quần thể đó có thành phần kiểu gen AA=0.25; Aa=0.5; aa=0.25.

* Trạng thái cân bằng di truyền của quần thể:

- Nếu 1 quần thể không cân bằng thì sau một thế hệ giao phối ngẫu nhiên, quần thể sẽ có thành phần kiểu

gen: (AA) + 2pq(Aa) + (aa) = quần thể cân bằng.

- Nếu quần thể tiếp tục giao phối ngẫu nhiên thì các thế hệ kế tiếp không những tần số alen không đổi mà

tần số các kiểu gen cũng được duy trì ổn định. Đó được gọi là trạng thái cân bằng của quần thể.

- Quy luật Hacdi-Vanberg cũng áp dụng cho gen trên NST giới tính. Tuy nhiên khác với gen trên NST

thường, trạng thái cân bằng di truyền của quần thể không được thiết lập ngay sau một thế hệ. Vì NST Y

không mang gen, ta có:

f( Y) = p(A); f( Y) = q(a)

Tần số các kiểu gen ở phần các cá thể cái:

(AA) + 2pq(Aa) + (aa)