Ô nhiẽm môi trường nông thôn bài toán nan giải tai huyện Định Hóa tỉnh Thái Nguyên

T¹p chÝ Khoa häc & C«ng nghÖ - Sè 3(47) Tập 2/N¨m 2008 – Tổng quan - Thông tin - Trao đổi

125

¤ nhiÔm m«i tr−êng n«ng th«n – bµi to¸n nan gi¶i t¹i

HuyÖn §Þnh Ho¸ – tØnh Th¸i Nguyªn

§ç ThÞ Lan - Ph¹m Th¸i Hµ

(Tr−êng §H N«ng L©m - §H Th¸i Nguyªn)

1. §Æt vÊn ®Ò

HiÖn nay vÊn ®Ò « nhiÔm m«i tr−êng ngµy cµng trë nªn næi cém vµ trë thµnh th¸ch thøc

cña quèc gia vµ toµn thÕ giíi. M«i tr−êng ®ang kªu cøu, ®9 ®Õn lóc chóng ta ph¶i hµnh ®éng.

ViÖt Nam lµ mét n−íc ®ang trªn ®µ ph¸t triÓn m¹nh mÏ, c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸ -

hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n−íc ®9 ®em l¹i bé mÆt thËt sù khëi s¾c. §Æc biÖt, sau khi chÝnh thøc trë thµnh

thµnh viªn cña WTO th× ®Êt n−íc ta ®9 chøng tá tiÒm n¨ng ph¸t triÓn, hoµ m×nh vµo xu thÕ ®i lªn

cña toµn cÇu. Tuy nhiªn, mÆt tr¸i cña sù ph¸t triÓn lµ m«i sinh bÞ huû ho¹i, hµng lo¹t c¸c vÊn ®Ò

m«i tr−êng bøc xóc. Trong thêi gian gÇn ®©y ®9 cã nhiÒu c«ng tr×nh nghiªn cøu ®¸nh gi¸ vÒ t×nh

tr¹ng m«i tr−êng nh−ng hÇu hÕt c¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu ®ã ®Òu tËp trung ë c¸c khu c«ng

nghiÖp, c¸c nhµ m¸y vµ c¸c ®« thÞ. Cßn vÊn ®Ò m«i tr−êng ë n«ng th«n, vïng s©u vïng xa th× hÇu

nh− ch−a ®−îc quan t©m vµ ®¸nh gi¸ ®óng møc. §Æc biÖt lµ ë c¸c n−íc nghÌo vµ c¸c n−íc ®ang

ph¸t triÓn, « nhiÔm m«i tr−êng n«ng th«n hiÖn nay ®ang x¶y ra kh¸ phæ biÕn vµ nguy c¬ t¨ng cao

do nÒn kinh tÕ kh«ng ®ñ kh¶ n¨ng ®Ó ®Çu t− nghiªn cøu vµ gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò m«i tr−êng nãi

chung vµ m«i tr−êng n«ng th«n nãi riªng, ¶nh h−ëng trùc tiÕp ®Õn chÊt l−îng cuéc sèng ng−êi d©n.

ViÖt Nam hiÖn nay cã kho¶ng 76% d©n sè ho¹t ®éng n«ng nghiÖp, viÖc ®Çu t− gi¶i quyÕt c¸c

vÊn ®Ò vÒ « nhiÔm m«i tr−êng n«ng th«n lµ hÕt søc cÇn thiÕt. Song, ®Ó cã ®−îc nh÷ng biÖn ph¸p gi¶i

quyÕt chÝnh x¸c vµ hiÖu qu¶ th× cÇn ph¶i nghiªn cøu vµ ®¸nh gi¸ ®óng møc. Tõ thùc tÕ ®ã, chóng t«i

tiÕn hµnh nghiªn cøu ®Ò tµi: “Nghiªn cøu vµ ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng « nhiÔm m«i tr−êng ë xv Béc Nhiªu

– huyÖn §Þnh Ho¸ - tØnh Th¸i Nguyªn” nh»m t×m hiÓu vÒ thùc tr¹ng m«i tr−êng n¬i ®©y.

2. HiÖn tr¹ng m«i tr−êng x· Béc Nhiªu

Béc Nhiªu lµ x9 135 n»m ë phÝa nam cña huyÖn §Þnh Ho¸, tØnh Th¸i Nguyªn. §Æc thï

cña x9 lµ mét x9 n«ng th«n miÒn nói vµ ®êi sèng nh©n d©n trong x9 chñ yÕu dùa vµo ho¹t ®éng

s¶n xuÊt n«ng l©m nghiÖp víi tØ lÖ hé nghÌo trong x9 theo tiªu chuÈn míi hiÖn chiÕm 39,5%.

Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Ò tµi, chóng t«i ®9 tiÕn hµnh ®iÒu tra pháng vÊn 30 hé d©n c¸c

xãm Chó 1, §×nh, RÞn 1, ®ång thêi lÊy vµ ph©n tÝch mÉu ®Êt, n−íc. KÕt qu¶ ®iÒu tra cho thÊy

®iÒu kiÖn vËt chÊt vµ cuéc sèng cßn ch−a ®¶m b¶o, thªm n÷a lµ tr×nh ®é d©n trÝ ch−a cao, hÇu hÕt

chØ häc hÕt cÊp 2 cho nªn ng−êi d©n ch−a ý thøc vµ chó träng vµo c«ng t¸c b¶o vÖ m«i tr−êng.

Qua pháng vÊn vµ quan s¸t, cã thÓ thÊy c¸c ®iÒu kiÖn sinh ho¹t vµ vÖ sinh cña ng−êi d©n

n¬i ®©y kh«ng ®¶m b¶o. VÒ khu vÖ sinh gia ®×nh cña c¸c xãm th× hÇu hÕt c¸c hé ®−îc ®iÒu tra

®Òu sö dông hè xÝ mét ng¨n kh«ng ®¶m b¶o vÖ sinh, trong ®ã cao nhÊt lµ xãm RÞn 1 – 90%, cßn

l¹i xãm Chó 1- 76,9% vµ §×nh-71,4%, riªng xãm Chó 1 cßn cã 7,7% sè hé ®iÒu tra ®i vÖ sinh tù

do. ChÝnh diÒu kiÖn vÖ sinh nh− vËy rÊt dÔ dÉn ®Õn c¸c lo¹i bÖnh vÒ ®−êng tiªu ho¸.

VÒ cung cÊp n−íc s¹ch, 100% sè hé ®iÒu tra t¹i 3 xãm dïng n−íc giÕng lµm n−íc ¨n

uèng vµ sinh ho¹t hµng ngµy. Tuy nhiªn, kho¶ng c¸ch tõ giÕng ¨n ®Õn khu vÖ sinh gia ®×nh vµ

chuång tr¹i kh«ng ®¶m b¶o. Theo Côc B¶o vÖ m«i tr−êng (2004) th× kho¶ng c¸ch tèi thiÓu ®¶m