Nuôi con bằng sữa mẹ

BAO NGỌC

BẢO NGỌC

NUÔI CON

bằng SỮA MẸ

NHÀ XUẤT BẢN PHƯƠNG ĐÔNG

LỜI DẨN

Có phải bạn đang vạch kế hoạch nuôi bé bằng sữa niẹ

hay đã bắt dầu nuôi bé bằng sữa mẹ, và bạn muốn biết

thay đổi cách cho bú tùy theo thời gian'? Bạn có vấn đề cần

giải quyết, bạn muốn biết giải quyết như thế nào? Có phải

bạn vẫn chưa quyết định nuôi bé bằng sữa mẹ, không biết

nuôi bé bằng sữa mẹ có gì tốt cho bạn và bé? Quyển sách

này sẽ giúp cho bạn giải quyết những vấn đề này.

Chắc chắn rằng, nuôi con bằng sữa mẹ là một sự lựa

chọn tốt cho cả bạn và bé. Như chúng tôi đã thấy, dù đối

với sản phụ hay bé, dù hiện tại hay tương lai, nuôi con

bằng sữa mẹ đều được chứng minh là tốt nhất. Cho bú

bằng sữa hộp, có lúc gọi là cho bú bằng sữa bình, cho bú

kết hợp, về mặt dinh dưỡng không thể bằng cho bú bằng

sữa me.

NUÒI CON BẰNG SỮA MẸ - 5

i ĩ MỘT HÀNH VI BẢN NĂNG

Cho bé bú sữa mẹ có ý nghĩa đặc biệt về m ặt tình cảm và tinh

thần đối với người mẹ và bé. Nếu cho bú thuận lợi, bạn sẽ cảm thấy

thành công. Nhiều người mẹ khi nhớ về giai đoạn này thường cảm

thấy hài lòng và sung sướng.

Nuôi con bằng sữa mẹ là một hành vi bản năng. Từ lúc mang

thai, cơ thể của bạn đã chuẩn bị nuôi con bằng sữa mẹ. Dưới tác dụng

của kích thích tố, tuyến vú bắt đầu chuẩn bị các tổ chức và huyết quản,

tuyến dịch limpha... cần th iết cho sự sản xuất và tồn trữ sữa. Do đó,

bầu vú có lúc sẽ cảm thấy đau đớn.

Vùng có màu sậm quanh đầu vú hoặc tuyến mỡ dưới quầng vú

thay đổi càng rõ ràng hơn để giữ sự mềm mại cho đầu vú. Trên thực

tế, trong thời gian đầu mới có thai, bộ ngực đã thay đổi làm cho bạn

cảm thấy mình đã mang thai, thậm chí trước khi bạn phát hiện mình

đã ngừng kinh. Vào thời kỳ sau, ngực của bạn sẽ căng lớn, có thể bạn

sẽ thấy sữa non tiết ra. Sữa non là sữa bé bú sau khi ra đời được một

ngày, chất dinh dưỡng phong phú, bé không bú, sữa cũng tiết ra. Cho

nên, tấ t cả đã được chuẩn bị xong trước khi bạn chưa quyết định nuôi

con bằng sữa mẹ, đó là điều rấ t tự nhiên.

6 - NUÔI CON BẰNG SỮA MẸ

^ BẮT ĐÂU CHO BÚ SỮA MẸ

Một đứa bé khỏe m ạnh đủ

tháng sẽ bú r ấ t khỏe, sau khi sanh

có th ể cho bú bằng sữa mẹ. Nó có

một loại phản xạ “tìm kiếm ” thuộc

bản năng, nó có th ể xoay đầu và

miệng, tìm bầu vú của người mẹ để

bú.

Điều đó không có nghĩa là cho

con bú sữa mẹ là chuyện sung sướng

và dễ chịu, bạn cũng không gặp khó

khăn gì cả. Đây là một bản năng,

nhưng đối với mẹ và bé, cách cho bú

không phải sinh ra đã biết. Mẹ và

bé cần phải học, đối với một số người, nắm bắt kiến thức này chỉ cần

vài giây, th ậm chí hầu như chẳng cần phí sức học cũng biết. Công

bằng mà nói, quá trìn h này có th ể diễn ra rấ t ngắn. Đối với đa sô

người, đây có thế’ là một sự thử thách. Tại sao phải làm như thế? Tại

sao đã chuẩn bị ổn cả, nhưng thực hiện không dễ? Trên thực tế, nuôi

con bằng sữa mẹ chịu ảnh hưởng bởi nhiều nhân tố.

NUÔI CON BẰNG SỮA MẸ - 7

Dưới đây là m ột vài nhân tố:

Bé sinh sớm nên chưa có phàn xạ tốt.

Sau khi sinh, mẹ hoặc bé phái trị bệnh, nên phải chậm cho bú

bằng sữa mẹ.

Trong quá trin h sinh, sứ dụng tlmốc giảm đau có thề là cho bé

thích ngủ hoặc không có plián ứng với sự vật xung quanh.

Tư thê thiếu thoải mái sè khiên cho người mọ đau dớn khi cho

con bú.

Một số sản phụ không biết tư th ế nào cho bú là hợp lý.

Cảm thấy khó khàn khi cho con bú, thái độ tiêu cực ánh hưởng

lòng tự tin của người mẹ.

Thiếu kiến thức về việc nuôi con bàng sữa mẹ sẽ khiên cho các

bà mẹ lúng túng.

Không được úng hộ và khích lệ, người mẹ sẽ m ất tự tin.

Một số biệir pháp của bệnh viện (như tách bé khỏi mẹ) sẽ ảnh

hướng đến quá trình nuôi con bằng sửa.

Nếu chăm sóc bé theo phương pháp cứng nhắc cũng sẽ ánh

hướng đến việc nuôi con bằng sửa mẹ.

Điều hiếm thấy hơn là một số dị tậ t cùa cơ thê hay các vấn đề

khác sẽ ảnh hưởng đến việc nuôi con bằng sữa mẹ. Ví như, bé sứt môi

hoặc hở hàm ếch không thể bú sữa mặc dù có lúc cũng có cách giải

quyết. Ngoài ra, những bà mẹ có đầu vú lõm vào trong cần phái được

giúp đỡ rất nhiều để bé có thể ngậm được dầu vú.

Có lúc việc cho bú diễn ra không thuận lợi vì một số nguyên

nhân mà chúng ta không biêt được, bé không chịu bú hoặc khóc rất dừ

cũng phải cho bú. Vì thế, trong cuôn sách này chúng ta sè tháo luận

những cám giác này, những khó khăn thường gặp hoặc không thường

thường gặp này.

8 - NUÔI CON BANG SIÍA MẸ

tV k h íc h lệ n u ô i c o n b ằ n g s ữ a m ẹ

Thè ký 20, vì sự ra đời cùa các loại núni vú vá sửa, nuôi con

bằng sữa mẹ có xu hướng giám. Nhưng gần đáy, vi người ta ra sức

tuyên truyền những đicu lợi cua việc này nên xu hướng đó đã được

kiềm chế, thậm chí chuyên biến ngược lại.

Nhưng kỹ Iihng cho con bú đả bị lơ là, hiện nay nhiều bà mẹ

thấy rằng mẹ hoặc bà ngoại cùa họ rấ t ít hiêu biết về chuyện nuôi con

bằng sữa mẹ, không thể giúp đỡ nhiều cho họ. Nhiều chuyên gia sức

khóe cũng không được huấn luyện đế giúp đỡ các bà mẹ trong vấn đề

này. M ặt khác, chúng ta có thê thấy m ạng lưới giao tiếp giữa các bà

mẹ đã được xây dựng, điều đó giúp ích cho việc truyền bá các thòng tin

dũng đắn, khi cần, họ có thế được giúp đỡ một cách thân thiện, đầy

khích lệ.

Quyển sách này cũng có thể bù dắp những khiếm khuyết về mặt

này, tức là ủng hộ và khắng dịnh rằng những điều bạn làm sè có lợi

cho ban và bé.

NUÕI CON BẰNG SỮA ME - 9

10 - NUÔI CON BẰNG SỮA MẸ

Chương 1

CHỌN LựA NUÔI CON BẰNG s ữ a m ẹ

Từ xưa loài người đã biết nuôi con bằng sữa mẹ, tuy hiện nay có

nhiều loại sữa thay cho sữa mẹ rất rẻ nhưng da số các bà mẹ vẫn chọn

cách nuôi con bàng sữa mẹ, ít nhất là trong những ngày dầu bé ra đời,

bởi vỉ họ hiểu ràng sữa mẹ là tốt nhất.

Nuôi con bàng sữa mẹ không những cho bé một bắt đầu đầy

khỏe mạnh, giàu dinh dưỡng, nó cũng là một cách tiếp cận với bé đầy

ấm áp, tỉnh thương, giúp bé cảm thấy an toàn vá được chăm sóc.

Trong chương này sẽ cho bạn biết vài ưu điểm đối với sức khỏe

và sự trưởng thành của bé khi bạn cho bé bú bằng sữa mẹ và điều đó

sẽ ảnh hưởng như th ế nào đối với sức khỏe của bạn. Chúng tôi sẽ trả

lời các câu hỏi thắc mắc của các bà mẹ về việc cho con bú bàng sữa mẹ

và đưa ra m ột sô tài liệu tham khảo.

M ỘT KHỞI ĐẦU KHỎE MẠNH

Nuôi con bằng sữa mẹ tức là cho bé bú sữa người. Các loại sữa

khác mà bé có th ể bú được là sữa bò, có lúc cũng dùng sữa dê hoặc sữa

đậu, những loại sữa này thường được gọi là sữa phối hợp. Xem ra

những loại sữa này rấ t khoa học, nhưng trên thực tế, chúng phải trải

qua một quá trìn h chê biến mới có thể giữ cho hệ thống tiêu hóa của

bé đươc an toàn.

NUÔI CON BẰNG SỮA MẸ - 11

Thế nhưng, những loại sữa được chế biến hỗn hợp khác với sữa

người. Sữa người mang tính đặc thù, nó đã được biến đôi đế phù hợp

cho sự sinh trướng và phát triển cua bé. Sữa cứa các loại động vật

khác không giống, sữa cứa chúng lý tướng cho con cLÍa chúng, nhưng

không lý tướng cho con của chúng ta.

Thực vậy, cho bé bú băng sữa mẹ có ưu th ế đặc thù, sữa phôi hợp

không có ưn thê này. Cho bé bú bàng sữa mẹ có thể giúp cho bé tránh

được các loại bệnh, còn cho bé bú bằng các loại sữa khác có thể đem

đến ngưy hiểm cho bé. Do đó, nnôi con bằng sữa mẹ có th ể trán h

^ SỮA MẸ KHÁC GÌ VỚI SỮA PHÔI HỢP?

Tỷ lệ th àn h phần dinh dường của sữa mẹ khác với sữa phối hợp.

Lấy ví dụ, hàm lượng anbumin trong sữa người bầng một nứa loại sữa

phối hợp được chê ra từ sữa bò. Tý lệ cua các thành phần khác cũng

chênh lệch rấ t lớn, như sừa người có chứa nhiều axít không no và axít

béo hơn sữa phối hợp.

Trong sữa mẹ có rấ t nhiều th àn h phần mcà sữa phối hợp không

có hoặc có rấ t ít. Trong sữa mẹ có chứa anbumin miền dịch cầu, tế bào

diệt khuẩn, tê bào limpha T, chất hòa tan (như chất hòa tan vi

khuẩn), và rấ t nhiều những vật chất bảo vệ cho bé trán h bị bệnh

truyền nhiễm , còn có các tê bào, kháng thế kích thích tố và các thành

phần quan trọng khác. Tuy một sô nhàn hiệu sữa đã cho thêm vào

những th àn h phần này, nhưng nó không phái chiết xuất từ cơ thế con

người, do đó nó không giống với sữa mẹ.

Chúng ta có thế khẳng định thành phần trong sữa phù hợp nhát

đối với bé, cũng như chúng ta có thê khẳng định sữa của rái cá chí phù

hợp với rái cá con, sữa cũa mèo chi phù hợp với mèo con, sữa bò phù

hợp với bè, cũng có nghĩa là giữa các loại sữa này có sự khác nhau.

Sữa mẹ là một loại dịch thế không ngừng thav đổi, nó thay đổi

theo sự sinh trưởng và phát triến của bé. Nó có chứa các chất chóng

lại những bệnh truyền nhiềm. Diều khiên người ta ngạc nhiên hơn là,

nó có khả nàng phản ứng nhanh chóng đối với truyền nhiễm, sản sinh

ra một loạt anbumin miễn dịch cầu mới, có hiệu lực, Lăng cường cóng

nàng hệ thống m iền dịch cúa bé, đánh lui sự xâm nhập cùa các loại vi

khuẩn

'k SỮA MẸ BẢO VỆ BÉ NHƯ THE NÀO?

Khi người mẹ tiếp xúc với các mầm bệnh, cũng giống như mọi

người chúng ta mỗi ngày đầu tiếp xúc với mầm bệnh, những mầm

bệnh này sẽ xâm nhập vào cơ thế của người mẹ thông qua đường hô

hấp hoặc đường tiêu hóa. Lớp niêm mạc bám ớ m ặt trong cúa phổi và

ruột sè sản sinh phản ứng miền dịch, những chất tham gia phản ứng

miễn dịch không những có thể Ịpảo vệ cho người mẹ mà còn có thế đi

Níiròl CON BẰNG SƯA MẸ - 13

vào vòng tuần hoàn của máu, anbumin miễn dịch cầu được sản sinh ra

sẽ đi đến bầu vú, chuyển vào trong sữa, khi bé bú sữa, anbumin miễn

dịch cầu sẽ được truyền vào cho bé, trong lúc bảo vệ người mẹ cũng

bảo vệ cho bé trán h bị bệnh truyền nhiễm.

Đó là điều rấ t quan trọng, bởi vì sự p h át triển của hệ thống

miễn dịch của bé sơ sinh chưa hoàn thiện, sự bảo vệ ngầm sữa mẹ đem

lại cho bé có th ể bù đáp sự khiếm khuyết về m ặt này của bé.

Bé được nuôi bằng sữa phối hợp không thể được bảo vệ như nuôi

bằng sữa mẹ. Ngoài ra, khi khử trừng sữa và bình sữa cùng với núm

vú da phải cẩn thận, nếu không khử trừng triệ t để, m ầm bệnh rấ t dễ

bám vào những thứ này. Đó chính là nguyên nhân phải để cho mẹ và

bé tiếp xúc khắng khít với nhau, đặc biệt là những ngày đầu và những

tuần đầu khi bé mới sinh, cho bé tiếp xúc với mẹ là để có được năng

lực phản ứng miễn dịch tốt.

14 - NUÔI CON BẰNG SỮA MẸ