Những dấu tích xưa nhất của văn hoá ấn độ trên đất đồng tháp

Nhung dau tich xua nhat

cua van hoa An Do tren dat Dong Thap

DU'CING THI NGOC MINH*

Ddng Thap la mdt tfnh ndm d phia

Bac ciia ddng bang sdng Cifu

Long, chiem phan ldn dien tich cua vflng

Ddng Thap Mfldi, diidc tao thanh chu yeu

do phfl sa mdi cua sdng Citu Long bdi dap.

Day la "vflng dai trdi cho" cd dii dai nudi

ngfldi va dii sdng rach de giao thdng, gifl

thi kin, md thi thoang, lai them vi trf dia

ly thuan ldi nen tfl lau da trd thanh ndi

giao diem van hda, kmh te cua khu vfle

ddng bang sdng Cifu Long va cd the la ciia

ca Ddng Nam A trong sudt tien trinh lich

sif. Ngay tfl nhflng the ky ddu Cdng

nguyen, con ngfldi da cd mat d Ddng Thap.

Dl tich Gd Thap da cho tha'y da'u tfch cua

thdi ky vfldng qudc Phfl Nam. Va cung bat

dau tfl dd, vflng diit nay da trd thanh ndi

giao lflu, tiep xuc vdi cac nen van hda ben

ngoai, trong dd van hda An Do de lai dau

an sail dam nhal.

Mdt trong nhflng tam bia quan trgng

dflde phat hien d Gd Thap cd men dai vao

nifa sau the ky V, dflcic cac nha khao cd

dat ten la bia Phfl Nam 1, nam trong he

thd'ng bg sflu tap "bia Phfl Nam" (gdm bd'n

tam bia da). Bia cdn du'dc ggi la bia

Gunavarman, la mdt ban Phan ngfl tham

dfldm tinh than Hindu giao, cho tha'y tfl

tfldng cua tdn giao nay dflde dien ta mdt

each tinh te va sau sac. Ben canh dd, van

bia cflng gdp phan cho tha'y tang ldp

hoang tgc, quy tdc ban da cd vai trd quan

trgng trong viec xay dflng cac cdng trinh

tdn giao vdi sfl tham gia tfch cflc cua cac

nghe nhan, cac tu si va dan chflng. Dac

biet ndi dung tam bia nay cdn ndi den viec

Ihd phung mdt ngau tfldng la hai ban

chan tha n Visnu, cho tha'y chi phai Visnu

la tdn giao phd bien d vflng da't nay vao

the ky V.

Cflng vdi dao Hindu, dao Pha t da dflde

truyen de'n vflng ddng bang sdng Ciiu

Long tfl ra t sdm. Mdt van bia dflde tim

tha'y d Ddng Thap da ghi lai viec mgt

hoang ha u Phfl Nam ten la

Kulaprabjhavati da "bd cudc song cung

dinh, dl lam cfl si" vdi ngi dung tham

dfldm tinh than Pha t giao. Rdi thi nhflng

cham khac hinh hoa sen, nap vung hinh

thap, hinh chfl "van" tren nhieu dd gd'm va

cac loai hien vat khac nhau the hien sfl co

mat kha phd bien cua Pha t giao.

Mdt di tfch dflde pha t hien d Mieu Ba

Chfla Sfl tren dia ban tinh Ddng Thap vdi

phdn nen cd nhflng d vuong xay gach.

Theo cac nha khao cd thi dang kien trflc d

Mieu Ba Chfla Sfl nay thfldng gap d

nhflng ndi khac d Nam Ddng Dfldng va ca

Ddng Nam A chiu anh hfldng ctia kien

trflc ton giao An Do. Dd la dang kien true

•'•" Difdng Thi NgcDc Minh, Dai hoc Ddng Thap