NhỮng đẶc trưng cơ bẢn cỦa quẢn lý Nhà nưỚc bẰng pháp luẬt vỀ xuẤt bẢn.DOC

MỤC LỤC

LỜI MỞ ĐẦU

Hoạt động xuất bản vừa là hoạt động văn hoá, tư tưởng, vừa là hoạt

động sản xuất vật chất. Nó là kết quả lao động sáng tạo của con người, là

phương tiện quan trọng phản ánh đời sống tinh thần, bộ mặt văn hoá của mỗi

dân tộc ở mọi thời đại.

Từ khi nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà ra đời, Đảng và Nhà nước ta

luôn thực thi chính sách nhất quán, đặc biệt coi trọng quyền tự do, dân chủ

của nhân dân, trong đó có quyền tự do xuất bản. Hiến pháp Nhà nước Việt

Nam và một loạt các điều luật, hệ thống văn bản dưới luật lần lượt ra đời

nhằm xây dựng một hành lang pháp lý hoàn chỉnh, tạo môi trường thuận lợi

cho hoạt động xuất bản phát triển đúng hướng, trên nền táng luật pháp. Tuy

nhiên, trong bối cảnh nền kinh tế chuyển sang cơ chế thị trường, hệ thống

pháp luật nhiều năm tồn tại đã dần dần bộc lộ những thiếu sót, bất cập, chưa

đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của công cuộc đổi mới.

Thực tiễn đã chứng minh việc sử dụng pháp luật để điều chỉnh hoạt

động xuất bản là điều chỉnh hoạt động kinh tế trong lĩnh vực văn hoá - tư

tưởng, đồng thời cũng chính là điều chỉnh hoạt động văn hoá - tư tưởng trong

cơ chế thị trường. Bài viết sau đây có thể phần nào khái quát về pháp luật xuất

bản ở Việt Nam, một lĩnh vực hoạt động đa dạng và hết sức phong phú.

Em xin chân thành cảm ơn các thầy cô trong khoa Khoa học quản lý,

đặc biệt xin cảm ơn thầy giáo TS.Bùi Đức Thọ đã chỉ bảo tận tình và giúp đỡ

em trong suốt quá trình thực hiện chuyên đề.

Mặc dù đã hết sức cố gắng nhưng do khả năng và kinh nghiệm có hạn

nên bài viết không tránh khỏi những thiếu sót. Em rất mong nhận được những

ý kiến đóng góp và phê bình của các thầy cô.

1

CHƯƠNG I

KHÁI QUÁT VỀ PHÁP LUẬT XUẤT BẢN

Ở VIỆT NAM

I. NHỮNG ĐẶC TRƯNG CƠ BẢN CỦA QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC

BẰNG PHÁP LUẬT VỀ XUẤT BẢN

1. Nhận thức chung về xuất bản

Để có những nhận thức chung và thống nhất về xuất bản, mà ở đó các

quan hệ xã hội được hình thành, tạo nên đối tượng điều chỉnh của pháp luật

xuất bản, phần này được trình bày khái quát từ khái niệm, đến vị trí, vai trò và

đặc điểm của xuất bản.

1.1. Khái niệm

Hiện nay, ở Việt Nam xuất bản đã phát triển và đạt trình độ mới. Các

nhà xuất bản chuyên lo việc tổ chức, hoàn chỉnh bản thảo, bản mẫu đưa in.

Các nhà in lo việc tiếp nhận công nghệ mới, để thoả mãn nhu cầu về số lượng

và chất lượng việc in nhân bản các ý tưởng của tác giả, của nhà xuất bản

thành xuất bản phẩm. Phát hành là người chuyển tải các ý tưởng chứa đựng

trong những xuất bản phẩm đến tay người sử dụng, thông qua hoạt động

thương nghiệp.

Vậy xuất bản là gì?

Theo nghĩa rộng, xuất bản là hoạt động bao gồm các lĩnh vực xuất bản,

in và phát hành xuất bản phẩm. Hoạt động xuất bản là quá trình tổ chức các

nguồn lực xã hội trong việc sáng tạo tác phẩm, in nhân bản các tác phẩm, phổ

biến đến nhiều người nhằm đạt hiệu quả kinh tế, chính trị và xã hội.

Theo nghĩa hẹp, xuất bản là quá trình tổ chức việc sáng tạo, tác động

vào quá trình sáng tạo của tác gải để có bản thảo tác phẩm, xử lý và hoàn

2

chỉnh bản thảo, bản mẫu, in thành các xuất bản phẩm nhằm phục vụ nhiều

người.

Hoạt động xuất bản là hoạt động thuộc lĩnh vực văn hoá, tư tưởng

thông qua việc sản xuất, phổ biến những xuất bản phẩm đến nhiều người,

không phải là hoạt động đơn thuần kinh doanh.

Hoạt động xuất bản nhằm mục đích:

- Phổ biến những tác phẩm về chính trị, kinh tế, văn hoá, xã hội, khoa

học, công nghệ, văn học, nghệ thuật; giới thiệu những di sản văn hoá dân tộc,

tinh hoa văn hoá thế giới; nâng cao dân trí, đáp ứng nhu cầu đời sống tinh

thần của nhân dân, mở rộng giao lưu văn hoá với các nước, góp phần vào sự

nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

- Đấu tranh chống mọi tư tưởng và hành vi làm tổn hại lợi ích quốc gia,

phá hoại nhân cách, đạo đức và lối sống tốt đẹp của người Việt Nam.

1.2. Vai trò của xuất bản

- xuất bản - “bà đỡ” của các tác phẩm văn học, nghệ thuật, công trình

khoa học công bố dưới hình thức xuất bản phẩm.

- xuất bản - Phương tiện phản ánh đời sống tinh thần của nhân loại, và

mỗi quốc gia, bảo tồn và lưu truyền các sản phẩm văn hoá

Ngày nay trong điều kiện tiến bộ không ngừng của khoa học và

công nghệ, đã kéo theo sự phát triển không ngừng của văn hoá. Với sự đa

dạng về phương thức, phương tiện, loại hình và sản phẩm văn hoá, việc phổ

biến nhanh nhạy của các phương tiện thông tin đại chúng, đã làm cho không ít

người băn khoăn về việc tồn vong của xuất bản. Nhưng với vai trò như trình

bày trên, xuất bản vẫn sẽ tồn tại và phát triển cùng xã hội loài người. Nó sẽ

tiếp nhận các tiến bộ của khoa học và công nghệ, đa dạng hoá xuất bản phẩm,

đa năng hoá xuất bản phẩm đáp ứng nhu cầu hưởng thụ ngày càng cao của

bạn đọc.

3

1.3. Đặc điểm của xuất bản

Phần này chỉ trình bày những đặc điểm cơ bản liên quan đến việc điều

chỉnh của pháp luật.

- xuất bản vừa là hoạt động văn hoá tư tưởng vừa là hoạt động kinh tế

Xét về phương diện mục đích và hiệu quả thì xuất bản hướng tới việc

cảm hoá con người, cải tạo con người, để cải tạo thiên nhiên và xã hội vì mục

đích của con người. Nó là một hoạt động tinh thần, hoạt động trí tuệ và vì trí

tuệ. Song khi các sản phẩm của trí tuệ là sách đã “nhiễm” vào con người thì

nó không thể chỉ là dạng tinh thần, mà đến “cái ngưỡng” nhất định nó sẽ

chuyển hoá thành lực lượng chất.

- xuất bản phẩm là kết quả của quá trình tư duy và quy trình sản xuất

đặc thù.

Xuất bản là một loại ngành nghề, và nó trở thành một ngành kinh tế kỹ

thuật đạt lợi nhuận cao ở các nước phát triển. Hoạt động của nó là dạng hoạt

động sản xuất vật chất đặc biệt. Tính đặc biệt do đòi hỏi của sản phẩm sách

quy định. Toàn bộ quy trình sản xuất hàng hoá sách là một quá trình của lao

động tư duy, lao động trí óc

Khi xét tới giá trị sử dụng của xuất bản phẩm, ta có thể thấy một số

thuộc tính sau:

- Trong tiêu dùng giá trị của xuất bản phẩm không những không mất đi

mà còn được nhân lên. Người đọc sách không chỉ thoả mãn tức thời, như

uống nước khi khát, mà cái giá trị nội dung tiếp nhận được còn tích lũy lâu

dài trong nhận thức. Đọc một cuốn sách hay có khi nhớ cả đời. Người đọc

sách còn truyền cho người khác qua việc kể lại nội dung. Một cuốn sách đâu

chỉ một người đọc, mà được truyền tay nhau để đọc... Đặc biệt khi ở trong thư

viện thì vòng luân chuyển của sách lại càng cao. Trong khi một ấm trà chỉ có

một số ít người uống, và khi uống xong là hết.

4