Những Cơ Sở Khoa Học Của Việc Áp Dụng Xe Tải Xích Cao Su Mst 600 Vào Vận Chuyển Gỗ Trên Đường Lâm Nghiệp

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PTNT

TRƯỜNG ĐẠI HỌC LÂM NGHIỆP

---------------------

DƯƠNG VĂN CƯỜNG

NHỮNG CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA VIỆC ÁP DỤNG

XE TẢI XÍCH CAO SU MST- 600

VÀO VẬN CHUYỂN GỖ TRÊN ĐƯỜNG LÂM NGHIỆP

LUẬN VĂN THẠC SỸ KỸ THUẬT

Hà Nội, 2010

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PTNT

TRƯỜNG ĐẠI HỌC LÂM NGHIỆP

---------------------

DƯƠNG VĂN CƯỜNG

NHỮNG CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA VIỆC ÁP DỤNG

XE TẢI XÍCH CAO SU MST- 600

VÀO VẬN CHUYỂN GỖ TRÊN ĐƯỜNG LÂM NGHIỆP

Chuyên ngành: KỸ THUẬT MÁY

VÀ THIẾT BỊ CƠ GIỚI HÓA NÔNG - LÂM NGHIỆP

Mã số: 60. 52. 14

LUẬN VĂN THẠC SỸ KỸ THUẬT

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC

PGS. TS. NGUYỄN NHẬT CHIÊU

Hà Nội, 2010

1

MỞ ĐẦU

Trong ngành khai thác gỗ ở nước ta hiện nay, khâu vận chuyển gỗ từ

nơi khai thác ra kho bãi ven đường quốc lộ được thực hiện chủ yếu nhờ các

loại máy kéo kéo rơ moóc một trục, những thiết bị tự chế như xe công nông

và các loại xe vận tải khác.

Những loại phương tiện trên khi làm việc trên đường lâm nghiệp có

khả năng kéo, bám, ổn định thấp, dẫn đến ảnh hưởng tới an toàn của người và

thiết bị, năng suất không cao, hiệu quả kinh tế thấp. Chính vì vậy, việc nghiên

cứu áp dụng phương tiện phù hợp trong vận chuyển gỗ, lâm sản cần được

quan tâm.

Trong thời gian vừa qua đề tài cấp nhà nước mã số KC 07.26 do trường

Đại học Lâm nghiệp thực hiện, nghiên cứu chế tạo rơ moóc một trục chủ động

lắp sau máy kéo shibaura nâng cao được khả năng bám nhưng khả năng ổn

còn hạn chế.

Hiện nay, thị trường nước ta xuất hiện loại xe tải xích cao su MST -

600 của Nhật Bản, với những ưu điểm vượt trội như: Kết cấu nhỏ gọn, khả

năng quay vòng tốt, di chuyển linh hoạt, đặc biệt là loại xe này có thể có sức

bám và tính ổn định cao nên di chuyển được trên địa hình đường rừng phức

tạp, độ dốc lớn. Ngoài ra xe MST - 600 còn có thùng xe tự đổ được dẫn động

bằng hệ thống thuỷ lực rất thuận tiện cho công tác bốc dỡ, vận chuyển gỗ trên

đường lâm nghiệp.

Để có cơ sở khoa học đưa xe tải xích cao su MST - 600 vào hoạt động

vận chuyển gỗ trên đường lâm nghiệp Việt Nam, hiện tại chưa có nghiên cứu

về khả năng kéo, bám ổn định, quay vòng của xe tải xích cao su MST - 600.

Để giải quyết vấn đề tồn tại trên tôi tiến hành thực hiện nghiên cứu đề tài:

“Những cơ sở khoa học của việc áp dụng xe tải xích cao su MST –

600 vào vận chuyển gỗ trên đường lâm nghiệp”

2

Mục tiêu của đề tài:

Xác định được khả năng kéo bám, ổn định và quay vòng của xe tải xích

cao su MST - 600 trong vận chuyển gỗ trên đường lâm nghiệp.

Đưa ra những khuyến cáo về sử dụng xe tải xích cao su MST - 600

trong vận chuyển gỗ trên đường lâm nghiệp.

Đối tượng nghiên cứu của đề tài:

Đối tượng nghiên cứu của đề tài là xe tải xích cao su MST - 600 được

sản xuất từ Nhật Bản, vận chuyển gỗ rừng trồng trên đường lâm nghiệp.

Ý nghĩa khoa học của đề tài:

Xác định khả năng kéo, bám, ổn định, quay vòng của xe tải xích cao su

MST - 600 khi chở gỗ trên đường lâm nghiệp.

Ý nghĩa thực tiễn của đề tài:

Kết quả nghiên cứu của đề tài làm căn cứ cho việc sử dụng xe tải xích

cao su MST - 600 vào vận chuyển gỗ trên đường lâm nghiệp.

3

Chương 1

TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU

1.1. Tổng quan về công nghệ và thiết bị vận chuyển gỗ

Vận chuyển gỗ từ bãi tập trung trong rừng tới nơi tiêu thụ, nơi chế biến

nào đó có thể thực hiện bằng đường ô tô, đường sắt, đường thủy.

1.1.1. Công nghệ và thiết bị vận chuyển gỗ trên thế giới

Hiện nay trên thế giới vận chuyển gỗ lâm sản chủ yếu bằng đường ô tô

vì vận chuyển theo hình thức này khá cơ động và gía thành vận chuyển tương

đối thấp so với hình thức vận chuyển khác. Hình thức vận chuyển bằng đường

sắt, đường thủy chỉ được thực hiện tại những nơi có gần hệ thống sông suối,

gần đường sắt công cộng.

Một số nước tiên tiến đã và đang sử dụng ô tô vận chuyển gỗ và lâm

sản, các loại như: Xe tải 3 trục với rơ moóc 3 trục có tải trọng chuyến tương

đối lớn đạt 35 - 40 m3

. Xe tải 3 trục với rơ moóc 2 trục có tải trọng chuyến 30

- 35 m3

có mặt sàn của moóc phẳng khi sử dụng cho vận chuyển gỗ ngắn, mặt

sàn làm bằng khung thép với các cột trống hai bên. Xe tải hai trục đơn loại

này hiện nay trên thế giới sử dụng khá phổ biến cho vận chuyển gỗ rừng trồng

ngắn, cắt khúc có tải trọng chuyến từ 10 - 15 m3

. Phổ biến ở các nước phát

triển như Mỹ, Canada... có sử dụng xe tải hai trục đơn, ba trục đơn những loại

xe này thường được trang bị một gía đỡ phụ một trục có bánh. Để vận chuyển

gỗ dài một đầu gỗ được cố định trên giá đỡ phụ còn đầu kia cố định chặt trên

xe tải, để xe di chuyển cơ động khi không tải thì giá đỡ phụ được thiết kế cơ

cấu có thể nâng đặt trên sàn xe hoặc gập vào khung bằng thép đặc biệt ở phía

sau xe.

Những năm 1980 - 1995, Thụy Điển là một trong những nước sản xuất

nhiều loại phương tiện bốc dỡ, vận chuyển gỗ đặc trưng nhất là hãng Volvo

4

với đủ các chủng loại. Ngoài ra còn có hãng Allrouder và Hinght - HFT (Mỹ),

hãng Arbro – lift (Canada).

Tại các nước Đông Âu trong thời điểm thập kỷ 90 sử dụng rất phổ biến

các phương tiện tự bốc dỡ và vận chuyển gỗ cự ly trung bình, như: FMG 910

LOKOMO, PONSSE.S.15, FISKARS F70S, F900Z, F1200 (Phần Lan), FMV

350-84 (Thụy Điển). Tại Châu Á như Myanma, Indonesia, Nhật Bản sử dụng

chủ yếu loại PRAMI-TRAC của (Nhật Bản), các thiết bị trên có công suất 35

- 145 kW trọng tải từ 6 - 15 tấn, có ưu điểm tính năng việt dã cao, làm việc

được trong điều kiện địa hình cũng như thời tiết khắc nghiệt.

Trong vận chuyển gỗ cự ly dài trên thế giới sử dụng rất nhiều các loại

xe kéo rơ moóc, xe vận tải chuyên dụng. Các loại xe này có công suất từ 100 -

240 mã lực, lực kéo lớn, cấu tạo gồm một đầu kéo và rơ moóc chở hàng dùng

để vận chuyển gỗ lớn rừng tự nhiên, gỗ nguyên cây, gỗ nhỏ rừng trồng cắt

khúc trên các tuyến đường lớn, đường nhánh. Các loại xe này có rất nhiều

nước sản xuất và sử dụng như hãng Bell 2WD, 4WD, T25 (Austraylia),

Nissan TZA 52 (Nhật Bản), Scania L80, L81, L85, L110, LB81, LB86 (Thụy

Điển), Maz 509A, Kpaz 255 (Liên Xô cũ), Praga V3S, S5T (Tiệp)...

Phương tiện vận tải thủy chủ yếu gồm các loại bè, mảng, ca nô, xà lan...

Hiện nay trên thế giới rất ít sử dụng, hầu như là không sử dụng nữa do nhiều

nhược điểm như tốc độ chậm, không chủ động do phụ thuộc vào thiên nhiên,

luồng lạch sông ngòi. Gỗ, lâm sản vận chuyển bị ảnh hưởng nhiều không đảm

bảo chất lượng trong môi trường nước, khó chế biến.

Nói chung trên thế giới với những nước tiên tiến việc khai thác vận

chuyển lâm sản được quy hoạch trên quy mô lớn, tập trung, thiết bị khai thác

vận chuyển hiện đại, năng suất cao.

5

1.1.2. Công nghệ và thiết bị vận chuyển gỗ ở Việt Nam

Việt Nam với số liệu thống kê năm 1990 thì ngành lâm nghiệp có giá

trị tổng sản phẩm xã hội chiếm 3,5% cả nước, hàng năm ngành được nhà

nước đầu tư xây dựng cơ bản với số vốn chiếm 6,6% vốn đầu tư trong cả

nước. Mỗi năm ngành lâm nghiệp khai thác trung bình 1,2 triệu m3 gỗ tròn và

nhiều lâm sản khác. Ngành lâm nghiệp nước ta vào thời điểm này chủ yếu

hoạt động theo hai thành phần chính là quốc doanh và ngoài quốc doanh [1].

Các đơn vị lâm nghiệp quốc doanh được thành lập sau năm 1954 tại

miền Bắc phục vụ cho các kế hoạch xây dựng kinh tế và chiến tranh, khi giải

phóng năm 1975 đến trước năm 1990 các cơ sở này hoạt động theo cơ chế

bao cấp của khối các nước Xã hội chủ nghĩa [7]. Sản xuất lâm nghiệp cần có

những máy móc thiết bị cần thiết, mà ngành cơ khí chế tạo của nước ta còn rất

yếu, chỉ sản xuất được một số thiết bị chế biến gỗ chất lượng thấp, các loại

máy móc thiết bị khai thác vận chuyển lâm sản phần lớn là nhập ngoại từ các

nước xã hội chủ nghĩa. Đa số các máy móc thiết bị nhập ngoại đã qua sử dụng

10 năm như ô tô MA3 509 A... ở Miền Bắc có một số loại máy tư bản được

nhập ngoại phục vụ vùng nguyên liệu giấy Bãi Bằng.

Ở nước ta phương tiện vận chuyển gỗ lâm sản theo đường bộ gồm các

loại ô tô và máy kéo bánh bơm. Các loại ô tô vận tải nhập từ Liên Xô và các

nước xã hội chủ nghĩa như Praga S5T, V3S (Tiệp Khắc), Zil 130, Maz 5091,

Kamaz 54112, Kraz 255, MTZ 82 (Liên Xô cũ). Trong đó loại Praga V3S

được sử dụng rất rộng rãi trong vận chuyển gỗ và lâm sản. Xe có 3 cầu chủ

động, tính cơ động cao, tải trọng trung bình, thích hợp với vận tải gỗ nhỏ ở

phía Bắc và miền Trung.