Những cái nhìn về tiềm năng sáng tạo của trẻ mầm non

T A M U M9C • SINH U HOC ttfA TUtf I

NHONG CAI NHIN VE TIEM NANG SANG TAO GUA TRE MAM NON

O TtiS. TRAN HOANG ANH •

Trudc ddy, mdt sd nhd tdm li hpc cho rdng,

khd ndng sdng too (ST) chi thyc sy xudt hien

d nhijng ngudi frudng thdnh. Nhung ngdy

nay, ede nhd tdm li hpe dd ehung minh khd ndng

ST cuo eon ngudi bdt ddu xud't liiln ngay h> lu'o

tudi mdm non.

Theo S. Freud: «ST, eung gid'ng nhugld'c mo

hiin hinh, Id sty tiep tyc vd sy thay thi frd choi tri

con cu". Nhd nghiln eOu phan tdm hpc ndy dd

thdy dugc mdi quan h i giu'o moi frudng vul choi

vd khd ndng ST eOo fri. Cdn theo Torrance (nhd

tdm li chuyin nghiln eOu v l ST): «ST/d mot cdch

gldl quyit vd'n de d^e biet^. Theo dng, mSl con

ngudi khi sinh ro dIu dn ehOa frorig minh hem

ndng ST hode tdi ndng bdm sinh vugt frdi trong

mdt iTnh vyc ndo dd, vd phdt triln ST dlSn ra chO

y l u frong gloi dogn lOo tudi mdm non, dde biet

tu 0 di n 5 hjdi. Ong cho rdng khi fri bude vdo

dd hjdi Idn hon thi ndng lye vd khd ndng ST cung

ddn mdt di. Tllp thu quan dilm cua Torrance,

cdc nhd gido dye edn hinh thdnh nhffng kT ndng

sou eho fri: tinh nhgy cam, tinh thdnh thgo, tinh

linh hogt, tinh doe ddo vd tinh tinh fe.

Ode frung ndl bdt frong khd ndng ST cOo fri

mdm non Id cdn nhdn mqnh di n qud frinh ST

hon Id ket qud (sdn phdm). Nhilu phy huynh vd

GV mdm non ludn mong mudn cdc sdn phdm ST

cOa Irl phdi hodn hdo, «phdi gidng cdi gi dd",

theo hp, dd mdi Id ST. Trong sudt gdn mot the ki

quo, nhung cdng frinh nghien cuu v l tdm li dd

dem di n eho chung ki nhCrng thdng tin mdi ve

li>a hJol mdm non nhu Id gloi doan phdt trien

ehuo dyng nhieu bi dn, quan frpng cOo eupe sd'ng

eon ngudi. Tuy nhiln, de hilu dugc li thuyet ve

chuong frinh phdt frien khd ndng ST cOo tre mdm

non khdng phdi Id mdt cdng vile de ddng. Cdc

gido su cua Trudng Dpi hpc Ofrus California -

Hoo Ki dd due ket edc quan dil m vd li thuyet cua

cdc nhd tdm li hgc ndi tieng v l ehuong frinh gido

dye ST cho fri mdm non. Nhd dd, chung to ed

the he thd'ng vd xdy dyng chuong frinh gido dye

ST eho tre ed y nghTo thyc Hen hon. Bdi vIet ndy

khdi qudt Igi h i thong nhijng quan dil m dd.

1. Thuyel nhu edu co l>dn vd qud frinh hpc

lap cua Maslow

Mpi nhu cdu co bdn eOa tri phdi dugc ddp

ung frudc khi fre cd the hpc hdi. Theo Maslov/,

con ngudi cd 5 nhu cdu eo bdn: 1) Nhu c6u sinh

li nhu dot, khat. Khi khdng dupe ddp ung dO nhu

edu sinh li thi fre khdng the tham gia vdo hopt

ddng hpe tdp; 2} Nhu cau ve an todn vd khdng

nguy hiem. Tre em ven tdm minh se khdng gdp

nguy hiem hay bi hql khi tiep edn vdi nhOng

ngudi xung quanh vd khdm phd mdi frudng xung

quonh fri; 3) Nhu cau vi xd h$l. Tri cdm gide

duge thodi mdi khi kit ndi vdi mpi ngudi xung

quanh, quo dd, se thuc ddy hoqt ddng hpc tqp

cua fre; 4} Nhu c6u tdn trgng. Tri tdn trpng minn

vd tdn frpng ngudi khdc, fri hoc tqp vd hinh thdnh

kinh nghiem tu chinh vd'n d l nay sinh frong eudc

sdng hdng ngdy. Trong chuong frinh ST, dieu ddu

lien Id phdi ddp ung dugc nhu edu eo bdn eOa

fre. Co nghTo Id, ben frong Idp hpe, GV cdn tgo

ra mdt bdu khdng khi thdn thien, giup tri cam

nhdn dugc sy on todn, cdm xue vd edm gide gdn

kit vdi nhau.

2. Hpc thuyel v l edm xue cOa Erickson

Cd 8 giai doan phdt friln edi tdi frong sudt

ehu ki sd'ng eOa mdt con ngudi. Tuy nhiln, dd'i

vdi fre em, cd 3 giai dopn co bdn: I) Giai dogn

Irung (mdi sinh dl'n 18 thdng) - Tin K/dng so vdi

ngd vyc. Tre hgc dugc rang, fre se dugc an todn,

vd ngudi Idn se ddp ung nhu cdu cuo fri. Chuong

frinh ST giup GV nhdn bill , phdt friln mdi quan

he tich eye, ro rdng vdi moi fri vd theo mdt hch

frinh cddinh;2J Dp hjd7ft> 18 fhdng den 3 tuol￾Ty lap so vdi xau ho vd nghl ngd. Y nghTa eua

quyen lye ed nhdn dugc xdy dyng frIn nen Idng

eOa niem Hn. ChwTng frinh ST giup GV ho frg fri

frd nen doe Idp bdng cdch tgo co hoi d l fri dilu

ehinh hdnh vi eua minh. Thilt Idp mdt mdi frxrdng

* Tnrdig B?i b^ a pluaTP. H6 CM MIHII

Tap chi Giao due so 281 iki i • a/aoia)