Nhức đầu - Gregory Strayborn ppsx

Nhức đầu

Gregory Strayborn

Nhức đầu được xếp vào 10 lý do hàng đầu khiến bệnh nhân tới thầy thuốc gia đình

khám bệnh và chiếm trên 10 triệu lượt khám mỗi nǎm. Các cuộc điều tra cộng

đồng cho thấy có 65-80% phụ nữ và 57-75% nam giới bị nhức đầu mỗi tháng. Số

hiện tượng mắc nhức đầu giảm xuống theo tuổi, trong khi tần số tới bác sĩ khám

bệnh vì nhức đầu lại tǎng. Mặc dầu phần lớn bệnh nhân đến khám vì nhức đầu

không có vấn đề bệnh lý nghiêm trọng, song nhức đầu là nguyên nhân làm mất

nhiều ngày lao động, gây đau ốm, phải làm rất nhiều xét nghiệm y học và kê đơn

thuốc, nhưng không phải là quá hiếm khi phải vào viện.

Hầu hết nhức đầu thường tự giới hạn và không cần điều trị. Bệnh nhân tìm đến

thầy thuốc trước tiên hoặc là vì tính trầm trọng, sự mới mắc, hoặc bị nhức đầu dai

dẳng hoặc vì các thuốc giảm đau không cần đơn đã không làm mất được triệu

chứng nhức đầu của họ. Bệnh nhân cũng có thể đến thầy thuốc khám bệnh khi

nhức đầu có liên quan đến thương tổn ở đầu hoặc với một bệnh khác. Nhiều bệnh

nhân đến thầy thuốc để tìm kiếm một sự tái bảo đảm rằng họ không có u não hoặc

một vấn đề nghiêm trọng nào khác ở nội sọ.

Biết rằng phần lớn nhức đầu thường tự giới hạn và lành tính, nhưng đôi khi những

vấn đề rất nghiêm trọng có thể cùng có mặt với nhức đầu, thầy thuốc gia đình

thường phải giải quyết nhiều vấn đề khó xử:

 Có nguyên nhân nào ẩn dưới sự nhức đầu của bệnh nhân này không?

 Có nên cho xét nghiệm không?

 Có phải bệnh nhân là "người thích thuốc" không?

 Các vấn đề xã hội và tâm lý có dính líu vào không?

 Có sự bất thường về cấu trúc bị bỏ qua không?

 Những thành kiến về bệnh nhân nhức đầu sẽ có ảnh hưởng đến sự chǎm sóc

bệnh nhân này không?

Để giải quyết những vấn đề đó, thầy thuốc gia đình phải phát triển cách tiếp cận

tình cảm, hệ thống và toàn diện với bệnh nhân nhức đầu. Sự đánh giá cần xét đến

cả những vấn đề bệnh lý tiềm ẩn và cả tình trạng xã hội, tâm lý và xúc cảm của

người bệnh. Sự chǎm sóc liên tục phải là một phần quan trọng của kế hoạch chẩn

đoán và quản lý. Luôn luôn quan sát, theo dõi các đặc tính của nhức đầu, các yếu

tố gia tǎng và đáp ứng của bệnh nhân với nhức đầu, với điều trị, sẽ cung cấp

những thông tin có ích về khả nǎng tiếp cận chǎm sóc.

Mối liên quan giữa bệnh nhân và thầy thuốc đóng vai trò quan trọng trong việc

chǎm sóc bệnh nhân bị nhức đầu mạn tính hoặc nhức đầu thường xuyên bị tái phát

lại. Mối quan hệ tin cậy và cởi mở sẽ làm dễ dàng cho sự hiểu biết về tiến triển của

nhức đầu, về sự đáp ứng với điều trị, về sự phát triển và dự phòng các chiến lược

đối phó không thích hợp, về sự xuất hiện các triệu chứng mới và về sự cần thiết để

gửi tuyến trên.

Nguyên nhân và phân loại của nhức đầu

Nhức đầu được phân loại là "nguyên phát" hoặc "thứ phát". Nhức đầu nguyên phát

thường không kèm theo các bệnh cơ sở. Nhức đầu thứ phát là triệu chứng của một

bệnh cơ sở hoặc sự rối loạn sinh lý. Bảng 20.1 liệt kê các chẩn đoán phân biệt của

nhức đầu.

Bảng 20.1 Nguyên nhân nhức đầu

Nhức đầu nguyên phát

(không có bệnh cơ sở)

Nhức đầu thứ phát

(phản ánh 1 bệnh cơ sở)