nht_k_ng_thy_trm pps

Nhật ký Đặng Thùy Trâm

Bệnh viện trong rừng

Bệnh viện trong rừng

TT - Liệt sĩ - bác sĩ Đặng Thùy Trâm sinh ngày 26-11-1942, trong một gia

đình trí thức. Bố là bác sĩ ngoại khoa Đặng Ngọc Khuê, mẹ là dược sĩ

Doãn Ngọc Trâm - nguyên giảng viên Trường đại học Dược khoa Hà Nội.

Tuổi Trẻ xin trân trọng giới thiệu một phần trong hai cuốn nhật ký ghi

trong những ngày ở chiến trường của chị.

Tốt nghiệp Trường đại học Y khoa Hà Nội năm 1966, Thùy Trâm xung

phong vào công tác ở chiến trường. Sau ba tháng hành quân, tháng 3-

1967 chị vào đến Quảng Ngãi và được phân công về phụ trách Bệnh viện

huyện Đức Phổ, một bệnh viện dân y nhưng chủ yếu điều trị cho các

thương bệnh binh.

Trong phần ảnh tư liệu, được phép của những người có liên quan, chúng

tôi có sử dụng những bức ảnh trong album gia đình, ảnh chụp ở Quảng

Ngãi trong những năm 1969-1970 do Frederic Whitehurst cung cấp và

một số bức ảnh do liệt sĩ Nguyễn Văn Giá, phóng viên Hãng Phim thời sự - tài liệu VN, chụp tháng 10-

1969 ở thôn Nga Mân, xã Phổ Cường, huyện Đức Phổ, Quảng Ngãi trước khi anh hi sinh.

13.4.68

Một ngày mệt nhọc vô cùng. Ba cas thương nặng vào một lúc. Suốt một ngày đứng bên bàn mổ đầu óc

căng thẳng vì những vết thương, vì tiếng khóc xé ruột xé lòng của chú Công (cha Đường) và vì những tin

buồn dồn dập.

Đường đã bị bắt sống trên đường công tác. Cậu bé sôi nổi nhiệt tình ấy không hiểu có chịu nổi những đòn

tra tấn của quân thù hay không. Thương Đường vô tận. Lá thư viết gửi Đường vậy là chưa đến nơi. Người

cầm thư đã chết còn người nhận thư thì bị bắt!

Biết bao nhiêu bà mẹ như mẹ Đường sẽ còn đau khổ khóc than đến cạn dòng nước mắt. Ôi nếu mình ngã

xuống, mẹ mình cũng sẽ như bà mẹ ấy thôi, cũng sẽ là một bà mẹ suốt đời hi sinh vì con để rồi mãi mãi

đau xót vì con mình đã ngã xuống nơi chiến trường khói lửa. Mẹ ơi! Con biết nói sao khi lòng con thương

mẹ trăm nghìn triệu mà cũng đành xa mẹ ra đi. Quân thù đang còn đó, bao nhiêu bà mẹ còn mất con, bao

nhiêu người chồng mất vợ. Đau xót vô cùng.

20.5.68

Tiễn chân những bệnh nhân lên đường trở về đội ngũ chiến đấu, lẽ ra chỉ là niềm vui, vậy mà cả người đi

lẫn người ở đều buồn thấm thía. Hơn một tháng nằm lại bệnh xá, những bệnh nhân ấy đã gắn bó với mình

không phải chỉ là tình thương giữa người thầy thuốc với bệnh nhân mà trong tình cảm ấy có cả nỗi cảm

thông sâu sắc giữa những người bạn. Hôm nay họ đi rồi, người ra đi còn nhớ chăng những đêm dài trò

chuyện những đêm mình đi trực. Nhớ chăng những buổi cả cơ quan đi cõng gạo họ đã cùng mình xử trí

một cas thương, họ làm như những nhân viên thực thụ, đêm đến trong ánh đèn dầu họ ngồi hí hoáy lau

dụng cụ… những ngày ấy vui sao! Bao giờ gặp lại nhau và có còn được gặp nhau không hở những người

Thùy Trâm trong quân phục

mới được phát cùng em gái

Phương Trâm trước ngày vào

chiến trường

bạn mến thương?

20.7.68

Những ngày bận rộn công tác dồn dập, thương nặng, người ít, mọi người trong bệnh xá đều hết sức vất

vả. Riêng mình trách nhiệm càng nặng nề hơn bao giờ hết, mỗi ngày làm việc từ sáng tinh mơ cho đến

đêm khuya. Khối lượng công việc quá lớn mà người không có nên một mình mình vừa phụ trách bệnh xá,

vừa lo điều trị, vừa giảng dạy. Vô cùng vất vả và cũng còn nhiều khó khăn trong công việc, nhưng hơn

bao giờ hết mình cảm thấy rằng mình đã đem hết tài năng sức lực của mình để cống hiến cho cách mạng.

Đôi mắt người thương binh hôm nào đau nhức tưởng như bỏ hôm nay cũng đã sáng lại một phần. Cánh

tay anh bộ đội sưng phù đe dọa chảy máu bây giờ cũng đã lành lặn. Những cánh tay xương gãy rời cũng

đã liền lại… Đó chính là nhờ sức lực của mình và những người y tá đêm ngày lăn lộn trong công tác bên

giường bệnh.

Và với những học sinh, mình cũng đã đem lại những điều quí giá trong lý luận về y học. Mình đến với

lớp không phải chỉ vì tinh thần trách nhiệm mà bằng cả tình thương của một người chị đối với những đứa

em đã chịu biết bao thiệt thòi đau khổ vì bọn bán nước nên không tìm đến với khoa học được. Thương

biết mấy những Thuận, những Liên, những Luận, Xuân, Nghĩa mỗi người một hoàn cảnh nhưng đều rất

giống nhau: rất ham học, rất cố gắng để đạt mức hiểu biết cao nhất.

25.7.68

Một buổi ngồi bên giường bệnh của Lâm. Lâm bị một mảnh đạn cối cá

nhân xuyên vào tủy sống, mảnh đạn ác nghiệt đã giết chết một nửa người

Lâm - từ nửa ngực trở xuống. Lâm hoàn toàn bại liệt, lở loét và biết bao

nhiêu đau đớn hành hạ Lâm.

Lâm năm nay hai tư tuổi, là một cán bộ y tế xuất sắc của Phổ Văn. Ban

dân y huyện mới rút Lâm về bổ sung chưa được một tháng, trong lần đi

công tác vừa qua địch càn đến, Lâm xuống công sự nhưng khi tay anh vừa

mở nắp công sự thì bọn Mỹ đã đến sát sau lưng, một mảnh đạn nhỏ đã giết

hại đời Lâm một cách đau đớn. Lâm chưa chết nhưng chỉ còn nằm để chờ

chết. Đứt tủy sống trong điều kiện ở miền Bắc còn bó tay nữa là ở đây.

Lâm biết điều đó nên đau khổ vô cùng. Chiều nay ngồi bên Lâm, Lâm đưa

lá thư của Hạnh (người vợ trẻ của Lâm) cho mình coi rồi nói khẽ với

mình: “Chị ơi, các chị tận tình, gia đình tận tình nuôi em để làm gì? Trước

sau em cũng chết, em có sống cũng chỉ làm khổ các chị và gia đình mà

thôi”. Một giọt nước mắt lăn dài trên gò má gầy ốm của Lâm.

Thương Lâm vô cùng mà chẳng biết nói sao. Nếu đặt mình vào hoàn cảnh

của Lâm chắc mình cũng nói như vậy mà thôi. Nhưng không lẽ không

động viên Lâm… Ôi! Chiến tranh! Sao mà đáng căm thù đến vậy và đáng

căm thù vô cùng là bọn quỉ hiếu chiến. Vì sao chúng lại thích đi tàn sát

bắn giết những người dân hiền lành, giản dị như chúng ta? Vì sao chúng

đang tâm giết chết những thanh niên còn đang tha thiết yêu đời, đang sống

và chiến đấu với bao mơ ước như Lâm, như Lý, như Hùng và nghìn vạn

người khác nữa?

…68

Một cas cancer dạ dày ở giai đoạn cuối. Với điều kiện thô sơ mình cũng đã mổ thăm dò nhưng rất tiếc

rằng K đã sang giai đoạn di căn. Không thể làm gì hơn đành đóng ổ bụng lại và đau xót nhìn bệnh nhân đi

dần đến cái chết. Chiều nay đứng bên giường bệnh anh, lòng mình đau như cắt. Anh nói với mình miệng

cố cười mà những giọt nước mắt vẫn tràn trong đôi mắt của anh: “Tôi không oán trách gì đâu, biết chị và

các đồng chí trong bệnh xá đã tận tình cứu chữa nhưng bệnh tôi không thể nào khỏi được. Thì đành vậy.

“Tôi xin cám ơn thượng sĩ

Nguyễn Trung Hiếu (người

phiên dịch tiếng Anh cho đơn

vị tình báo quân sự số 635

của quân đội Mỹ biên chế

bên cạnh lữ đoàn bộ binh

số11, sư đoàn bộ binh 23),

người đã cứu cuốn nhật ký

của chị tôi khỏi bị quẳng vào

đống lửa bởi anh đã nhận ra

trong cuốn sổ này đã chứa

đựng lửa rồi để anh trao lại

nó cho Fred như một lời ủy

thác từ chị tôi. Anh Hiếu ơi,

nay anh ở đâu? Nếu đọc được

những dòng này xin anh hãy

lên tiếng, cho chúng tôi được

nhìn vào mắt anh, để nói với

nhau rằng tiếng nói của tình

yêu và khát vọng hòa bình có

thể vượt qua mọi chiến tuyến

để đến với những trái tim tốt

lành”.

ĐẶNG KIM TRÂM