Nhom 5-De tai 3.doc

Tiểu luận môn Ngân sách Nhà nước

CÂN ĐỐI NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC

TRONG NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG Ở

VIỆT NAM

GVHD : TS. Nguyễn Thanh Dương

NHÓM THỰC HIỆN: NHÓM 5

1. Phạm Thị Kim Oanh

2. Nguyễn Thị Phương

3. Trần Khánh Sang

4. Trần Thị Mộng Tâm

5. Đào Quý Kiên Tâm

6. Dương Thị Thu Thảo

7. Nguyễn Thị Thanh Thảo

8. Đỗ Đình Thi

KHOA : Tài chính ngân hàng

LỚP : Cao học khoá 10

TP.HỒ CHÍNH MINH, THÁNG 03 NĂM 2011

ĐẠI HỌC QUỐC GIA T.P HỒ CHÍ MINH

ĐẠI HỌC KINH TẾ LUẬT

KHOA TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG

BẢN CAM KẾT

Chúng tôi gồm những thành vên ký tên dưới đây là học viên lớp cao học Khoá 10

chuyên ngành Kinh tế Tài chính – Ngân hàng cùng cam kết:

 Tất cả các thành viên đều tham gia viết tiểu luận nay. Mức độ tham gia đóng góp

của các thành viên là ngang nhau, từng thành viên thực hiện công việc theo sự phân công

được tất các các thành viên thông qua.

 Điểm số của tiểu luận cũng chính là điểm số của từng thành viên.

 Họ tên và chữ ký của từng thành viên:

Họ và tên Năm sinh Chữ ký

Phạm Thị Kim Oanh 1985

Nguyễn Thị Phương 1986

Trần Khánh Sang 1985

Trần Thị Mộng Tâm 1984

Đào Quý Kiên Tâm 1982

Dương Thị Thu Thảo 1987

Nguyễn Thị Thanh Thảo 1985

Đỗ Đình Thi 1985

2

Tiểu luận Cân đối Ngân sách nhà nước trong nền kinh tế thị trường ở Việt Nam

Nhóm 5 Cao học Tài chính Ngân hàng K10

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

NSNN : Ngân sách nhà nước

NSTW : Ngân sách trung Ương

NSĐP : Ngân sách đại phương

DNNN : Doanh nghiệp nhà nước

DNTN : Doanh nghiệp tư nhân

THUẾ TNDN : Thuế Thu nhậpp doanh nghiệp

THUẾ TNCN : Thuế Thu nhập cá nhân

THUẾ TTĐB : Thuế tiêu thụ đặc biệt

XNK : Xuất nhập khẩu

GTGT : Giá trị gia tăng

TP.HCM : thành phố Hồ Chí Minh

VN : Việt Nam

XDCB : Xây dựng cơ bản

3

Tiểu luận Cân đối Ngân sách nhà nước trong nền kinh tế thị trường ở Việt Nam

Nhóm 5 Cao học Tài chính Ngân hàng K10

Mục lục

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ................................................................................................................................. 3

NSNN : Ngân sách nhà nước .................................................................................................................................. 3

NSTW : Ngân sách trung Ương ............................................................................................................................... 3

NSĐP : Ngân sách đại phương ............................................................................................................................... 3

DNNN : Doanh nghiệp nhà nước ............................................................................................................................ 3

DNTN : Doanh nghiệp tư nhân ............................................................................................................................... 3

THUẾ TNDN : Thuế Thu nhậpp doanh nghiệp ......................................................................................................... 3

THUẾ TNCN : Thuế Thu nhập cá nhân ..................................................................................................................... 3

THUẾ TTĐB : Thuế tiêu thụ đặc biệt ....................................................................................................................... 3

XNK : Xuất nhập khẩu ............................................................................................................................................. 3

GTGT : Giá trị gia tăng ............................................................................................................................................ 3

TP.HCM : thành phố Hồ Chí Minh .......................................................................................................................... 3

VN : Việt Nam ........................................................................................................................................................ 3

XDCB : Xây dựng cơ bản ......................................................................................................................................... 3

Mục lục .................................................................................................................................................................... 4

MỞ ĐẦU .................................................................................................................................................................. 5

CHƯƠNG 1: MỘT SỐ LÝ LUẬN CHUNG VỀ CÂN ĐỐI NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC ....................................................... 7

1.1 Khái quát về NSNN ....................................................................................................................................... 7

1.1.1 Khái niệm NSNN ..................................................................................................................................... 7

1.1.2 Bản chất và chức năng của NSNN .......................................................................................................... 8

1.1.3 Vai trò của NSNN .................................................................................................................................. 10

1.2 Khái quát về Cân đối NSNN ........................................................................................................................ 11

1.2.1 Khái niệm và đặc điểm của Cân đối NSNN ........................................................................................... 11

1.2.2 Vai trò của Cân đối NSNN trong nền kinh tế thị trường ...................................................................... 12

1.3 Các chỉ tiêu cấu thành Cân đối NSNN .................................................................................................... 15

1.3.1 Thu NSNN ............................................................................................................................................. 15

1.3.2 Chi NSNN .............................................................................................................................................. 17

1.3.3 Tình trạng ngân sách Nhà nước - Bội chi ngân sách. ........................................................................... 19

1.4 Các quan điểm về cân đối NSNN ................................................................................................................. 21

1.4.1 Quan điểm ngân sách cân bằng ........................................................................................................... 21

1.4.2 Quan điểm ngân sách chu kỳ ............................................................................................................... 21

1.4.3 Quan điểm ngân sách thâm hụt ........................................................................................................... 22

4

Tiểu luận Cân đối Ngân sách nhà nước trong nền kinh tế thị trường ở Việt Nam

Nhóm 5 Cao học Tài chính Ngân hàng K10

1.4.4 Quan điểm về ngân sách duy nhất và hai ngân sách ........................................................................... 22

CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG CÂN ĐỐI NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC CỦA VIỆT NAM GIAI ĐOẠN 2001-2010 .............. 24

2.1 Thực trạng Cân đối NSNN của VN trong giai đoạn 2001-2010 ................................................................... 24

2.1.1 Thực trạng thu ..................................................................................................................................... 24

Thực trạng chi .............................................................................................................................................. 32

2.1.3 Thực trạng Cân bằng ngân sách trong giai đoạn 2001-2010 ............................................................... 40

Nhận xét về ưu nhược điểm của cân đối NSNN Việt Nam giai đoạn 2001-2010 ............................................. 46

2.2.1 Ưu điểm: .............................................................................................................................................. 46

2.2.2 Nhược điểm: ....................................................................................................................................... 46

CHƯƠNG 3: ĐỊNH HƯỚNG CÂN ĐỐI NGÂN SÁCH GIAI ĐOẠN 2011-2015 VÀ MỘT SỐ NHẬN ĐỊNH VÀ KIẾN

NGHỊ NHẰM HOÀN THIỆN CÂN ĐỐI NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC CỦA VIỆT NAM TRONG NỀN KINH TẾ THỊ

TRƯỜNG ................................................................................................................................................................ 48

3.1 Định hướng cân đối ngân sách giai đoạn 2011-2015 ................................................................................. 48

3.2 Kiến nghị về cân đối NSNN trong giai đoạn 2011 – 2015 ........................................................................... 53

3.3 Hoàn thiện cân đối NSNN trong nền kinh tế thị trường ở Việt Nam .......................................................... 55

3.3.1 Trong điều kiện bình thường ............................................................................................................... 55

3.3.2 Trong điều kiện lạm phát cao. ............................................................................................................. 62

MỞ ĐẦU

1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI

Ngân sách nhà nước (NSNN) đóng một vai trò quan trọng trong việc thực hiện các chức năng

và nhiệm vụ như đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, bảo đảm an sinh xã hội góp phần thúc đẩy

nền kinh tế phát triển bền vững. Đặc biệt trong xu thế kinh tế thị trường như hiện nay thì vấn

đề thu chi NSNN cần có một cơ cấu thu chi hợp lý hơn. Thu như thế nào để tận dụng được

5

Tiểu luận Cân đối Ngân sách nhà nước trong nền kinh tế thị trường ở Việt Nam

Nhóm 5 Cao học Tài chính Ngân hàng K10

nguồn trong nước, không bị ảnh hưởng của các yếu tố bên ngoài bảo đảm nguồn thu ổn định.

Và chi như thế nào để vừa đáp ứng nhu cầu phát triển của xã hội, bảo đảm đời sống cho người

dân, vừa không góp phần tăng lạm phát và đảm bảo chi trong giới hạn của thu. Đây là một vấn

đề quan trọng mà nhiều quốc gia, không chỉ riêng Việt Nam vẫn đang phải nghiên cứu và thực

thi.

Trong thời gian qua, thực trạng cân đối NSNN của Việt nam thường xuyên là bội chi với mức

6.9% GDP năm 2009 và 6.2% năm 2010. Điều này cũng tác động lại nền kinh tế làm cho lạm

phát tăng, không đủ nguồn vốn đầu tư các hạng mục cơ bản, tăng nợ vay nước ngoài, làm cho

chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ xung đột lẫn nhau, …. Nhưng quan trọng hơn cả, nó

là chỉ tiêu phản ánh an ninh tài chính quốc gia, ảnh hướng đến uy tín của một quốc gia trên

trường quốc tế. Do vậy, để đảm bảo cân đối NSNN thì chính phủ các nước đã có những biện

pháp như kiểm soát chặt chẽ các khoản thu chi tránh tình trạng thất thoát, chi sai, định hướng

và dự toán thu chi hợp lý theo từng năm và tùy theo điều kiện phát triển kinh tế xã hội tại từng

thời điểm.

Đối với việt Nam, trong thời kỳ kinh tế mở như hiện nay thì việc cân đối thu chi lại càng quan

trọng hơn nữa. Bởi có những khoản thu trong thời gian tới do hội nhập sẽ giảm thuế một số

mặt hàng xuất nhập khẩu, do nguồn tài nguyên thiên nhiên là có hạn sẽ giảm dần. Còn chi thì

sẽ tăng lên do nhu cầu xây dựng cơ sở hạ tầng để phát triển kinh tế xã hội, chi đảm bảo an

sinh cho người dân. Do vậy, nhóm chúng tôi đã chọn nghiên cứu về đề tài “Cân đối Ngân

sách nhà nước trong nền kinh tế thị trường ở Việt Nam” để hiểu rõ hơn về thực trạng trong

thời gian gần đây của cân đối ngân sách cũng như đưa ra một số nhận xét, kiến nghị về việc

hoàn thiện cân đối NSNN của Việt nam.

2.MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU

- Về lý luận: tìm hiểu sâu hơn những khái niệm, lý luận có liên quan đến Cân đối NSNN

trong nền kinh tế thị trường.

- Về thực tiễn: Tìm hiểu thực trạng và đưa ra những kiến nghị nhằm hoàn thiện Cân đối

NSNN tại Việt Nam trong giai đoạn hiện nay.

6

Tiểu luận Cân đối Ngân sách nhà nước trong nền kinh tế thị trường ở Việt Nam

Nhóm 5 Cao học Tài chính Ngân hàng K10

3.ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU

Đối tượng nghiên cứu của đề tài là thu chi ngân sách nhà nước, biện pháp cân đối NSNN

4.PHẠM VI NGHIÊN CỨU

Phạm vi nghiên cứu được giới hạn trong cân đối NSNN của Việt Nam trong giai đoạn 2006-

2010 và định hướng cho giai đoạn 2011-2015.

5.PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

Sử dụng phương pháp nghiên cứu tại bàn và phương pháp thảo luận nhóm. Các số liệu được

sử dụng trong đề tài là nguồn số liệu thứ cấp được thu thập từ nhiều nguồn: các báo, tạp chí

kinh tế, internet, các luận văn thạc sĩ…

6.KẾT CẤU ĐỀ TÀI

Kết cấu đề tài gồm 3 chương:

Chương 1: Một số lý luận chung về Ngân sách nhà nước.

Chương 2: Thực trạng cân đối ngân sách nhà nước của Việt Nam trong giai đoạn 2006-2010

và định hướng cho giai đoạn 2011-2015

Chương 3: Một số nhận định và kiến nghị nhằm hoàn thiện Cân đối ngân sách nhà nước của

Việt Nam trong nền kinh tế thị trường.

CHƯƠNG 1: MỘT SỐ LÝ LUẬN CHUNG VỀ CÂN ĐỐI NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC

1.1 Khái quát về NSNN

1.1.1 Khái niệm NSNN

Theo Điều 1 luật ngân sách nhà nước 2002, ngân sách nhà nước được định nghĩa là: NSNN là

toàn bộ các khoản thu, chi của Nhà nước trong dự toán đã được cơ quan Nhà nước có thẩm

quyền quyết định và được thực hiện trong một năm để bảo đảm thực hiện các chức năng,

nhiệm vụ của Nhà nước.

7

Tiểu luận Cân đối Ngân sách nhà nước trong nền kinh tế thị trường ở Việt Nam

Nhóm 5 Cao học Tài chính Ngân hàng K10