Nhap_Mon_He_Đieu_Hanh_Linux.docx

ÑAÏI HOÏC QUOÁC GIA THAØNH PHOÁ HOÀ CHÍ MINH

NHAÄP MOÂN

HEÄ ÑIEÀU HAØNH LINUX

Taøi lieäu khoùa taäp huaán quaûn trò maïng theo taøi trôï cuûa döï aùn “Naâng

cao chaát löôïng giaùo duïc vaø ñaøo taïo” töø voán vay cuûa Ngaân haøng theá

giôùi

--- Tieåu döï aùn “A” ---

Thaønh phoá Hoà chí Minh 10/2001

(Löu haønh noäi boä)

MÔÛ ÑAÀU

Vôùi söï phaùt trieån ngaøy caøng maïnh meõ cuûa maïng tin hoïc toaøn caàu

Internet xuaát hieän ngaøy caøng nhieàu nhu caàu veà nguoàn nhaân löïc chuyeân nghieäp

ñeå quaûn trò heä thoáng maïng duøng rieâng phöùc hôïp vôùi giao tieáp ra Internet.

Laø moät ñôn vò chòu traùch nhieäm quaûn trò maïng tin hoïc cuûa Ñaïi hoïc quoác

gia Tp HCM, chuùng toâi ñaõ coù nhieàu kinh nghieäm trong coâng taùc quaûn trò moät

maïng Intranet roäng lôùn vôùi haøng ngaøn maùy tính keát noái vaø truy caäp Internet

qua ñöôøng duøng rieâng (leased-line). Qua giaùo trình naøy, chuùng toâi muoán ñöa

ñeán baïn ñoïc nhöõng kieán thöùc cô baûn nhaát, cho pheùp caøi ñaët vaø quaûn trò moät heä

thoáng server Unix cuøng vôùi caùc dòch vuï Internet cô baûn. Caùc ví duï thöôøng

ñöôïc döïa treân heä ñieàu haønh (HDH) Linux hay Sun OS, laø hai HDH ñang ñöôïc

söû duïng roäng raõi trong maïng ÑHQG-HCM. Chuùng toâi cuõng seõ ñeà caäp ñeán

giao thöùc TCP/IP vaø caùch trieån khai TCP/IP treân moät maùy chuû Unix.

Vôùi phöông chaâm “chæ noùi veà nhöõng gì chuùng toâi ñaõ söû duïng trong thöïc

teá” chuùng toâi hy voïng raèng giaùo trình raát ngaén goïn naøy seõ coù ích moät caùch

thieát thöïc cho nhöõng baïn ñoïc muoán hoïc veà heä ñieàu haønh Unix vaø coâng ngheä

maïng Internet, cuõng nhö caùc quaûn trò vieân maïng Internet treân cô sôû maùy chuû

Unix.

Do thôøi gian raát eo heïp cho coâng taùc chuaån bò, chuùng toâi chaéc raèng seõ coù

nhöõng thieáu soùt, mong baïn ñoïc goùp yù vaø xin caûm ôn tröôùc caùc nhaän xeùt cuûa

baïn ñoïc. Moïi yù kieán xin göûi veà :

Trònh Ngoïc Minh

3 Coâng tröôøng Quoác teá, Q.3 Thaønh phoá Hoà chí minh

[email protected]

2

1. I. Giôùi thieäu lòch söû phaùt trieån cuûa Unix vaø Linux:

a.

i. Vaøi doøng veà lòch söû UNIX:

Giöõa naêm 1960, AT&T Bell Laboratories vaø moät soá trung taâm khaùc

tham gia vaøo moät coá gaéng taïo ra moät heä ñieàu haønh môùi ñöôïc ñaët teân laø

Multics (Multiplexed Information and Computing Service). Ñeán naêm 1969,

chöông trình Multics bò baõi boû vì ñoù laø moät döï aùn quaù nhieàu tham voïng.

Thaäm trí nhieàu yeâu caàu ñoái vôùi Multics thôøi ñoù ñeán nay vaãn chöùa coù ñöôïc

treân caùc Unix môùi nhaát. Nhöng Ken Thompson, Dennis Ritchie, vaø moät soá

ñoàng nghieäp cuûa Bell Labs ñaõ khoâng boû cuoäc. Thay vì xaây döïng moät HÑH

laøm nhieàu vieäc moät luùc, hoï quyeát ñònh phaùt trieån moät HÑH ñôn giaûn chæ

laøm toát moät vieäc laø chaïy chöông trình (run program). HÑH seõ coù raát nhieàu

caùc coâng cuï (tool) nhoû, ñôn giaûn, goïn nheï (compact) vaø chæ laøm toát moät

coâng vieäc. Baèng caùch keát hôïp nhieàu coâng cuï laïi vôùi nhau, hoï seõ coù moät

chöông trình thöïc hieän moät coâng vieäc phöùc taïp. Ñoù cuõng laø caùch thöùc ngöôøi

laäp trình vieát ra chöông trình. Peter Neumann ñaët teân Unix cho HÑH ñôn

giaûn naøy. tieáp tuïc phaùt trieån theo moâ hình ban ñaàu vaø ñaët ra moät heä thoáng

taäp tin maø sau naøy ñöôïc phaùt trieån thaønh heä thoáng taäp tin cuûa UNIX. Vaøo

naêm 1973, söû duïng ngoân ngöõ C cuûa Ritchie, Thompson ñaõ vieát laïi toaøn boä

HÑH Unix vaø ñaây laø moät thay ñoåi quan troïng cuûa Unix, vì nhôø ñoù Unix töø

choã laø HÑH cho moät maùy PDP-xx trôû thaønh HÑH cuûa caùc maùy khaùc vôùi

moät coá gaéng toái thieåu ñeå chuyeån ñoåi. Khoaûng 1977 baûn quyeàn cuûa UNIX

ñöôïc giaûi phoùng vaø HDH UNIX trôû thaønh moät thöông phaåm.

b.

i. Hai doøng UNIX : System V cuûa AT&T , Novell vaø Berkeley

Software Distribution (BSD) cuûa Ñaïi hoïc Berkeley.

• System V :

Caùc phieân baûn UNIX cuoái cuøng do AT&T xuaát baûn laø System III vaø

moät vaøi phaùt haønh (releases) cuûa System V. Hai baûn phaùt haønh gaàn ñaây cuûa

System V laø Release 3 (SVR3.2) vaø Release 4.2 (SVR4.2). Phieân baûn SYR

4.2 laø phoå bieán nhaát cho töø maùy PC cho tôùi maùy tính lôùn.

• BSD :

Töø 1970 Computer Science Research Group cuûa University of

California taïi Berkeley (UCB) xuaát baûn nhieàu phieân baûn UNIX, ñöôïc bieát

ñeán döôùi teân Berkeley Software Distribution, hay BSD. Caûi bieán cuûa PDP-11

ñöôïc goïi laø 1BSD vaø 2BSD. Trôï giuùp cho caùc maùy tính cuûa Digital Equipment

-3-

Corporation VAX ñöôïc ñöa vaøo trong 3BSD. Phaùt trieån cuûa VAX ñöôïc tieáp

tuïc vôùi 4.0BSD, 4.1BSD, 4.2BSD, vaø 4.3BSD

Tröôùc 1992, UNIX laø teân thuoäc sôû höõu cuûa AT&T. Töø 1992, khi AT&T baùn

boä phaän Unix cho Novell, teân Unix thuoäc sôû höõu cuûa X/Open foundation. Taát

caû caùc heä ñieàu haønh thoûa maõn moät soá yeâu caàu ñeàu coù theå goïi laø Unix. Ngoaøi

ra, Institute of Electrical and Electronic Engineers (IEEE) ñaõ thieát laäp chuaån

"An Industry-Recognized Operating Systems Interface Standard based on the

UNIX Operating System." Keát quaû cho ra ñôøi POSIX.1 (cho giao dieän C ) vaø

POSIX.2 (cho heä thoáng leänh treân Unix)

Keát laïi, vaán ñeà chuaån hoùa UNIX vaãn coøn raát xa keát quaû cuoái cuøng. Nhöng

ñaây laø quaù trình caàn thieát coù lôïi cho söï phaùt trieån cuûa ngaønh tin hoïc noùi chung

vaø söï soáng coøn cuûa HDH UNIX noùi rieâng.

Caùc phieân baûn cuûa Unix

c. c. Lòch söû phaùt trieån cuûa Linux vaø giôùi thieäu caùc phaân phoái

(distribution) Linux ngaøy nay

Linux laø moät HDH daïng UNIX (Unix-like Operating System) chaïy treân

maùy PC vôùi boä ñieàu khieån trung taâm (CPU) Intel 80386 hoaëc caùc theá heä sau

ñoù, hay caùc boä vi xöû lyù trung taâm töông thích nhö AMD, Cyrix. Linux ngaøy

nay coøn coù theå chaïy treân caùc maùy Macintosh hoaëc SUN Sparc . Linux thoûa

maõn chuaån POSIX.1.

4

Linux ñöôïc vieát laïi toaøn boä töø con soá khoâng, töùc laø khoâng söû duïng moät doøng

leänh naøo cuûa Unix, ñeå traùnh vaán ñeà baûn quyeàn cuûa Unix, tuy nhieân hoaït ñoäng

cuûa Linux hoaøn toaøn döïa treân nguyeân taéc cuûa heä ñieàu haønh Unix. Vì vaäy neáu

moät ngöôøi naém ñöôïc Linux, thì seõ naém ñöôïc UNIX. Neân chuù yù raèng giöõa caùc

Unix söï khaùc nhau cuõng khoâng keùm gì giöõa Unix vaø Linux.

Naêm 1991 Linus Torvalds, sinh vieân cuûa ñaïi hoïc toång hôïp Helsinki, Phaàn

lan, baét ñaàu xem xeùt Minix, moät phieân baûn cuûa Unix, laøm ra vôùi muïc ñích

nghieân cöùu caùch taïo ra moät heä ñieàu haønh Unix chaïy treân maùy PC vôùi boä vi xöû

lyù Intel 80386.

Ngaøy 25/8/1991, Linus cho ra version 0.01 vaø thoâng baùo treân

comp.os.minix cuûa Internet veà chöông trình cuûa mình.

1/1992, Linus cho ra version 0.12 vôùi shell vaø C compiler. Linus khoâng

caàn Minix nöõa ñeå recompile HDH cuûa mình. Linus ñaët teân HDH cuûa mình laø

Linux.

1994, phieân baûn chính thöùc 1.0 ñöôïc phaùt haønh.

Quaù trình phaùt trieån cuûa Linux ñöôïc taêng toác bôûi söï giuùp ñôõ cuûa chöông trình

GNU (GNU’s Not Unix), ñoù laø chöông trình phaùt trieån caùc Unix coù khaû naêng

chaïy treân nhieàu platform. Ñeán hoâm nay, cuoái 2001, phieân baûn môùi nhaát cuûa

Linux kernel laø 2.4.2-2, coù khaû naêng ñieàu khieån caùc maùy ña boä vi xöû lyù vaø

raát nhieàu caùc tính naêng khaùc.

d. d. Vaán ñeà baûn quyeàn cuûa GNU project

Caùc chöông trình tuaân theo GNU Copyleft or GPL (General Public

License) coù baûn quyeàn nhö sau :

1. Taùc giaû vaãn laø sôû höõu cuûa chöông trình cuûa mình.

2. Ai cuõng ñöôïc quyeàn baùn copy cuûa chöông trình vôùi giaù baát kyø maø

khoâng phaûi traû cho taùc giaû ban ñaàu.

3. Ngöôøi sôû höõu chöông trình taïo ñieàu kieän cho ngöôøi khaùc sao cheùp

chöông trình nguoàn ñeå phaùt trieån tieáp chöông trình.

e.

f. e. Taïi sao laïi söû duïng Linux ?

Linux laø mieãn phí (free). Ñoái vôùi chuùng ta hoâm nay khoâng quan troïng

vì ngay WindowsNT server cuõng “free”. Nhöng trong töông lai, khi chuùng ta

muoán hoøa nhaäp vaøo theá giôùi, khi chuùng ta muoán coù moät thu nhaäp chính ñaùng

-5-