Nhân dòng và phân tích trình tự gene 28S rRNA của chủng nấm đảm sinh tổng hợp cellulase

Trịnh Đình Khá và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 96(08): 115 - 118

115

NHÂN DÒNG VÀ PHÂN TÍCH TRÌNH TỰ GENE 28S rRNA

CỦA CHỦNG NẤM ĐẢM SINH TỔNG HỢP CELLULASE

Trịnh Đình Khá1*, Quyền Đình Thi2

, Nghiêm Ngọc Minh2

1

Trường Đại học Khoa học – ĐH Thái Nguyên

2Viện Công nghệ Sinh học – Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam

TÓM TẮT

Cellulase là enzyme xúc tác thủy phân liên kết β-1,4-glycoside trong phân tử cellulose. Cellulase

có nhiều ứng dụng trong công nghiệp, nông nghiệp. Hiện nay, cellulase được sản xuất bằng

phương pháp lên men các chủng vi khuẩn, nấm và nấm đảm.

Trong nghiên cứu này, chúng tôi mô tả kết quả nhân dòng và phân tích trình tự gene 28S rRNA

của chủng nấm đảm NDVN sinh tổng hợp cellulase phân lập ở Việt Nam. Trình tự gene 28S rRNA

của chủng NDVN có kích thước 602 bp và có độ tương đồng cao với một đại diện của chi nấm

đảm Peniophora (96 - 99,8%). Chủng NDVN được đặt tên là Peniophora sp. NDVN01. Trình tự

gene 28S rRNA của chủng này đã được đăng ký trên Genbank với mã số JF 925333.

Từ khóa: cellulase, nhân dòng, gene 28S rRNA, giải trình tự, Peniophora sp. NDVN01

MỞ ĐẦU

*

Cellulase là hệ enzyme có khả năng thủy phân

liên kết β-1,4-glycoside trong phân tử

cellulose tạo thành các polysaccharide mạch

ngắn, dextrin và glucose. Do đó, cellulase có

ý nghĩa lớn và nhiều ứng dụng trong công

nghiệp và nông nghiệp [1, 2]. Cellulase được

sinh tổng hợp bởi các chủng vi khuẩn, vi nấm

và nấm đảm. Một trong những công việc cần

tiến hành khi nghiên cứu các chủng vi sinh

sinh tổng hợp enzyme là phải phân loại chủng

vi sinh đó. Hiện nay, để phân loại chủng vi

sinh vật người ta có thể dựa vào những đặc

điểm hình thái, sinh lý sinh hóa và phân loại

phân tử. Trong đó, phân loại học phân tử dựa

vào trình tự nucleotit của gene mã hóa rRNA

đang là một công cụ hữu hiệu trong phân loại

và bổ sung cho quá trình phân loại bằng các

đặc điểm hình thái, sinh lý sinh hóa.

Gene 28S rRNA là gene mã hóa đặc trưng

cho rRNA của các chủng nấm nói chung và

nấm đảm nói riêng. Vùng D1, D2 trên gene

28S rRNA có trình tự với độ bảo thủ cao, do

đó trình tự vùng này thường được dùng trong

phân loại phân tử [4]. Cặp mồi NL1, NL4

được thiết kế để nhân vùng D1, D2 đã được

nhiều tác giả sử dụng trong nghiên cứu phân

loại học phân tử các chủng nấm [3, 6]. Trong

*

Tel: 0983 034876, Email: [email protected]

nghiên cứu này, chúng tôi công bố kết quả

nhân dòng và phân tích trình tự vùng D1, D2

của gene 28S rRNA của chủng nấm đảm

NDVN có khả năng sinh tổng hợp cellulase

phân lập ở Việt Nam

VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP

Vật liệu

- Chủng giống

Chủng nấm NDVN có khả năng sinh tổng

hợp cellulase phân lập từ gỗ mục được cung

cấp từ bộ sưu tập chủng giống của phòng thí

nghiệm Sinh học – Khoa Khoa học Sự sống –

Trường Đại học Khoa học – Đại học Thái

Nguyên. Chủng E. coli DH10B được cung

cấp bởi Phòng Công nghệ Sinh học Enzyme –

Viện Công nghệ Sinh học – Viện Khoa học

và Công nghệ Việt Nam.

- Hóa chất

Kit nhân dòng pJET 1.2/blunt, XhoI, XbaI, T4

– DNA ligase được mua từ hãng Fermentas,

CMC (carboxylmethyl cellulose) từ Sigma,

Peptone, cao nấm men, agarose từ Bio Basic

(Canada).

Phương pháp

- Tách chiết DNA tổng số

Chủng nấm NDVN được nuôi cấy trong môi

trường PDA dịch thể sau 5 ngày thu pellet.

Pellet nấm được nghiền nhanh trong ni tơ

lỏng thành dạng bột mịn. Mẫu được chuyển