Nhận định về những rủi ro của đồng tiền kĩ thuật số và hàm ý chính sách đối với Việt Nam

TAI CHINH VA NGÁN HANG ŨUỎC TÉ-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

NHẬN ĐỊNH VÊ NHỮNG RỦI RO CỦAĐỒNG TIỀN KỸTHUẬT sô

VÀ HÀM Ý CHÍNH SÁCH ĐỐI VỚI VIỆT NAM

1. Đặt vấn để

Ngày nay, Cách mạng công

nghiệp lần thứ tư kéo theo sự

phát triển mạnh mẽ của thương

mại điện tử, đồng tiền kỳ thuật

số ra đời như là một xu hướng

tất yếu, một hướng đi trong

tương lai. Một sự kiện làm giới

tài chính trên thế giới quan

tâm, đó là vào tháng 6/2019,

Facebook đã công bố kế hoạch

phát hành tiền so Libra (từ

ngày 1/12/2020, đồng tiền này

được đổi tên thành "Diem"),

với sự hậu thuẫn của một rổ

tiền tệ giúp đồng tiền này có

giá trị thực tế cao hơn so với

Bitcoin hay các đồng tiền kỳ

thuật số khác. Các nhà lập pháp

và giới quan chức quản lý tài

chính tại nhiều quốc gia trên

thế giới quan ngại về tác động

của đồng Diem tới hệ thống

tài chính toàn cầu khi hơn một

phần ba dân số thế giới dùng

Facebook có thể sử dụng đồng

tiền này.

Không thể phủ nhận đồng

tiền kỳ thuật số là xu hướng

của tương lai. Tuy nhiên, trong

bối cảnh các quy định pháp lý

chưa chặt chẽ, đảm bảo an toàn

cho người dùng thì đồng tiền

kỳ thuật số tại thời điểm hiện

tại đem lại nhiều nguy cơ hơn.

Trước những lo ngại về những

nguy hại mà đồng tiền điện tử

- 'Tr ong h TtJi tijiiw - Mtnisfing

Q TẠP CHI NGÀN HANG ị So 1 ị THASé 1 2021

ThS. Trần Thị Nguyệt Nga *

của Facebook và các công ty

kỳ thuật số phát hành có the

làm nhiễu loạn thị trường tài

chính, tại một số quốc gia như

Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật

Bản hay cả châu Âu đã và đang

nghiên cứu, triển khai các dự án

phát triến đồng tiền kỹ thuật số

để đảm bảo an toàn tài chính.

Mặt khác, chuẩn bị tốt các

hành lang pháp lý để tạo điều

kiện cho đồng tiền kỳ thuật số

được phát triển, không chỉ là

đồng tiền kỳ thuật số do ngân

hàng trung ương (NHTW) phát

hành (Central Bank Digital

Currency - CBDC) mà còn là

đồng tiền kỹ thuật số tư nhân.

Vậy ở Việt Nam, chúng ta đón

chào xu hướng tiền tệ này như

thế nào? Có hay không rủi ro

về an toàn tài chính?

2. Khái niệm tiển điện tử và

tiền kỹ thuật sô

2.1. Tiền điện tử

Các khái niệm về tiền điện

tử (electronic money/e-money)

hiện nay trên thế giới thường

được hiêu ở phạm vi khá rộng.

Ví dụ, NHTW châu Âu (ECB)

mô tả tiền điện tử là giá trị tiền

tệ được lưu trữ trên một thiết bị

điện tử được sử dụng phổ biến

để thực hiện giao dịch thanh

toán cho các tổ chức khác

không phải là tổ chức phát

hành. Còn Ngân hàng Thanh

toán Quốc tế (BIS) định nghĩa

tiền điện tử là giá trị được lưu

trữ hoặc sản phâm trả trước,

trong đó thông tin về khoản

tiền hoặc giá trị khả dụng của

khách hàng được lưu trữ trên

một thiết bị điện tử thuộc sở

hữu của khách hàng. Các định

nghĩa này có thể gây ra nhầm

lẫn về nội hàm của tiền điện

tử, khó phân biệt với tiền kỳ

thuật số và thậm chí là cả tiền

di động (mobile money).

Trong thực tế, tiền điện tử

đã được xác định và phân biệt

rõ ràng với các loại tiền khác

thông qua 4 đặc điểm chính:

Thứ nhất, tiền điện tử phải là

tiền pháp định (legal tender).

Theo đó, tiền điện tử có đầy đủ

3 chức năng của tiền là dự trữ

(store value), trao đổi (medium

of exchange) và hạch toán

(unit of account). Đồng thời,

tiền điện tử phải luôn được thể

hiện dưới dạng giá trị tiền pháp

định của một quốc gia (Ví dụ:

VND USD, SGD...). Bên cạnh

đó, tiền điện tử của các nước

phải được NHTW nước đó

bảo đảm.

Thứ hai, tiền điện tử có thể

do ngân hàng phát hành hoặc

cũng có thê do tô chức phi ngân

hàng phát hành. Do đó, để đảm

bảo an toàn cho người sử dụng,

các quốc gia luôn có quy định

rất chặt chẽ đối với các tổ chức

phát hành tiền điện tử. Đối với

các ngân hàng, NHTW có hệ

thống các quy định chặt chẽ về

an toàn hoạt động, quản trị rủi