Nhận diện hai giống sơ ri (Malpighia glabra L.) chua và ngọt ở Gò Công - Tiền Giang bằng hình thái và điện di protein

31(2): 47-52 Tap chf SINH HOC 6-2009

NHAN DIEN HAI GIONG SO RI {MALPIGHIA GLABRA L.) CHUA VA NGOT CJ

GO CONG-TIEN GIANG BANG HINH THAI VA DIEN DI PROTfeiN

TRXN THI THANH TUY^N, NGUYfiN BAO TOAN

Dai hoc Cdn Tha

cay so ri {Malpighia glabra L.) la cay cd

ngudn gd'c tii Nam, Trung My va dugc du nhap

vao Viet Nam tir khi nao thi khdng rd. Cay so ri

la mdt trong nhiing loai cay an qua dugc trdng d

nhilu tinh Ddng bang sdng Cim Long. Nhung

.iien tfch trdng nhilu nhat la d viing Gd Cdng

bao gdm Gd Cdng Tay, Gd Cdng Ddng va thi xa

Gd Cdng, tinh Tiln Giang. Noi day hien dang

trdng hai loai so ri phd bien tren thi trudng la so

ri nggt va so ri chua, chie'm gan 600 ha dien

tfch. Rieng trai so ri chua la mat hang xuat khiu

cd gia tri kha cao, giau dudng cha't dac biet la

ham lugng dudng va vitamin nhu vitamin A,

vitamin C. Cac tac gia [2, 6, 7] da md ta cac dac

tinh hinh thai thuc vat de nhan dang cay so ri.

Vdi cac dac diem hinh thii da dugc cac tac gia

md ta thi chi phan loai d miic do loai (species)

nhung d miic do dudi loai (variety) thi cdng viec

nay trd nen khd khan. Ndng dan Gd Cdng canh

tac cay so ri cho ring chi cd mdt gidng so ri. Su

chua nggt cua cay so ri la do viing da't canh tac

gay ra. Nhung ciing cd ndng dan cho rang day la

hai gid'ng (variety) ridng biet, mdt gid'ng chua va

mdt gidng nggt. Su nhan dang d mirc do hinh

thai rat khd phan biet vi su bieu hien hinh thai

thudng bi tac ddng ciia yd'u td mdi trudng.

Dien di prdtein la mdt cdng cu giiip fch rat

nhilu trong viec phan biet d cap do dudi loai. Su

khac nhau giira loai cd the cho ring su khac

nhau ciia gien. Nhung so sanh true tie'p gien la

cdng viec rat khd va tdn nhilu thdi gian. Do dd

cd the so sanh su khac nhau san pham boat tfnh

gien bang each sir dung prdtein nhu la maker

kieu gien (genotype). Ky thuat dien di dugc sir

dung trong pban tfch prdtein va enzim de xac

dinh dac tfnh khac nhau cua kieu gien

(genotype) d cac loai (species) va gid'ng

(variety) dugc nhilu tac gia nghien ciiu [1, 3, 8].

Tren cO sd danh gia vl mat hinh thai va phan

tfch dien di prdtein. Ngbien ciiu nay dugc thuc

hien nham nhan dien hai gid'ng so ri chua va

nggt dugc canh tac b Gd Cdng, tinh Tien Giang.

I. PHUONG PHA P NGHIEN CtTU

1. Vat lieu

Mlu vat dugc sit dung de nghien ciiu la hai

gid'ng so ri chua va nggt dugc canh tac b cac xa

thudc huyen Gd Cdng (Ddng va Tay), tinh Tiln

Giang. Mlu dugc thu thap trdn hai nen dat thit

pha cat va cat.

2. Khao sat hinh thai hai gidng so ri chua va

nggt

Than: quan sat va ghi nhan mau sac va hinh

dang than, nhanh. Id khf, ldng; La: do chilu

ngang, chilu dai phie'n la, dem sd gan la ciia ca

hai loai So ri; Hoa: do dudng kfnh hoa; canh

hoa (chilu ngang, chilu dai) va ghi nhan su hien

dien ciia ea'u triic hoa; Qua: do dudng kfnh, can

trgng lugng 30 qua ciia ca hai gid'ng blng can

dien tir.

Ta't ca chi tieu dugc do 30 mlu va tfnh do

lech chuin (standard deviation).

3. Phan tich dien di prdtein

Tinh sgch protein: Thu mlu la cua hai

gid'ng so ri Gd Cdng. Mlu thu la cac canh mang

la hoi non va cd mau xanh luc. Cac mlu thu

dugc cho vao bgc nildng, cdt kfn, udp trong

thung lanh va dua vao phdng thf nghiem. Tach

va tinh sach prdtein: theo phuong phap [4]. Tach

la khdi canh, diing gdn tham cdn '70° lau sach la,

sau dd cho 1 g mlu vao cdi dung nito long dung

chay nghiln nhd mlu. Cho 5 ml dung dich trich

mlu true tie'p vao trong cdi. Dung dich trich

mlu gdm 0,175 Tris-HCl, pH = 8,8; 5% sodium

dodecyl sulfate (SDS); 15% Glycerol; 0,3M

DTT (Dithiothreitol). Sau dd cho vao d'ng ly tam

47