Nhận diện diễn biến môi trường trong các dạng đê bao vùng phía bắc sông Tiền, Đồng Tháp mười

Tạp chí Đại học Công nghiệp

3

NHẬN DIỆN DIỄN BIẾN MÔI TRƯỜNG TRONG CÁC DẠNG ĐÊ BAO

VÙNG PHÍA BẮC SÔNG TIỀN, ĐỒNG THÁP MƯỜI

Thái Vũ Bình*

, Lê Huy Bá**, Lê Nguyễn*

TÓM TẮT

Khu vực phía Bắc sông Tiền gồm các huyện Hồng Ngự, Tân Hồng, Tam Nông, Thanh Bình

thuộc tỉnh Đồng Tháp, có địa thế đón nhận những dòng lũ đầu tiên về đồng bằng sông Cửu Long.

Sống chung với lũ là chủ trương và chính sách quan trọng của vùng, cùng với đó là các hệ thống đê

bao, bờ bao được xây dựng rộng khắp, đặc biệt sau lũ lịch sử năm 2000 và gần đây nhất là lũ gây

thiệt hại đáng kể năm 2011. Những lo ngại về các tác động về mặt môi trường do đê bao ngăn lũ

vẫn đang là mối quan tâm lớn của các nhà khoa học, quản lý và bà con địa phương làm sao cho

cân bằng giữa các giải pháp thủy lợi và phát triển nông nghiệp, thủy sản bền vững trong các vùng

đê bao. Từ năm 2008 – 2010, nhóm tác giả đã tiến hành nghiên cứu khảo sát, thu thập mẫu môi

trường để đánh giá cụ thể chất lượng môi trường nước vùng đê bao triệt để và đê bao lửng theo

diễn biến lũ trong các năm. Kết quả bước đầu cho thấy có xu hướng ô nhiễm ở đê bao triệt để cao

hơn đê bao lửng. Tuy nhiên khảo sát cũng ghi nhận khả năng làm sạch của lũ giữa hai vùng đê bao

chưa có sự khác biệt rõ rệt, mặc dù sau lũ các vị trí vùng đê bao lửng có chất lượng môi trường tốt

hơn. Kết quả cũng đã chỉ ra rằng có hai loại ô nhiễm đặc trưng của hai dạng đê bao là: ô nhiễm

hữu cơ thường thấy ở vùng đê bao triệt để và ô nhiễm vi sinh phổ biến ở vùng đê bao lửng.

Từ khóa: Đê bao lửng, đê bao triệt để, lũ, chất lượng môi trường nước.

IDENTIFY CHANGES IN ENVIRONMENTAL QUALITY IN DIFFERENT FORMS

OF DYKE AT THE NORTH OF THE TIEN RIVER AREA

SUMMARY

The Northern area of Tien river include the districts of Hong Ngu, Tan Hong, Tam Nong,

Thanh Binh that located in the Dong Thap province, where must be received the first flooding of

the Mekong Delta. Living in the floods was the important policy along with the system of dikes built

widely, especially after the historical flood in the year 2000 and the most recent flood in the year

2011 damaged significantly. The environmental impacts were caused by the dikes hibiting the

floods, which is becoming a major concern of the scientists, managers and local people is that how

to make a balance between the irrigation solution and development of agriculture, sustainable

seafood in the areas of the dike. From 2008 – 2010, the authors have researched and collected to

the environmental sample which it was used for assessing the specific water quality of the radical

and semi-dike areas considered to the flood variations in the year. The initial results showed that

the full-dike was polluted higher than semi-dike, but the surveys were also noted that have no a

significant differences between two of the dikes about the cleaning ability of the flood, although the

position of dikes had a better environmental quality after the flood occurred. The results also

showed that there were two types of pollution characterized by two types of dikes: the organic

pollutants found commonly in the full-dikes and the microbial contaiminants found commonly in the

semi-dikes.

Key words: semi-dike, full-dike, flood, water quality.

* Viện Khoa học Công nghệ và Quản lý Môi trường – Trường Đại học Công nghiệp TP.HCM

** Trường Đại học Công nghiệp TP.HCM