Thư viện tri thức trực tuyến
Kho tài liệu với 50,000+ tài liệu học thuật
© 2023 Siêu thị PDF - Kho tài liệu học thuật hàng đầu Việt Nam

Nhận diện cộng đồng người Bồ Lô ở Hà Tĩnh
Nội dung xem thử
Mô tả chi tiết
Nhan dien cong dong ngirdi Bo Lo d Ha TTnh
PHAM THANH TINH='
De nhan dien mdt cdng ddng ngUdi -
nhu ngUdi Bd Ld, chung tdi khao
sat hai each nhin: tren bd va dudi bien. Dd
la each nhin khach the va chu the. Dudng
nhien gifla hai each nhin dd cd mdi quan
he rang budc, tac dpng qua lai lan nhau,
nhUng vdi ngUdi nghien cflu mpt cdng
ddng thi nha't thie't phai dat cpng ddng dd
trong mdt khdng gian quen thudc ben
canh mpt cdng ddng khac trong mpt khdng
gian xa la. Trong khoa hpc gpi la "tU duy
trong bdi cinh". Chung ta phii thfla nhan
rapi he thd'ng khep kin deu phu thupc rapt
cai gi dd nara ben ngoai he thdng" >.
Cpng ddng ngUdi Bd Ld^^^ la mpt cpng
ddng rieng, khu biet trong nhflng nhdra cU
dan lam nghe bien d Ha Tinh. Ngudi dan
dia phUdng gpi hp la ngUdi "ndd'c cau",
chuyen cau ca ngeai bien khdi va hp tU
nhan la ngudi Bd Ld.
1. Cdng ddng ngudi Bd Ld dupc ngUdi
tren bd cei la "man di mpi rp", bj khinh bi
va bj gan vdi nhflng cai ten mang tinh
miet thj nhfl "Mfldng nudc man", "mpi be".
Cach nhin nay la theo quan diem ciia
ngUdi Viet sd'ng d ddng bang lay van hda
Ifla nudc lam he gia trj. Vdi ngUdi Viet,
nfli rflng va bien ca la hai ndi ma hp rat sd
hai. Vflng rflng nui la vflng "rflng thieng
nflde ddc", ndi "khi ho cd gay" rat nhieu
thu dfl , cdn bien la ndi "trdi nflde menh
mdng", "sdng to gid ldn" de bj chet dudi,
khdng biet bau vfu vao dau Mac dfl
trong thanh ngfl tieng Viet cd cau "rflng
vang bien bac" nhflng chi la nhflng ndi cd
the khai thac vat quy phuc vu chd cudc
sd'ng ciia ngfldi ddng bang mac dfl rat
nguy hiem. Vdi ngfldi di bien ndi "rflng
vang" va vang ca mat, ndi "bien bac" la
bac ca mat. Vi le dd, nhflng ngUdi d ddng
bang Cdi nhflng ngudi sd'ng tren rflng la
"mei rfl", va - tren bien la "mpi be", la
nhflng ke "an ldng d id", dan ddn, ngu ngd,
vd hpc, khdng bie't gi va bj khinh bi. Vi vay
khi raud'n xi va ai, ngfldi tren bd gpi la
"quan Bd Ld", "biet cdc gi"*'*^
Khi ngUdi Bd Ld len bd de trao ddi raua
ban, ngudi tren bd nhan dien hp bing
nhflng dac diera sau:
Ve dang ngudi: vi d dudi thuyen sud't
ddi, hp chi ngdi nen than thi dai, chan thi
ngin va bj teo lai. Khi len bd raua ban,
ngudi phu nfl Bd Ld khuynh chan di nhfl
chay, ngudi dfli ve phfa trudc, hai ban tay
khud khud nhu bdi trong khdng khf va hp
liii rat nhanh; nUdc da ngam den, tdc
quan, dang ngUdi khde manh, mit tinh;
each an mac thi xuenh xoang ddn giin:
rapt raanh ad vai Ddng lara nhupra nau,
mdt cai vay nhupm nau trat bfln mau den
cut liin
Ve tie'ng ndi: ngudi Bd Ld ndi li'u lo nhU
chim. Dd la rapt thfl tie'ng Viet rat ddn
gian, vi hp khdng cin ndi nhieu, vdi mdt
thfl dpng nang va nhieu tfl rat rieng.
* Ths Pham Thanh Tinh, Vien Nghien cflu Dong Nam A