Nhà Nguyễn - lịch sử thăng trầm của một dòng họ - 4 potx

Nhà Nguyễn - lịch sử thăng trầm của một dòng họ

Kỳ 4: Trên miền đất dựng nghiệp

Tháng 6-1904, linh mục Leopold M. Cadière về làm quản hạt Dinh Cát (xứ Quảng

Trị).

Những năm tháng ở đây ông đã nghiên cứu về các chúa Nguyễn trong buổi đầu và

sau đó trên tập san của Trường Viễn Đông Bác Cổ (Bulletin de l’École Francaise

d’Extrême Orient), trong bài “Le mur de Đồng Hới” in năm 1906, Cadière cho

biết thời gian chúa Nguyễn Hoàng đến Ái Tử trong khoảng từ ngày 10-11 đến 10-

12 (dương lịch) năm 1558. 450 năm đã qua, trải qua bao nhiêu dâu bể phân tranh,

bao thăng trầm lịch sử, trên miền đất Nguyễn Hoàng chọn làm “kinh đô” khởi

nghiệp ấy còn lại gì lưu dấu tiền nhân? Còn những gì tưởng niệm tiền nhân?

Buổi đầu đất lạ

Bây giờ khách ngược xuôi trên đường thiên lý Bắc - Nam, qua khỏi thị xã Đông

Hà (nếu đi từ Bắc vào) hay vượt qua thành cổ Quảng Trị (đi từ Nam ra) sẽ gặp một

thị trấn nhỏ nằm bên sông Thạch Hãn với tấm biển đề: “Thị trấn Ái Tử, huyện

Triệu Phong”. Chúng tôi tìm về Ái Tử, dấu tích của chúa Nguyễn Hoàng không

còn nhiều ở đây nhưng vẫn còn đó những thao thức về miền đất “dung thân” của