Nhà Hậu Lê (1428 - 1527) 2 pdf

Nhà Hậu Lê (1428 - 1527)

2

III. Phát triển văn hóa

1. Tư tưởng

Nhà Lê lấy thuyết Nho giáo của Chu Tử làm mẫu mực cho cách cai trị của triều

đại. Nho giáo trở thành hệ tư tưởng chính thống của thời đại. Có thể nói rằng Nho

giáo đã trở thành quốc giáo độc tôn trong triều đình cũng như trong dân gian. Nho

giáo bắt mọi người phải tuyệt đối phục tùng quyền hành tối thượng của nhà vua,

thần thánh hóa nhà vua và phân biệt rạch ròi ranh giới giữa vua, quan, dân.

Các nho sĩ được đào tạo bởi học thuyết Khổng Mạnh tăng lên gấp bội và thay thế

hoàn toàn các tăng sĩ trong cuộc sống chính trị, kinh tế văn hóa. Công việc giáo

dục Nho học trở thành quy củ. Nhà nước khuyến khích học để làm quan, giúp vua

trị nước. Nhà Lê tôn vinh việc học bằng các cuộc lễ xương danh (lễ đọc tên người

thi đậu), lễ vinh quy (lễ đón rước người thi đậu về làng) và nhất là lệ khắc tên và

lý lịch tiến sĩ vào bia đá Văn Miếu (bắt đầu từ 1422). Vì thế ai nấy đua nhau học

hành để tôn tuổi được ghi vào bảng vàng, để gia môn được mở mặt và để làng quê

được vinh hiển.

Như thế công việc giáo dục Nho học đã trở thành quy củ. Ngoài trường Quốc Tử

Giám ra còn có các trường học ở các đạo, phủ với rất đông học trò. Các kỳ thi