Nhà đầu tư có thể kỳ vọng gì ở các công cụ phái sinh?

NGHIEN CLTU - TRAO 001 ( So 6(71)-2009 )

Nhci dou tl/ (6 the ky vong gi of cac cong cy phoi sinh?

Ths . Lu'cng Anh Hoa

7}ren thi gi&i, tin trudng cho cdc cdng cu phdi sinh dd phdt trien mgnh me, ddng vai trd quan

trgng trong viec bdo ve vd dent Igi Iffi ich cho cdc thdnh vien tham gia thi trudng. Nhdn biet

dieu dd, cdc nhd ddu tu tren thi trudng tdi chinh Viet Nam dang trdng dffi mpt thi trudng chinh

thuc vd hodn thien cho cdc cdng cu phdi sinh. Tuy nhien, cdc cdng cu phdi sinh dugc xem Id mpt tdi

sdn tdi chinh cao cap, vdi nhung ddc tinh khd phirc tgp, vira cd the Id phuffng tien ngdn ngua rui ro,

dem lgi lgi nhuan l&n nhung ddng thdi chira dung rui ro ff cdp dp cao hffn vd cung cd the dua den

nhiing thiet hgi khd ludng cho ngudi thuc hien.

Cac cong cu phai sinh

(derivatives)

Cac cdng cu phai sinh la

nhung cdng cu tai chinh dugc

hinh thanh tii- cac tai san tai chinh

khac, ggi la tai san co- sd

(underlying assets) va cd ddng

tien phu thude vao cac tai san dd.

Tai san ea sd ed the la hang hda,

ngoai te, lai suat, chu-ng khoan

hoac chi sd chung khoan

Cac cdng cu phai sinh chii

yeu la hgp ddng ky ban

(forwards), hgp ddng tuang Iai

(futures), hgp ddng hoan ddi

(swaps) va hgp ddng quyen

chgn(options).

Hop dong ky han (fonvard

contract)

Hgp ddng ky ban la thda

thuan ve nghTa vu mua hoac ban

tai san tai mgt thdi diem da dugc

xae djnh trong tuang lai vdi mdt

mii-e gia da xac djnh. Vi du, vao

thang Ba, cdng ty A ky hgp ddng

ky ban vdi cdng ty B, thda thuan

mua 100 tan gao giao trong

thang Bay vdi mii-c gia

3USD/kg, Den thang Bay, cdng

ty B phai ban va cdng ty A phai

mua 100 tan gao vdi gia da thda

thuan cho dii gia gao tren thj

1 rudng tai thang Bay la bao nhieu

chang nQ-a.

6 Viet Nam hien nay mdi phd

bien loai hgp ddng ky ban tren

ngoai te va chinh thiic dugc phep

giao djch tir nam 1998 theo

Quylt djnh 17/1998/QD-NHNN

ngay 10 thang 01 nam 1998.

Cd the ndi, hgp ddng ky ban

la mgt cdng cu hiru hieu de quan

ly riii ro do su bien dgng ciia gia

ca tren thj trudng. Tuy nhien, de

ddi lai muc lgi nhuan mong

mudn da dugc tfnh toan hoac de

tranh dugc cac khoan Id nghiem

trgng, ngudi tham gia hgp ddng

ky ban van cd the phai duang

dau vdi nhung riii ro khac phat

sinh til-chinh cac cdngcu nay.

Trudc het, phai ndi den mii-c

gia thda thuan trong hgp ddng ky

ban. Day la gia ca do hai ben mua

ban tu thoa thuan dua tren cac

tinh toan mang tinh ca nhan nen

cd the khdng ham ehira day du

tac ddng ciia cac chi so tren thj

trudng nhu ty gia hdi doai, lai

suat, chi sd gia ea cQng nhu cd

the khdng phii hop vdi xu hudng

cung cau ciia mat hang dd trong

tuang Iai. Dieu nay dan den su

cach biet giua gia da xae djnh

trong hgp ddng ky ban vdi gia

tren thj trudng giao ngay vao

thai diem dao ban. Khi do, do

tinh chat bat budc ciia viec thuc

hien hop ddng, ngudi tham gia

hop ddng cd the mat di mgt

khoan lgi nhuan khi gia thuc te

thap ban gia trong hgp ddng ddi

vdi ngudi mua hoac khi gia thuc

te cao ban gia trong hgp ddng

ddi vdi ngudi ban. Cung d vi du

tren, trong thang 5, cdng ty B

khdng dugc ghi nhan mdt khoan

lai nao neu gia thj trudng Ien cao

bon muc 3USD va cdng ty A

cung vay neu gia xuong thap ban

3 USD.

Chinh dieu nay Iam cho riii ro

thuc bien hgp ddng ed the tang

Ien neu mgt trong hai ben khdng

thue bien hop ddng khi thay bj

mat di mgt khoan lai kha ldn.

Mat khac, cho dii ngudi tham gia

hop ddng ky ban cd cac lua chgn

linh boat ve thdi ban va quy md

J50/ Tap chf nghien cdu Tdi chfnh ke'todn