Nguy cơ khủng hoảng tài chính ở Việt Nam tiềm ẩn từ cơn sốt nhà đất

TAI CHI'NH VI MO (^S6 4 (57) - 2008^

Trong lich sir kinh te, cd

nhieu cudc khiing hoang

tai. chinh lien quan den

viec dau tu nhieu vao dia dc,

dau CO bat ddng san.

Khiing hoang tien te d

Thai Lan nam 1997, rdi lan ra

khap the gidi, da cd nhtrng

nghien .cim, phan tfch va dua

ra nhieu nguyen nhan cua

cudc khiing hoang nay. Nguyen nhan chii yeu .cQng la

ngan hqng cho. vay bat,ddng

san nhieu va nen kinh te phat

trien qua ndng. Vao nhtrng

nam 198.0 va 1990 cua the ky

trudc, nen kinh te Thai Lan

cd. sir tang trudng ngoan muc, ludng vdn FDI dd vao Thai

Lan cao va Thai L^n vuon .len

thanh mdt trong bdn con rdng

ciia chau A. Su-tang, trudng

ndng nay da d^n den viec

mua ban nha dat mpt, each

tran Ian, day gia nha dat len

cao. Cac ngan hang, to chy-c

tin dung vay .that nhieu tien

bang USD. rdi cho vay Iai

thdi gian ngan. Dieu nay da

lam pho cac doanh nghiep

vay von bang USD, khdng cp

kha nang tra no,,nen kinh te

chiing lai, cd dau hieu suy

thoai.,Cac khach ?an, can hp

cao c^p khdng the ban dupc, cac tp chiic tii) dung khdng

thu hpi dupe von. Ket qua la

he thdng ngan hang khong

cdn kha nang thanh khoan va

dd, khi cho vay tien mua nha^

hp ciing cho vay mpt each de

ding, khdng kiem tra Hy thu

nhap eiia ngupi vay. Ket gua

la, cd qua nhieu ngudi khdng

cd kha nang tra np dupc vay, gi4 nha giam manh, n^ n hang

mat kha nang thu hoi von.

Viet Nam eting,da xay ra

cae cupc sdt nha dat, gan day

KHUNG HOANG TAI CHINH Of VIET NAM

^ TIE M AN Tif CON SOT NHA DAT

mdt each tran lan d trong

nudc de xay dung khagh san, can hd cao cap, cao dc van

phdng chp thue, ,nha xudng. Gia dia dc bi day len cao, trong khi do khdng, cd mdt c,o

sd nen tapg kinh te, san xudt

viing chac. Nhung moi td

chiic tfn dung deu cho ho an

toan yi chfnh phu Thai 'Lan

cam ket giii vtmg ty gia ddng

Baht/USD. Nhung chinh phu

Thai Lan da khdng lam dupe

cam ket nay sau mpt cuoc tan

cpng cua c4c nha dkx co, ddng baht mat gia 30%) trong

ca nen kinh te lam vao khimg

hoang.

Cupc khiing hoang nay

nhanh chdng lan rpng ra toan

khu vuc Ddng A

va mpt so nude

tren the gidi.

Trong dd chiu

anh hudng nhieu

nhat la Han Qude

va Nhat Ban, vi

hai qude gia nay

cting chii yeu dau

tu vdn vao dia dc

va cd, quan he

kinh te chat che

vdi cac qude gia

Ddng Nam A.

Cupc sup do ciia Jhi trudng

dia dc Nhat Ban van edn anh

hudng ,den tan ngay nay, ndn

kirih te Nhat Ban van chua

the tang trudng dn dinh.

Bat dau ttr gitfa nam 2007, cupc khiing hoang cho vay tin

dung de mua ,nha d My (ja

lam rung chyygn toan bp nen

tai ehinh the gidi. Cac ngan

hang My hoan toan yen tam

khi chp vay ^ha, yi hp nghT cd

nha cam cp, neu chu nha

khdng tra ndi thi hp ban can

nha di van thu duoc lai. Do

Vu Viet Ninh

nhat la nam 1994 - 1996,

2002 _- 2004, tinh trang dSu

CO dien ra manh me. Dau ca

la hanh vi ,mua ban hang hda

(dat dai) de kiem ldi eao bang

each lgi dung nhtfng bien

dpng bat thudng ciia gia ca,

thdng qua viee tich IQy hang

hda va ,chd cho thi trudng

khan hiem (gia tao) de ban

vdi gia cao., Nhu vay, viec

dau CO nha dat Iam cho gia ca

cua nha dat vupt, qua gia tri

thuc ,cua nd, va tiem an nguy

CO bat dn ddi vdi nen kinh te.

Tuy nhien, thdi diem nay,

Viet Nam mdi md cira, chua

cd nhieu doanh nghiep, ngan

hang tham gia vao viee cho

vay, dau co. Nen khi con sot

nha dat qua di, thiet hai tren

pham vi rpng khong dang ke,

chi, ca nhan bi arih hudng

nhieu. Nhung con sot nha dat

hien nay, bat dau tir giiia nam

2007 thi da cd nhiing tinh

chat khac, miic dp ndng cap

hon va miic thiet hai cao nhat

cd the la khung hoang tai

chinh. Chi tinh tir trudc ya

sau thang 8/2007, gia nha dat

da tang 20 - 30%o. Vay tai sao

ttr giifa nam 2007 din nay lai

18> Tgp chi nghien cCru Tdi chinh ke' todn